VNHS – Các loài sinh vật ngoại lai là mối đe dọa cân bằng đa dạng sinh học cũng như môi trường, lấn chiếm nơi sinh sống, cạnh tranh thức ăn hoặc gây hại đối với các sinh vật bản địa, phát tán mạnh, gây mất cân bằng sinh thái tại nơi chúng xuất hiện và phát triển.

Được biết, tổng diện tích rừng trong Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng đã bị cây Bìm bôi hoa vàng (tên khoa học là Merremia boisiana) và cây mai Dương (Mimosa pigra) xâm lấn lên tới hơn 4.000ha. Đặc biệt, là cây bìm bôi hoa vàng  thuộc họ dây leo, là loài thực vật ngoại lai gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của rừng.

Hiện nay, tuy chưa có tài liệu khẳng định thời gian cây bìm bôi xuất hiện tại Việt Nam, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng khoảng vài chục năm trước, phân bố từ Lạng Sơn đến Đà Nẵng. Cây xâm nhập vào Việt Nam bằng nhiều con đường như hạt giống trôi theo dòng nước, qua loài chim di cư hoặc có người thấy hoa đẹp mang về trồng. Những năm gần đây, cây bìm bôi hoa vàng xâm lấn và gây hại tới sự phát triển của rừng, trong đó có ở Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, phân bố ở độ cao dưới 300 m, trên diện tích lớn, khả năng thích nghi được với nhiều sinh cảnh khác nhau như sông suối, rừng đặc dụng, rừng sản xuất.

Trước lo ngại các loài ngoại lai xâm hại đến sinh thái môi trường hệ thực vật của Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng như cây bìm bôi hoa vàng. UBND tỉnh Quảng Bình cũng đã có kế hoạch tiêu diệt loài này, với các biện pháp thử nghiệm trên 100ha rừng thuộc phân khu dịch vụ hành chính trong Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng.

Để hạn chế, phòng ngừa và xử lý các loài ngoại lai xâm hại này, Ủy ban Di sản thế giới, UBND tỉnh chỉ đạo, Ban quản lý Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng sẽ chủ trì và phối hợp với các sở, ngành và địa phương liên quan nghiên cứu quy định pháp lý trong nước, quốc tế có liên quan đến việc bảo vệ, quản lý di sản thế giới để tham mưu ban hành hoặc điều chỉnh, bổ sung kế hoạch quản lý di sản thế giới theo quy định, thực hiện dự án diệt trừ loài cây này đang sinh sôi và xâm lấn mạnh ở vườn… Đồng thời vườn phối hợp với chính quyền các xã vùng đệm đẩy mạnh giao khoán bảo vệ rừng cho cộng Ngoài khai thác tài nguyên từ di sản để phát triển, tỉnh Quảng Bình cũng đặt công tác bảo tồn di sản này lên hàng đầu nhằm giữ gìn cho tỉnh, Việt Nam và thế giới một di sản quý hiếm về mọi mặt…

Theo đó kể từ tháng 4/2024 Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và huyện Bố Trạch cùng các đơn vị, ngành trong toàn tỉnh thực hiện việc bảo tồn Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng theo các khuyến nghị của Ủy ban Di sản thế giới.

Vừa qua, Ủy ban Di sản thế giới có Quyết định số 45.COM/7B.90 về công tác quản lý, bảo tồn Di sản thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Trong đó có khuyến nghị về biện pháp phòng ngừa và xử lý các loài ngoại lai xâm hại tại Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng là như loài Bìm bôi hoa vàng, chăn thả rong gia súc, các hoạt động xâm hại rừng 

UBND các huyện Bố Trạch, Minh Hóa, Quảng Ninh chỉ đạo các xã vùng đệm gia tăng quản lý người dân về hoạt động chăn thả gia súc trong khu vực Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, đảm bảo không ảnh hưởng đến các giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản thế giới theo khuyến nghị của Ủy ban Di sản thế giới. Nhằm giảm thiểu các áp lực lên Di sản thiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng.

Xuân Bắc – Khắc Bằng