Giữa mùa hè, một hộ dân ở Hạ Môn (Phúc Kiến, Trung Quốc) đã khiến nhiều người phải dừng lại khi trước cửa nhà nở rực rỡ một cây mạn đà la thân gỗ (còn gọi là cà độc dược). Những bông hoa vàng óng rủ xuống như những chiếc kèn trumpet khổng lồ, tỏa hương nồng nàn, khiến bất cứ ai đi qua cũng phải ngước nhìn và thốt lên: “Đẹp quá!”.
Tuy nhiên, đằng sau vẻ đẹp kiêu sa ấy, loài hoa này lại ẩn chứa những nguy cơ chết người, khiến giới chuyên gia cảnh báo nên cân nhắc trước khi trồng.
 |
Cây mạn đà la thân gỗ có thể cao trên 2 mét, cành lá xòe rộng như tán ô, hoa rủ xuống giống hoa bí, mỗi bông dài hơn 20 cm, miệng hoa to gần bằng chén cơm. Khi cả cây nở rực rỡ, đứng dưới tán ngước nhìn, người ta như thấy cả một khoảng trời vàng lấp lánh.
Loài hoa này còn được gọi là “kèn thiên thần”, thường được trồng làm cảnh trong sân vườn, góc tường hay đặt trong chậu trang trí. Với màu sắc rực rỡ và hương thơm nồng, mạn đà la thân gỗ là điểm nhấn cảnh quan lý tưởng, đặc biệt với những người yêu thích các loài hoa “khác người”.
 |
Nguy hiểm nằm ở toàn thân cây đều chứa chất scopolamine và các alkaloid khác, có khả năng ức chế hệ thần kinh trung ương. Nếu ăn nhầm hay hít phải quá nhiều hương thơm, con người có thể bị chóng mặt, nhức đầu, rối loạn ý thức, co giật, thậm chí tử vong.
Trong lịch sử, hoa mạn đà la từng được dùng làm nguyên liệu chế “mê hồn dược” hay “mông hãn tán” – các loại thuốc gây mê, mê hoặc người. Ngày nay, trong y học hiện đại, hoạt chất từ cây được chiết xuất để sản xuất thuốc mê, nhưng chỉ trong môi trường kiểm soát nghiêm ngặt.
Điều đáng lưu ý là ngay cả việc đứng lâu dưới tán cây cũng có thể gây ảnh hưởng, nhất là khi hít nhiều hương thơm từ hoa nở rực rỡ. Trẻ nhỏ và vật nuôi là nhóm đối tượng đặc biệt nguy hiểm nếu tiếp xúc trực tiếp với cây.
 |
Mạn đà la thân gỗ rất nhạy cảm với môi trường xung quanh. Nếu trồng nơi ẩm thấp, không thoáng khí, cây dễ bị tấn công bởi rệp sáp, nhện đỏ và nấm bồ hóng, dẫn đến lá vàng, hoa giảm chất lượng, thậm chí chết cây.
Vị trí lý tưởng: sân vườn rộng, ban công lớn, sảnh khách sạn sinh thái hoặc dưới tán cây cao, nơi có luồng gió nhẹ.
Lợi ích: Không chỉ giúp cây khỏe mạnh mà còn giúp hương thơm từ hoa lan tỏa tự nhiên, giảm nguy cơ ẩm mốc, giữ vẻ đẹp của tán cây và hoa.
Mẹo: Tránh đặt cây sát tường, gần mái hiên hay nơi gió lùa mạnh, vừa gây khó chịu cho hoa vừa tăng nguy cơ sâu bệnh.
 |
Mạn đà la thân gỗ là loài cây ưa ẩm, nhưng dễ bị úng nếu tưới quá nhiều. Việc tưới nước đúng cách quyết định phần lớn sự nở rực rỡ của hoa.
Nguyên tắc: Kiểm tra độ ẩm của đất trước khi tưới. Khi đất trên bề mặt bắt đầu khô, hãy tưới đẫm, đảm bảo nước ngấm đều vào rễ nhưng không để đọng nước trên mặt.
Loại đất: Chọn đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, có khả năng giữ ẩm vừa phải. Trộn thêm phân hữu cơ hoặc mùn cây giúp đất thoáng, rễ phát triển tốt.
Mẹo: Vào mùa hè nắng nóng, nên tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh bay hơi quá nhanh và bảo vệ cấu trúc hoa.
 |
Để mạn đà la phát triển khỏe mạnh, lá xanh mướt và hoa nở rực rỡ, việc bón phân là không thể thiếu.
Phân chủ yếu: Sử dụng phân tổng hợp giàu NPK (đạm – lân – kali) để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây.
Bổ sung kali: Trong mùa sinh trưởng, nên bón 3–4 lần phân kali. Kali giúp hoa bền màu, lớn hơn và cây tăng sức đề kháng, ít sâu bệnh.
Phân hữu cơ: Ngoài phân tổng hợp, bổ sung phân hữu cơ hoặc mùn ủ vi sinh giúp cải thiện độ tơi xốp của đất, duy trì độ ẩm và nuôi dưỡng hệ vi sinh rễ khỏe mạnh.
Mẹo bón: Nên bón xung quanh gốc cây, cách gốc 15–20 cm, rải đều rồi tưới nước để phân thấm đều. Tránh bón trực tiếp sát gốc, dễ gây cháy rễ.
 |
Cắt bỏ lá vàng, hoa tàn và cành yếu giúp cây tập trung dinh dưỡng cho những cành khỏe và hoa nở đẹp hơn.
Thường xuyên kiểm tra sâu bệnh, nếu thấy rệp, nhện hoặc nấm bồ hóng, dùng biện pháp sinh học hoặc thuốc đặc trị theo hướng dẫn, tránh phun thuốc trực tiếp lên hoa khi đang nở.
Việc cắt tỉa cũng giúp tạo dáng cho cây, tán cây đều, hoa rủ đẹp và dễ quan sát từ nhiều góc độ.
 |
Vì toàn bộ cây chứa chất độc, khi chăm sóc nên đeo găng tay, không để trẻ em hoặc vật nuôi tiếp xúc. Khi cắt tỉa, tránh hít quá gần hoa hoặc lá tươi. Nếu tiếp xúc, rửa tay kỹ bằng xà phòng.
Mạn đà la thân gỗ là một loài hoa kỳ diệu: vừa rực rỡ vừa đầy nguy hiểm. Đứng trước vẻ đẹp mê hoặc, nhiều người bị cuốn hút, nhưng nếu không cẩn trọng, đặc biệt với trẻ nhỏ và vật nuôi, nó có thể biến thành hiểm họa ngay trong sân nhà.
