Tính đến tháng 7/2025, cả nước đã có 17.068 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, thuộc về 9.195 chủ thể OCOP. Trong số này, có 126 sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP 5 sao cấp quốc gia. Nhiều sản phẩm OCOP hiện đã đáp ứng các tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn thực phẩm, có mẫu mã và bao bì phù hợp với yêu cầu thị trường, cho thấy tiềm năng xuất khẩu của sản phẩm OCOP Việt là rất lớn.
Một ví dụ điển hình là Công ty TNHH V. KAUS – đơn vị chuyên xuất khẩu hoa quả sấy và gia vị đặc sản của Việt Nam sang các thị trường như Mỹ, châu Âu, Nhật Bản… Trong năm 2024, doanh nghiệp này đạt kim ngạch xuất khẩu lên tới 3,6 triệu USD nhờ ứng dụng chuyển đổi số và chủ động thiết kế sản phẩm theo nhu cầu thị trường.
Bà Võ Hoàng Vân, Giám đốc Công ty TNHH V. KAUS, cho biết: "Tùy vào yêu cầu của khách hàng, chúng tôi sẽ điều chỉnh sản phẩm. Ví dụ, xuất khẩu sang châu Âu hay Ba Lan đòi hỏi lượng thuốc trừ sâu ở mức cho phép, không dùng đường thì chúng tôi phải đáp ứng đúng các tiêu chuẩn đó."
Những năm gần đây, sản phẩm OCOP đang trở thành một trong những điểm sáng trong chiến lược phát triển kinh tế nông thôn của Việt Nam. Nhiều sản phẩm đã dần chinh phục được các thị trường khó tính như châu Âu, Nhật Bản, Hoa Kỳ. Tuy nhiên, để OCOP Việt thực sự trở thành thương hiệu quốc gia có khả năng vươn ra toàn cầu, cần một cách tiếp cận bài bản hơn, mang tính hệ thống, đẩy mạnh số hóa và tiếp cận sâu hơn với cộng đồng tiêu dùng quốc tế.
Ông Phương Đình Anh, Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương – Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: "Trong tổng số các sản phẩm OCOP hiện nay, có khoảng 70% là nhóm sản phẩm thực phẩm. Đây là lĩnh vực có dư địa phát triển lớn cho xuất khẩu. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu thị trường nước ngoài, chúng ta phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chí như vệ sinh an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, chỉ dẫn địa lý và sở hữu trí tuệ để chứng minh sản phẩm đủ điều kiện xuất khẩu."
Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại – Bộ Công Thương, cũng nhấn mạnh: "Doanh nghiệp xuất khẩu cần tìm hiểu kỹ các yêu cầu về tiêu chuẩn chất lượng, công bố thông tin, bao bì, nhãn mác sản phẩm, cũng như phong tục, văn hóa và thị hiếu của người tiêu dùng ở từng thị trường mục tiêu. Từ đó, điều chỉnh chất lượng sản phẩm để phù hợp với thị trường."
Trên thực tế, hiện nay sản phẩm OCOP 3 sao vẫn chiếm tỷ lệ lớn (72,8%), trong khi sản phẩm 4 sao chiếm khoảng 26,9% và 5 sao chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Đây là thách thức lớn nếu muốn nâng tầm OCOP từ hàng hóa đặc sản trở thành thương hiệu quốc gia.
Để giải bài toán này, nhiều ý kiến cho rằng cần đẩy mạnh việc lồng ghép giá trị văn hóa bản địa và kể những câu chuyện đặc sắc về vùng đất, con người, quy trình sản xuất để tạo bản sắc riêng cho sản phẩm Việt. Đây là hướng đi phù hợp nhằm xây dựng thương hiệu và tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm OCOP trên thị trường quốc tế.
