Lào Cai bứt phá với chiến lược chuyển đổi cây trồng chủ lực: Hướng tới nền nông nghiệp hàng hóa hiện đại

Chuối và dứa: Hạt nhân trong chuyển dịch nông nghiệp hàng hóa

Trong năm 2025, Lào Cai đặt mục tiêu trồng mới 1.150 ha chuối, nâng tổng diện tích lên 3.500 ha, với giá trị sản xuất ước đạt trên 800 tỷ đồng. Chuối được quy hoạch thành vùng sản xuất tập trung, đạt chuẩn VietGAP, 100% diện tích hàng hóa được cấp mã số vùng trồng. Các giống chuối có năng suất, chất lượng cao như chuối tiêu hồng, chuối già Nam Mỹ được đưa vào khảo nghiệm rộng rãi. Công nghệ cao cũng được đẩy mạnh áp dụng trong hệ thống tưới, cơ giới hóa thu hoạch, quản lý dịch hại và bảo quản sau thu hoạch.

Tỉnh cũng chủ động mở rộng thị trường xuất khẩu sản phẩm chuối chế biến như chuối sấy dẻo, chuối sấy nguyên quả sang Nga, EU, với mục tiêu trên 90% sản lượng chuối xuất khẩu chính ngạch vào năm 2025.

Cùng với chuối, cây dứa được phát triển theo hướng rải vụ và ứng dụng đồng bộ khoa học kỹ thuật. Dự kiến, 240 ha dứa sẽ được trồng mới, nâng tổng diện tích toàn tỉnh lên 2.598 ha, giá trị ước tính trên 350 tỷ đồng. Tỉnh tích cực thu hút đầu tư nhà máy chế biến tại các vùng nguyên liệu trọng điểm như Mường Khương, Bát Xát, Bảo Thắng, đảm bảo trên 50% sản lượng được chế biến, đóng hộp tại chỗ. Các sản phẩm từ dứa không chỉ hướng đến tiêu dùng nội địa mà còn mở rộng xuất khẩu sang Mỹ và châu Âu.

Chè – cây trồng truyền thống đang “trẻ hóa”

Người dân đang thu hái chè Shan tuyết. Ảnh: Báo Nhân dân

Lào Cai đang tập trung cải tạo, phát triển vùng chè với mục tiêu chuyển đổi 320 ha đất kém hiệu quả sang trồng chè, nâng tổng diện tích lên 8.797 ha, giá trị đạt trên 700 tỷ đồng vào năm 2025. Cây chè được xác định là 1 trong 6 ngành hàng chủ lực của tỉnh.

Chiến lược mới tập trung vào việc cải tạo giống, thay thế chè già cỗi bằng các giống chất lượng cao như Kim Tuyên, Bát Tiên, Hùng Đỉnh Bạch, phát triển chế biến sâu với các sản phẩm chè móc, chè viên, chè túi lọc. Song song, tỉnh đẩy mạnh đầu tư hạ tầng chế biến, với 2 cơ sở mới tại Bảo Yên và Bát Xát, nâng công suất toàn tỉnh lên trên 40.000 tấn/năm và tỷ lệ cơ giới hóa đạt trên 80%.

Sản xuất chè đang đi theo hướng hữu cơ và bền vững. Mô hình liên kết giữa doanh nghiệp với nông dân được khuyến khích nhằm đảm bảo vùng nguyên liệu ổn định, từ đó nâng cao chất lượng và đáp ứng thị trường xuất khẩu EU, Đông Âu, Đài Loan.

Dược liệu – ngành hàng mới giàu tiềm năng

Nông dân Lào Cai trồng tam thất mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: Báo Dân tộc

Tỉnh Lào Cai đặt mục tiêu đến năm 2025 phát triển 4.755 ha cây dược liệu, trong đó 1.540 ha là dược liệu hàng năm (atiso, cát cánh, đương quy, xuyên khung…), 3.215 ha là cây lâu năm, trồng dưới tán rừng. Khoảng 80 ha đất nông nghiệp kém hiệu quả sẽ được chuyển đổi sang trồng dược liệu.

Lào Cai đang thu hút đầu tư 6 cơ sở chế biến dược liệu, trong đó có 1 nhà máy chế biến sâu sản phẩm như trà túi lọc, viên nén, cao mềm. Song hành với sản xuất, tỉnh phát triển mô hình du lịch dược liệu, ẩm thực thảo dược, đặc biệt với các sản phẩm độc đáo như thuốc tắm người Dao đỏ, chùa dù chiết xuất tinh dầu.

Tỉnh phấn đấu đến năm 2030, 100% diện tích dược liệu dùng làm thuốc đạt chuẩn GACP-WHO, mở rộng thị trường và hướng đến phát triển vùng nguyên liệu chuyên canh, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn xuất khẩu.

Cây quế – nâng tầm sản phẩm lâm nghiệp chủ lực

Cùng với chuối, dứa, chè và dược liệu, cây quế tiếp tục khẳng định vai trò là cây trồng chiến lược. Tổng diện tích toàn tỉnh hiện đạt 61.030 ha, giá trị sản xuất trên 1.406 tỷ đồng, trong đó 1.000 ha quế mới được cấp chứng nhận đạt chuẩn hữu cơ.

Các vùng trồng quế tập trung được chú trọng chăm sóc, quản lý theo hướng khoa học, từ sản xuất giống đến chế biến sâu. Lào Cai tích cực tìm kiếm thị trường xuất khẩu quế chế biến sang Mỹ và châu Âu, đồng thời khuyến khích xây dựng tổ hợp tác, hợp tác xã sản xuất theo mô hình hữu cơ, đảm bảo sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Từng bước hiện thực hóa mục tiêu nông nghiệp hàng hóa bền vững

Chiến lược chuyển đổi cây trồng chủ lực của Lào Cai là bước đi đột phá trong tiến trình xây dựng nền nông nghiệp hàng hóa hiện đại, khai thác tối đa tiềm năng sinh thái, văn hóa và bản địa. Các địa phương trong tỉnh đang đồng loạt xây dựng các đề án phát triển sản phẩm đặc hữu, gắn với chuỗi giá trị sản xuất - chế biến - tiêu thụ.

Tỉnh đặt mục tiêu mỗi địa phương phát triển từ 2 - 3 sản phẩm tiềm năng, đồng thời kêu gọi doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy chế biến gắn với vùng nguyên liệu, thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch, tạo đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội khu vực miền núi.