Trên địa bàn Nghệ An hiện có gần 1.100 hồ chứa, trong đó 21 hồ thủy lợi lớn và vừa, cùng nhiều công trình thủy điện quan trọng như Bản Vẽ, Khe Bố, Chi Khê. Theo Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh, từ ngày 22/8, nhiều hồ đã tiến hành xả điều tiết.
Hồ Vực Mấu (huyện Quỳnh Lưu) – một trong những hồ lớn nhất tỉnh với dung tích thiết kế trên 75 triệu m³ – đang mở tràn hạ thấp mực nước. Tương tự, các hồ chứa trọng yếu khác như Sông Sào (Nghĩa Đàn), Khe Là (Quỳ Châu), Đồng Trùa (Nghĩa Đàn) cũng đồng loạt xả nước.
Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An, cho biết: “Chúng tôi yêu cầu các đơn vị quản lý hồ đập theo dõi sát diễn biến mưa lũ, chủ động xả nước để đưa mực nước hồ về ngưỡng an toàn. Việc xả tràn phải được tính toán kỹ, vừa bảo đảm an toàn công trình, vừa hạn chế thấp nhất ảnh hưởng đến vùng hạ du.”
 |
| Trước diễn biến phức tạp, nhiều hồ đập lớn tại Nghệ An và Hà Tĩnh đã đồng loạt triển khai phương án xả tràn điều tiết, chủ động tạo dung tích đón lũ. (Ảnh: Xuân Bắc) |
Tại Hà Tĩnh, có hơn 340 hồ chứa thủy lợi, trong đó 16 hồ có dung tích trên 10 triệu m³. Ngày 24/8, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh đã đồng loạt xả tràn 7 hồ chứa lớn gồm Bộc Nguyên, Thượng Sông Trí, Đá Hàn, Khe Xai, Sông Rác, Kim Sơn và Tàu Voi. Thời gian và lưu lượng xả được điều chỉnh linh hoạt, căn cứ vào diễn biến thời tiết và mực nước trong hồ.
Ông Trần Mạnh Cường, Giám đốc Công ty, cho hay: “Việc chủ động xả sớm giúp giảm áp lực cho hồ chứa, hạn chế nguy cơ ngập lụt, bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân vùng hạ du. Nếu chờ mưa bão đến mới xả, nguy cơ mất an toàn công trình và gây ngập sâu sẽ rất lớn.”
Ngoài các hồ lớn, nhiều hồ nhỏ như Đá Cát, Khe Lau, Khe Nậy, Đập Mưng... cũng đã gần đạt cao trình ngưỡng tràn. Khi mưa lớn, nước sẽ tự chảy qua tràn với lưu lượng từ 1 – 90 m³/giây.
Song song với vận hành hồ đập, chính quyền hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đã khẩn trương rà soát các khu dân cư ven sông, suối, vùng có nguy cơ sạt lở và ngập sâu. Hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ công an, bộ đội, dân quân tự vệ được đặt trong tình trạng sẵn sàng ứng cứu. Các địa phương ven biển cũng kêu gọi tàu thuyền vào nơi tránh trú, nghiêm cấm ngư dân ra khơi trong thời điểm nguy hiểm.
Công tác thông tin cảnh báo cho người dân vùng hạ du được đặc biệt chú trọng. Ban quản lý hồ đập có trách nhiệm phát loa thông báo trước khi xả, đồng thời phối hợp với chính quyền cơ sở tổ chức di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm. Tại nhiều địa phương ven sông như Hương Khê, Vũ Quang (Hà Tĩnh) hay Con Cuông, Tương Dương (Nghệ An), người dân đã chủ động gia cố nhà cửa, thu hoạch sớm hoa màu, di chuyển vật nuôi lên vùng cao.
 |
| Người dân cùng lực lượng địa phương di chuyển ghe tàu vào nơi an toàn trú bão số 5. (Ảnh: Xuân Bắc) |
Theo các chuyên gia khí tượng, bão số 5 có khả năng gây mưa rất to với tổng lượng phổ biến 200 – 300mm, cục bộ có nơi trên 400mm tại Nghệ An và Hà Tĩnh. Nguy cơ lũ quét, sạt lở đất ở vùng núi và ngập úng tại đô thị, vùng trũng thấp được đánh giá rất cao.
Việc xả tràn hồ đập sớm là giải pháp cần thiết để giảm áp lực công trình và góp phần cắt giảm đỉnh lũ. Tuy nhiên, cơ quan chức năng khuyến cáo người dân vùng hạ du cần nêu cao cảnh giác, tuyệt đối tuân thủ khuyến cáo, không chủ quan khi thấy nước xả về.
Hiện cả Nghệ An và Hà Tĩnh đang theo dõi sát đường đi, diễn biến cường độ của bão số 5. Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn hai tỉnh duy trì chế độ trực 24/24 giờ, sẵn sàng triển khai các phương án ứng phó theo phương châm “bốn tại chỗ”: chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ.
Đồng loạt xả tràn hồ đập ở Nghệ An và Hà Tĩnh cho thấy sự chủ động, quyết liệt trong công tác phòng chống thiên tai, nhằm bảo đảm an toàn cho công trình và tính mạng, tài sản của nhân dân. Tuy nhiên, để hạn chế thấp nhất thiệt hại, cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, mỗi người dân cần nâng cao ý thức chấp hành, chủ động phòng tránh bão lũ.
