Nghệ thuật cây cảnh không chỉ là thú chơi tao nhã mà còn là di sản văn hóa đặc sắc của Việt Nam. Trong số những người đam mê và cống hiến cho nghệ thuật này, bốn nghệ nhân dưới đây đã góp phần nâng tầm cây cảnh Việt, đưa những tác phẩm độc đáo ra tầm quốc tế.
Nghệ nhân Nguyễn Văn Khuyến – Người "thổi hồn" vào cây cảnh
Với hơn 23 năm kinh nghiệm trong nghề, nghệ nhân Nguyễn Văn Khuyến được biết đến với biệt tài tạo hình cây cảnh sống động và đầy cảm xúc. Ông đặc biệt chú trọng yếu tố “nhất hình, nhì thế, tam chi, tứ diệp” để tạo nên những tác phẩm hài hòa và tự nhiên nhất. Những tác phẩm của ông thường mang nét cổ kính, mô phỏng vẻ đẹp của thiên nhiên nhưng vẫn đảm bảo tính mỹ thuật và giá trị phong thủy. Với đôi bàn tay tài hoa, ông đã biến những gốc cây vô tri trở thành những tác phẩm nghệ thuật có hồn, làm say đắm giới chơi cây trong và ngoài nước.
 |
| Nghệ nhân Nguyễn Văn Khuyến. (Ảnh: Báo Quân Đội Nhân Dân) |
Nghệ nhân Lê Đức Nam – Người sáng tạo "Ngai vàng đất Việt"
Nghệ nhân Lê Đức Nam, sinh năm 1976 tại phường Đồng Mai, quận Hà Đông, Hà Nội, được biết đến với tác phẩm cây sanh "Ngai vàng đất Việt". Năm 2004, ông mua gốc cây này với giá 10 triệu đồng và sau nhiều năm chăm sóc, tạo hình, tác phẩm đã trở thành một trong những siêu phẩm cây cảnh có giá trị cao, từng được trả giá hàng chục tỷ đồng nhưng ông chưa có ý định bán. Ông không chỉ sáng tạo nên những tác phẩm độc đáo mà còn truyền bá kỹ thuật chăm sóc, tạo hình cây cảnh đến cộng đồng yêu cây qua nhiều hội thảo và chương trình giao lưu chuyên môn.
 |
| Nghệ nhân Lê Đức Nam. (Ảnh: Kiên Trung) |
Nghệ nhân Phạm Minh Châu – Bàn tay vàng của làng nghề cây cảnh
Xuất thân từ làng nghề Nam Toàn, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định, nghệ nhân quốc gia Phạm Minh Châu nổi tiếng với những tác phẩm cây cảnh độc đáo, thể hiện dấu ấn cá nhân riêng biệt. Sinh ra trong gia đình có truyền thống chơi cây, ông Châu đã gắn bó với cây cảnh từ nhỏ. Những tác phẩm của ông luôn gây ấn tượng nhờ sự tinh tế trong từng đường nét cắt tỉa và bố cục hài hòa. Bên cạnh việc tạo tác bonsai, ông còn tham gia đào tạo thế hệ trẻ, góp phần bảo tồn và phát triển nghệ thuật cây cảnh truyền thống.
 |
| Nghệ nhân Phạm Minh Châu. (Ảnh: Nguyễn Lành/TTXVN) |
Nghệ nhân Đặng Xuân Cường – "Ông vua cây cảnh Việt"
Được mệnh danh là "ông vua cây cảnh Việt", nghệ nhân Đặng Xuân Cường hay còn gọi là Cường Họa Sỹ, là chủ nhân của nhiều tác phẩm cây cảnh có giá trị cao như "Mâm xôi con gà", "Dấu ấn thời gian", "Sanh cổ Huyền Phượng Vũ". Các tác phẩm của ông được đánh giá là kiệt tác hiếm có trong giới chơi cây, không chỉ vì giá trị thẩm mỹ mà còn bởi tuổi đời và thế dáng độc đáo. Ông là người tiên phong đưa nghệ thuật bonsai Việt Nam ra thế giới, tạo dấu ấn trong nhiều cuộc triển lãm quốc tế, góp phần khẳng định vị thế của cây cảnh Việt trên bản đồ nghệ thuật bonsai toàn cầu. Ngoài ra, ông còn là người có công trong việc kết nối giới chơi cây cảnh trong và ngoài nước, mở rộng giao lưu và hợp tác quốc tế.
 |
| Nghệ nhân Đặng Xuân Cường. (Ảnh: Người Đưa Tin) |
Nghệ nhân Hoàng Đình Tùng – "Tùng Kính" với những tuyệt phẩm để đời
Hơn 30 năm gắn bó với nghề cây cảnh, ông Hoàng Đình Tùng, thường được gọi là "Tùng Kính", ở khu phố Nhà Chung, phường Tiền An, thành phố Bắc Ninh, đã tạo nên nhiều tác phẩm nghệ thuật sống động và giá trị. Với tình yêu, đôi bàn tay khéo léo, óc sáng tạo và tài hoa, ông đã biến những cây cảnh bình thường thành những tuyệt phẩm được giới chơi cây đánh giá cao, mang lại giá trị kinh tế lớn và góp phần nâng tầm nghệ thuật cây cảnh Việt Nam.
 |
| Nghệ nhân Hoàng Đình Tùng. (Ảnh: Báo Bắc Ninh) |
Nghệ nhân Nguyễn Văn Ngọ – Người sở hữu những "siêu cây" cực hiếm
Dù đã ở tuổi ngoài 70 và truyền nghề thành công cho các con, nghệ nhân Nguyễn Văn Ngọ vẫn dành phần lớn thời gian chăm sóc, uốn nắn, tạo dáng những "tác phẩm nghệ thuật xanh" trong vườn tại Hà Nội. Ông nổi tiếng với việc sở hữu và tạo tác nhiều "siêu cây" cực hiếm, được giới chơi cây cảnh đánh giá cao. Ngoài ra, ông còn đi khắp mọi miền đất nước để săn lùng những loại cây "đẹp, độc", bổ sung vào bộ sưu tập cây cảnh đồ sộ trong "khu vườn thượng uyển" của mình.
 |
| Nghệ nhân Nguyễn Văn Ngọ. (Ảnh: Thương Hiệu Và Pháp Luật) |
Những nghệ nhân trên không chỉ là niềm tự hào của ngành sinh vật cảnh Việt Nam mà còn là những người giữ lửa, truyền cảm hứng và đam mê cho thế hệ trẻ. Họ không chỉ biến những gốc cây vô tri thành tác phẩm nghệ thuật mà còn giúp nâng cao giá trị kinh tế của cây cảnh, góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm sáng trên bản đồ bonsai thế giới. Nhờ sự cống hiến không ngừng nghỉ của họ, nghệ thuật cây cảnh Việt Nam ngày càng khẳng định được vị thế và giá trị trên trường quốc tế.
