Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, từ tháng 5/2025, với sự phối hợp chặt chẽ giữa địa phương, doanh nghiệp và nông dân, xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam đã lấy lại đà tăng trưởng ấn tượng.
Chỉ trong ba tháng gần đây (tháng 5–7/2025), Việt Nam đã xuất khẩu 7.745 lô sầu riêng tươi với hơn 207.000 tấn, tăng gấp hơn 10 lần so với bốn tháng đầu năm. Sầu riêng đông lạnh cũng ghi nhận 560 lô với gần 16.000 tấn, tăng khoảng 64,3%.
Ông Huỳnh Tấn Đạt – Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật – cho biết ngành đang triển khai xây dựng bản đồ nhiễm Cadimi tại các vùng trồng trọng điểm. Bản đồ này sẽ được lập dựa trên việc lấy mẫu đất, nước tưới và phân bón, phân tích tại các phòng thí nghiệm đạt chuẩn, xác định “điểm nóng” ô nhiễm và tích hợp vào hệ thống quản lý vùng trồng.
Kinh nghiệm từ Thái Lan cho thấy, giám sát đất định kỳ, công khai bản đồ số và áp dụng “cách ly kỹ thuật” với vùng nguy cơ cao giúp giảm rủi ro bị trả hàng, bảo đảm nguồn cung ổn định cho xuất khẩu.
 |
Theo kế hoạch, khảo sát sẽ được tiến hành trước tại các vùng trọng điểm. Hiện Đông Nam Bộ và Tây Nguyên chưa ghi nhận nhiều cảnh báo, trong khi Đồng bằng sông Cửu Long sẽ được ưu tiên thu thập dữ liệu chi tiết. Song song, các giải pháp cải tạo đất để giảm Cadimi cũng được áp dụng, như dùng phân hữu cơ, bổ sung vôi nâng pH hoặc chế phẩm sinh học hạn chế cây hấp thụ kim loại nặng.
Thực hiện Công điện 71/CD-TTg ngày 23/5/2025, Bộ đặt mục tiêu triển khai đồng bộ các biện pháp: ban hành quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm cho sầu riêng tươi xuất khẩu; hoàn thiện quy trình canh tác mới, hạn chế phân bón chứa Cadimi cao; rà soát chất lượng đất, nước và phân bón tại các vùng trồng; tăng cường kiểm soát tại cơ sở đóng gói.
Các doanh nghiệp xuất khẩu được yêu cầu kiểm tra chặt chẽ các chỉ tiêu an toàn, đặc biệt là Cadimi và vàng O, nhằm giảm rủi ro khi thông quan. Bộ cũng khuyến khích các vườn trồng xét nghiệm Cadimi trước khi thu hoạch.
 |
Hiện Việt Nam có 19 phòng thử nghiệm Cadimi và 11 phòng thử nghiệm vàng O được Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) phê duyệt. Bộ cũng triển khai mô hình thử nghiệm giảm Cadimi tại một số địa phương, đồng thời kiểm soát nghiêm chất lượng phân bón để loại bỏ sản phẩm vượt ngưỡng cho phép.
Ngoài ra, các chương trình tập huấn, tuyên truyền, phát hành sổ tay kỹ thuật, video hướng dẫn theo VietGAP, GlobalGAP và tiêu chuẩn Trung Quốc được đẩy mạnh. Bộ phối hợp với Bộ Công an điều tra, xử lý nghiêm hành vi gian lận mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói hay sử dụng hoạt chất cấm.
Với các giải pháp đồng bộ từ sản xuất đến xuất khẩu, ngành sầu riêng Việt Nam kỳ vọng không chỉ giữ vững thị trường Trung Quốc mà còn mở rộng sang Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, hướng tới tăng trưởng bền vững và an toàn.
