Hội thảo Khoa học: Những bất cập trong thực hiện Luật Tiêu chuẩn, Quy chuẩn kỹ thuật và Luật Chất lượng sản phầm, hàng hoá trong lĩnh vực nông nghiệp

(VNHS) – Sáng 24/2/2025, tại Hà Nội, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Hà Nội phối hợp với Hội Chăn nuôi Việt Nam, Hội Phân bón Việt Nam và các hiệp hội ngành hàng liên quan tổ chức Hội thảo chuyên đề “Những bất cập trong thực hiện Luật Tiêu chuẩn, Quy chuẩn kỹ thuật và Luật Chất lượng sản phầm, hàng hoá trong lĩnh vực nông nghiệp”.

Đến dự Hội thảo có các ông: Lê Quang Huy - Uỷ viên TW Đảng, Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội; Phan Xuân Dũng – Nguyên Uỷ viên TW Đảng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, cùng đại diện các Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT), Bộ Công thương, Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN), Văn phòng Chính phủ, Liên Hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, cùng đại diện lãnh. đạo một số Sở, ngành của Thành phố Hà Nội.

Về phía Hội Sinh vật cảnh Việt Nam, đến dự Hội thảo có ông Nguyễn Mạnh Quỳnh – Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Sinh vật cảnh Việt Nam.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Lê Xuân Rao - Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Hà Nội nhấn mạnh: Hội thảo được tổ chức với chủ đề "Những bất cập trong thực hiện Luật Tiêu chuẩn, Quy chuẩn (TCQC) kỹ thuật và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá (CLSPHH) trong lĩnh vực nông nghiệp” là minh chứng cho việc phối hợp để cùng giải quyết những vấn đề bức xúc, nổi cộm trong quá trình triển khai các văn bản về Luật TCQC, Luật CLSPHH. Hai luật này được Bộ KHCN xây dựng và được Quốc hội thông qua từ năm 2006 đối với Luật TCQC và năm 2007 với Luật CLSP.

“Sau gần 20 năm triển khai thực hiện đã có tác động rất lớn đến toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh, đến vấn đề đảm bảo chất lượng, an toàn và thương hiệu của sản phẩm, hàng hóa Việt Nam. Tuy nhiên đến nay, đã bộc lộ nhiều bất cập, tồn tại cần sửa đổi, bổ sung kịp thời để phù hợp với xu thế phát triển của nền “Kinh tế toàn cầu”, xu thế “Việt Nam Hội nhập kinh tế thế giới”, đặc biệt trong thời kỳ đất nước đang bước vào “kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của Dân tộc”. Đây cũng là nội dung các Bộ, ngành liên quan đã và đang đề xuất Quốc hội đưa vào Chương trình các Luật sửa đổi trong năm 2024-2025” - TS. Lê Xuân Rao - Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Hà Nội cho biết thêm.

TS. Lê Xuân Rao - Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Hà Nội cũng cho rằng: Đây là Hội thảo đầu tiên của nhóm NN-MT, có sự tập trung của nhiều chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, cơ quan nghiên cứu và sự có mặt của các Doanh nghiệp, Hợp tác xã, tổ chức, cá nhân, hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông nghiệp.

Đóng góp ý kiến tại Hội thảo, TS. Tạ Văn Tường - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp &PTNT Hà Nội cho biết: Một số quy định của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa còn gặp khó khăn trong quá trình thực thi: Theo quy định tại Khoản 2 Điều 41 Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa: “Căn cứ kết quả thử nghiệm, cơ quan kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa kết luận người sản xuất, người bán hàng vi phạm quy định về chất lượng sản phẩm, hàng hóa thì người sản xuất, người bán hàng phải trả chi phí lấy mẫu và thử nghiệm chất lượng sản phẩm, hàng hóa cho cơ quan kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa”. Vấn đề này gây khó khăn cho lực lượng thi hành nhiệm vụ khi thu hồi khoản chi phí lấy mẫu và thử nghiệm do nghị định xử phạt không có quy định và không có hướng dẫn hình thức thu, nộp vào ngân sách nhà nước.

Một số TCVN, QCVN đã thông báo hết hiệu lực nhưng chưa được ban hành thay thế kịp thời; TCVN, QCVN đôi khi chưa bắt kịp xu hướng phát triển của xã hội; một số QCVN yêu cầu kiểm soát an toàn thực phẩm quy định rõ phương pháp phân tích, tuy nhiên một số trường hợp phương pháp phân tích đã hết hiệu lực trong khi đó QCVN vẫn còn hiệu lực; nhiều QCVN chưa đồng độ, thống nhất trong các quy định hoặc đôi khi chưa được công bố rộng rãi... sẽ gây khó khăn cho địa phương trong việc triển khai áp dụng.

Trên cơ sở đó, TS. Tạ Văn Tường - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp &PTNT Hà Nội đề xuất, kiến nghị: Các cấp, các ngành cần rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; trong đó sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 41 nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan chức năng thực hiện.

Rà soát, thống nhất, bổ sung ban hành danh mục, chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật đối với sản phẩm thực phẩm và các QCVN và các TCVN về các sản phẩm chế biến, phối chế thực phẩm nông lâm thủy sản nhằm phục vụ công tác quản lý, giám sát, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về chất lượng, an toàn thực phẩm.

Đẩy mạnh xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia theo hướng đồng bộ, hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế và khu vực đối với nhóm sản phẩm, hàng hóa xuất khẩu, cũng như xây dựng nhóm tiêu chuẩn quốc gia đối với nhóm sản phẩm mới, chủ lực của Việt Nam.

Nêu những bất cập trong sản xuất kinh doanh nông sản thực phẩm, TS. Nguyễn Xuân Dương - Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam nhấn mạnh: Môi trường và điều kiện kinh doanh hàng hóa của Việt Nam chỉ thuộc tốp trung bình. Rất thoáng ở tầm vĩ mô (chủ trương, nghị quyết, các FTA), nhưng còn nhiều hạn chế ở các quy định cụ thể (thể chế pháp luật còn rất rườm rà, chưa thực sự phù hợp với yêu cầu phát triển và hội nhập: thiếu tính nhất thể hóa, đồng bộ hóa, xã hội hóa và hài hòa hóa).

Trừ khu vực FDI chuyên xuất khẩu, còn lại phần lớn sản phẩm hàng hóa của Việt Nam đã lớn hơn nhiều về quy mô, nhưng chưa thực sự cạnh tranh về giá thành (chi phí sản xuất cao) và giá trị (mức độ chế biến sâu còn hạn chế).

Qua đó, TS. Nguyễn Xuân Dương - Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam kiến nghị: Nhà nước, cơ quan chủ trì xây dựng 02 luật này phải xác định, đây là công việc rất quan trọng, có ảnh hưởng quyết định đến sức sản xuất, sức cạnh tranh, giá trị thương hiệu của sản phẩm, hàng hóa Việt Nam; do vậy Phải khảo sát, nghiên cứu thật kỹ những tồn tại, bất cập hiện nay trong thực tế sản xuất của các ngành, lĩnh vực và những yêu cầu đòi hỏi nâng tầm chất lượng, thương hiệu sản phẩm, hàng hóa Việt Nam trong thời kỳ mới của phát triển và hội nhập.

Cũng tại Hội thảo, các chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý, cơ quan nghiên cứu và các Doanh nghiệp đã tham gia ý kiến tập trung vào những tồn tại, khó khăn vướng mắc trong thực hiện Luật CLSP, hàng hoá và Luật TCQC kỹ thuật; Đánh giá tác động của 2 văn bản Luật trong hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD); Những tồn tại và bất cập trong thực thi đối với một số lĩnh vực chuyên ngành SXKD phân bón; trong SXKD thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y; trong quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa và đặc biệt những khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp trong thực hiện Luật CLSP, hàng hoá và Luật TCQC kỹ thuật; những kiến nghị nhằm tháo gỡ cho ngành Nông nghiệp trong thời gian tới.

Thông qua Hội thảo, những đề xuất, kiến nghị của các chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý, cơ quan nghiên cứu và các Doanh nghiệp với Thành phố, với Quốc Hội sẽ góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn Thủ đô nói riêng và trong cả nước nói chung.

Đức Thiện