Những năm gần đây, thị trường cây giống và cây cảnh Việt Nam liên tục đón nhận nhiều làn sóng mới từ các giống cây ăn trái lạ, vừa có giá trị kinh tế cao, vừa đáp ứng được nhu cầu thẩm mỹ. Một trong những cái tên nổi bật thời gian gần đây là chanh ngón tay – loại trái cây đặc sản đến từ Australia, đang tạo nên cơn sốt trong giới nhà vườn và người chơi bonsai.
“Chanh ngón tay” – vẻ đẹp lạ đến từ thiên nhiên
Chanh ngón tay (finger lime) có tên khoa học là Citrus australasica, là giống cây bản địa tại các vùng rừng mưa nhiệt đới ven biển phía Đông nước Úc. Điểm thu hút nhất ở giống chanh này nằm ở phần ruột quả. Thay vì múi chanh truyền thống, phần thịt bên trong tách ra thành từng hạt nhỏ li ti như trứng cá hồi hoặc trứng cá tầm, lấp lánh với đủ màu sắc như xanh, đỏ, tím, vàng, hồng. Khi cắn vào, các hạt chanh “nổ tung” trong miệng với vị chua thanh nhẹ, mang lại cảm giác sảng khoái độc đáo.
Chính đặc điểm này khiến chanh ngón tay không chỉ được ưa chuộng trong giới ẩm thực cao cấp, mà còn được ví như “chanh trứng cá hồi”. Tại thị trường quốc tế, loại quả này thường xuất hiện trong các nhà hàng Michelin, được dùng kèm với hải sản, cocktail hoặc món tráng miệng sang trọng.
 |
| Chanh ngón tay là giống chanh đặc sản nổi tiếng có nguồn gốc Australia. |
Cơn sốt chanh ngón tay trên thị trường cây giống Việt
Tại Việt Nam, chanh ngón tay bắt đầu được giới thiệu từ vài năm trước dưới dạng quả nhập khẩu, với mức giá cao ngất ngưởng từ 2 – 3 triệu đồng/kg. Tuy nhiên, do khí hậu nhiệt đới ẩm tương đối tương đồng với nơi cây bản địa sinh sống, một số nhà vườn trong nước đã bắt đầu thử nghiệm trồng giống cây này và thu được kết quả khả quan.
 |
| Chanh ngón tay du nhập vào thị trường Việt Nam khoảng vài năm gần đây và được cho là loại chanh đắt nhất thế giới. |
Hiện nay, trên các chợ online, diễn đàn nông nghiệp, nhiều người rao bán cây giống chanh ngón tay với giá từ 150.000 – 350.000 đồng/cây, tùy vào chiều cao và độ phát triển. Theo ghi nhận, tại Kon Tum – nơi có khí hậu cao nguyên mát mẻ – một nhà vườn đã thành công thu hoạch chanh ngón tay, bán ra thị trường với mức giá 400.000 đồng/kg. Đây là mức giá rất cạnh tranh, mở ra tiềm năng thương mại cao nếu được đầu tư bài bản.
 |
| Nhiều năm trước, chanh ngón tay nhập khẩu về Việt Nam giá lên tới 2 - 3 triệu đồng/kg. |
“Bonsai chanh ngón tay” – mảnh đất mới cho giới sưu tầm
Không dừng lại ở giá trị ẩm thực hay cây ăn trái, chanh ngón tay đang âm thầm tạo nên một trào lưu mới trong giới bonsai. Với dáng cây bụi nhỏ, cành lá thanh mảnh, quả mọc rải rác quanh thân – đặc biệt là màu sắc bắt mắt của trái khi kết quả – chanh ngón tay trở thành nguyên liệu lý tưởng để tạo tác bonsai nghệ thuật.
Không ít nhà vườn và người chơi cây cảnh tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Lạt… bắt đầu săn lùng giống chanh này để nuôi dưỡng theo hướng bonsai độc bản. Một số cây bonsai chanh ngón tay đang được rao bán với giá từ vài triệu đồng, thậm chí vài chục triệu đồng nếu cây đã được tạo thế đẹp và cho quả ổn định.
Anh Trần Văn Hậu – chủ một vườn bonsai ở Thủ Đức (TP.HCM) – chia sẻ: “Chanh ngón tay có sức hút rất lớn với người chơi bonsai hiện nay. Không chỉ vì hình dáng quả lạ mà còn vì cây cho quả quanh năm, có thể kiểm soát kích cỡ cây và dễ tạo dáng. Tôi đã nhập về gần 50 cây giống, trong đó một số đã được khách đặt tiền mua ngay từ khi cây chưa có quả.”
 |
| Ngoài bán cây giống, một số nhà vườn còn tập trung kinh doanh chanh ngón tay cho giới chơi bonsai. |
Cơ hội nhân giống và phát triển thương mại
Theo đánh giá của các chuyên gia nông nghiệp, chanh ngón tay có thể phát triển tốt tại các vùng đất có khí hậu cận nhiệt đới và ôn đới nhẹ như Đà Lạt, Lâm Đồng, Kon Tum, Sa Pa… Nếu được nhân giống bài bản, đây sẽ là một trong những loại cây ăn trái kiêm bonsai có giá trị cao trong tương lai.
Đặc biệt, với vòng đời sinh trưởng trung bình 2 – 3 năm là đã cho trái, chanh ngón tay không đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc quá phức tạp. Cây ưa đất tơi xốp, thoát nước tốt, có thể trồng trong chậu hoặc ngoài vườn đều được. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả thương mại cao, nhà vườn nên chú ý kiểm soát độ ẩm, bón phân hữu cơ định kỳ và tạo tán hợp lý nếu định hướng phát triển theo hướng bonsai.
Anh Nguyễn Văn Tâm – kỹ sư nông nghiệp tại Lâm Đồng – nhận định: “Chanh ngón tay là cây đa dụng, có thể vừa khai thác quả, vừa kinh doanh cây giống, vừa làm cây bonsai. Với người chơi cây cảnh, đây là giống cây có tiềm năng cao về thẩm mỹ và giá trị sưu tầm. Với nhà vườn, đây là cơ hội mở ra một dòng sản phẩm cao cấp, vừa đáp ứng thị trường nội địa, vừa có thể hướng đến xuất khẩu.”
 |
| Bên trong quả chanh là những tép có hình dạng như trứng cá tầm hay trứng cá hồi. Do vậy, nhiều người còn gọi là chanh trứng cá hồi. |
Giữa thị trường cây cảnh và cây ăn trái đang ngày càng đa dạng, chanh ngón tay nổi lên như một biểu tượng mới của sự độc đáo, đa dụng và giá trị cao. Với tiềm năng khai thác ở cả 3 mảng – ẩm thực, cây giống và bonsai – loại cây “chanh trứng cá hồi” này đang mang lại một làn gió mới cho ngành nông nghiệp sáng tạo tại Việt Nam. Đặc biệt, với giới nhà vườn đam mê sáng tạo và tìm kiếm giá trị bền vững, chanh ngón tay hứa hẹn sẽ là “con át chủ bài” không thể bỏ qua trong thời gian tới.
