Theo thống kê, toàn tỉnh có hơn 32.000 ha rừng trồng bị hư hại, trong đó 14.900 ha thuộc quản lý của các tổ chức, công ty lâm nghiệp và 16.400 ha do các hộ dân quản lý. Nhiều diện tích bị tàn phá hoàn toàn, không còn khả năng phục hồi.
Tại xã Cẩm Duệ, Hà Tĩnh có hàng trăm hecta keo tràm 3 – 7 năm tuổi bị bão đánh bật gốc, gãy thân. Những đồi cây từng phủ xanh nay chỉ còn trơ gốc, ngổn ngang thân gãy. Riêng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ, bão làm hư hại hơn 2.270 ha keo từ 6 – 12 năm tuổi, mức độ thiệt hại 70 – 90%, cùng hàng nghìn hecta cây non bị vùi lấp.
 |
| Lực lượng kiểm lâm cùng chính quyền địa phương phối hợp người dân nhanh chóng kiểm đếm, đánh giá mức độ thiệt hại, đồng thời hướng dẫn người dân làm thủ tục tận thu gỗ theo đúng quy định. (Ảnh: Xuân Bắc) |
Không chỉ rừng sản xuất, rừng phòng hộ ven biển – “lá chắn xanh” bảo vệ vùng duyên hải trước triều cường và xói lở – cũng bị tàn phá nặng nề. Ở Nghi Xuân, hàng phi lao cao trên 10m, trồng hơn 20 năm, ngã đổ hàng loạt. Toàn khu vực có tới 1.082 ha rừng phi lao bị hư hại, trong đó 30% diện tích không thể phục hồi.
Sau bão số 5, người dân và chính quyền Hà Tĩnh sẽ có thời gian khắc phục dần hậu quả, nhưng chỉ hơn một tháng sau, bão số 10 lại tiếp tục càn quét, khiến thêm 32.000 – 35.000 ha rừng trồng bị hư hại. Đáng chú ý, khoảng 28.000 ha trong số này bị tác động kép của cả hai cơn bão, khiến mức thiệt hại càng nghiêm trọng hơn.
Chạy đua với thời gian để cứu rừng
Ông Nguyễn Ngọc Lâm – Trưởng ban quản lý rừng phòng hộ Nam Hà Tĩnh cho biết: Sau bão, nhiều khu rừng ngổn ngang, cây đổ chồng chất, lớp lá khô và cành gãy dày đặc tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng cao. Hàng nghìn hộ dân sống nhờ nghề trồng rừng đang chạy đua với thời gian để tận thu cây gãy đổ, vừa giảm thiệt hại kinh tế, vừa đảm bảo an toàn trước mùa khô.
 |
| Nhiều diện tích rừng chưa được tận thu gỗ do địa hình chia cắt, việc tiếp cận khu vực bị ảnh hưởng gặp nhiều trở ngại. (Ảnh: Xuân Bắc) |
Ngành kiểm lâm và chính quyền địa phương đã nhanh chóng kiểm đếm, đánh giá mức độ thiệt hại, đồng thời hướng dẫn người dân làm thủ tục tận thu gỗ theo đúng quy định. Tuy nhiên, diện tích rừng bị ảnh hưởng quá lớn, nhiều khu vực hiểm trở, đường sá chia cắt khiến việc tiếp cận và kiểm tra hiện trường gặp nhiều khó khăn.
Một cán bộ Ban Quản lý rừng phòng hộ Bắc Hà Tĩnh cho hay: “Diện tích bị thiệt hại quá rộng, trong khi địa hình chia cắt nên việc tiếp cận các khu vực bị ảnh hưởng gặp rất nhiều trở ngại. Chúng tôi đang huy động tối đa lực lượng để kiểm kê, đánh giá thiệt hại chi tiết, làm cơ sở cho việc hỗ trợ và phục hồi rừng sau bão.”
 |
| Hơn 30% diện tích rừng bị ảnh hưởng bão kép không thể phục hồi. Ảnh: Xuân Bắc |
Hiện các đơn vị chức năng đang phối hợp chặt chẽ với chủ rừng, lực lượng kiểm lâm và chính quyền địa phương nhằm bảo vệ hiện trường, đảm bảo an toàn trong quá trình tận thu và chuẩn bị đất trồng lại.
Phủ xanh lại những vùng rừng bị tàn phá
Ngay sau khi hoàn thành công tác tận thu, nhiều địa phương đã bắt tay khôi phục và trồng mới rừng. Ở khu vực phía Bắc tỉnh, Hạt Kiểm lâm Nghi Xuân – Hồng Lĩnh đã phối hợp cùng người dân khôi phục diện tích rừng phi lao phòng hộ bị thiệt hại nhẹ, đồng thời trồng lại khoảng 300 ha phi lao tại các vùng bị gãy đổ nặng trong năm nay.
 |
| Không chỉ rừng trồng mà rừng phòng hộ ven biển bị bão tàn phá nặng nề chưa được thu dọn tận thu gỗ do vướng quy định, cơ quan chức năng nhanh chóng gỡ vướng để tận thu và trồng mới phục hồi rừng. (Ảnh: Quang Toản) |
Song song với đó, nhiều hộ dân tính toán chuyển đổi mô hình trồng rừng gỗ lớn, kéo dài chu kỳ khai thác từ 5 – 7 năm lên 10 – 12 năm nhằm nâng cao giá trị kinh tế và khả năng chống chịu thiên tai. Các công ty lâm nghiệp cũng chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ưu tiên các loài có bộ rễ ăn sâu, thân chắc, phù hợp với điều kiện khắc nghiệt của Hà Tĩnh như lim xanh, sao đen, keo lai mô.
Không chỉ người dân, chính quyền các cấp cũng đang nỗ lực chạy đua để phủ xanh lại rừng. Các xã đã lập kế hoạch trồng mới hơn 17.000 cây xanh, trong đó có 12.000 cây tràm năm gân – giống cây có hàm lượng tinh dầu cao, sinh trưởng tốt trên nhiều loại đất – cùng các loại keo, lim xanh và cây ăn quả bản địa.
Chính sách hỗ trợ phục hồi sản xuất lâm nghiệp
Cùng với nỗ lực của người dân, ngành nông nghiệp Hà Tĩnh đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm phục hồi rừng sau bão – từ tận thu, trồng dặm, trồng mới đến hỗ trợ vốn, giống và kỹ thuật.
 |
| Lực lượng kiểm lâm hướng dẫn người dân thu gom, tận thu gỗ bị gãy đổ để phục hồi rừng ven biển. (Ảnh:Quang Toản) |
Căn cứ Nghị định 09 của Chính phủ về chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp bị thiệt hại do thiên tai và Nghị quyết 151 của HĐND tỉnh Hà Tĩnh, các địa phương đã xây dựng phương án hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.
Theo đó, rừng trồng của hộ dân và doanh nghiệp nhỏ sẽ được hỗ trợ kinh phí khôi phục theo quy định; còn với rừng phòng hộ và đặc dụng – những diện tích do Nhà nước đầu tư quản lý – ngành lâm nghiệp đang tham mưu UBND tỉnh bố trí nguồn vốn từ các chương trình, dự án trung ương như Chương trình Phát triển rừng bền vững, dự án Rừng ven biển, để trồng lại diện tích bị thiệt hại.
Dù hàng chục nghìn hecta rừng bị tàn phá, việc trồng mới, chăm sóc và phục hồi rừng vẫn đang được triển khai khẩn trương từng ngày. Sự vào cuộc quyết liệt của ngành chức năng, lực lượng kiểm lâm và chính quyền các địa phương không chỉ giúp người dân sớm ổn định cuộc sống, mà còn thể hiện quyết tâm xây dựng những cánh rừng bền vững, có khả năng chống chịu tốt hơn trước biến đổi khí hậu và thiên tai.
