Ngày 31/7/2025, Cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã chấp nhận bảng tự công bố lưu hành giống cây dược liệu Ms Nữ Hoàng (dương đề nhăn, hồng sâm) với tên khoa học Rumex crispus L., cho phép phạm vi lưu hành trên toàn quốc.
Cây Ms Nữ Hoàng được phát triển bởi GS.TS Võ Thị Ngọc – nhà khoa học có uy tín toàn cầu, Giám đốc Công ty TNHH Lương Thực Ms Thiên Ngọc (Vĩnh Long). Trước đó, năm 2022, bà cũng đã được Cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật chấp nhận đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng.
 |
Theo kết quả phân tích từ Viện Dược liệu, Viện Kiểm nghiệm An toàn Vệ sinh Thực phẩm Quốc gia và phòng thí nghiệm CASE, cây Ms Nữ Hoàng chứa nhiều hoạt chất quý giá. Trong củ, các thành phần chính gồm: 2,3% saponin toàn phần, 14,4% polysaccharid, 13,6% polyphenol và 0,4% flavonoid. Lá cây thậm chí còn giàu hơn với 7,4% saponin, 7% polysaccharid, 14,4% polyphenol và 0,5% flavonoid, cùng các vitamin C, K, phosphor và acid amin.
Điểm khác biệt nổi bật của “sâm Nữ Hoàng” so với các loại sâm Panax (như sâm Ngọc Linh hay sâm Hàn Quốc) là không chứa ginsenosides. Thay vào đó, cây tập trung nhiều polysaccharid, polyphenol và flavonoid – những chất chống oxy hóa mạnh, hỗ trợ tim mạch và tăng cường hệ miễn dịch. Đây chính là “dấu ấn” riêng tạo nên bản sắc độc đáo của loại cây này.
 |
| GS.TS Võ Thị Ngọc - người nghiên cứu sâu về cây Ms Nữ Hoàng. Ảnh: Minh Đảm. |
Các nghiên cứu hiện đại chỉ ra rằng hoạt chất trong Ms Nữ Hoàng có thể phát triển thành nhiều dòng sản phẩm: thực phẩm chức năng (trà sấy khô, viên nang chiết xuất polyphenol, đồ uống bổ sung năng lượng), dược mỹ phẩm (kem dưỡng, serum chống lão hóa, sản phẩm chăm sóc da), hoặc dược phẩm hỗ trợ sức khỏe (tăng sức bền, phục hồi sau bệnh, sản phẩm cho người cao tuổi).
GS.TS Võ Thị Ngọc còn được Trường Đại học Quốc tế Hoa Kỳ phong tặng danh hiệu giáo sư danh dự nhờ những đóng góp nghiên cứu về cây Ms Nữ Hoàng.
 |
| Bà Võ Thị Ngọc được Trường Đại học Quốc tế Hoa Kỳ phong giáo sư danh dự nhờ nghiên cứu cây Ms Nữ Hoàng. |
So với sâm nhập khẩu, “sâm Nữ Hoàng” có nhiều ưu điểm: thời gian sinh trưởng ngắn, chi phí thấp và nguồn nguyên liệu trong nước, dễ tiếp cận với các gia đình. Lá cây có thể dùng như rau dinh dưỡng hàng ngày, củ dùng trực tiếp hoặc chế biến.
Trong khi giá sâm Ngọc Linh khô lên tới 80 – 100 triệu đồng/kg, sâm Hàn Quốc 4 – 6 triệu đồng/kg và mất nhiều năm sinh trưởng, sâm Nữ Hoàng có tiềm năng sản xuất đại trà, phục vụ nhu cầu nhà máy chiết xuất dược chất quan trọng, đủ sức cạnh tranh cả ở thị trường nội địa và xuất khẩu.
Nhiều vùng sinh thái tại Việt Nam, đặc biệt miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, rất phù hợp để phát triển cây Ms Nữ Hoàng. Quy hoạch vùng trồng gắn với chuỗi giá trị khép kín – từ giống, canh tác, thu hái đến chế biến – sẽ giúp đảm bảo sản lượng ổn định, chất lượng đồng đều và truy xuất nguồn gốc rõ ràng.
“Sâm Nữ Hoàng” hứa hẹn giúp nhiều nông hộ thoát nghèo và nâng cao thu nhập, song để đạt được điều này cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các nhà khoa học.
Nếu triển khai đúng hướng, Việt Nam hoàn toàn có thể đưa “sâm Nữ Hoàng” trở thành sản phẩm chủ lực quốc gia, sánh ngang với các thương hiệu sâm nổi tiếng trên thế giới, vừa tăng giá trị nông nghiệp, vừa khẳng định vị thế dược liệu Việt Nam trên bản đồ toàn cầu.
