Giống lay ơn CF.21.09 là giống mới được Viện Nghiên cứu Rau quả lai tạo trong nước. Giống lay ơn mới này đã được tự công bố lưu hành theo thông báo 1347/TB-TT-CLT của Cục Trồng trọt ngày 29 tháng 12 năm 2021. Đây là giống mang bản quyền Việt Nam, hoàn toàn có đủ điều kiện phát triển rộng rãi trong nước và xuất khẩu.
Giống lay ơn CF.21.09 có màu sắc mới, đẹp (màu hồng cam), tỷ lệ hoa thu hoạch đạt > 90%, chiều dài cành hoa 120 - 140 cm, số hoa/ cành: 13 - 15 hoa, đường kính hoa: 10 - 11 cm và đặc biệt có khả năng chống chịu rất tốt với bệnh khô đầu lá. Giống đã được trồng khảo nghiệm tại một số địa phương như Gia Lâm - Hà Nội, Đồng Thái - Hải Phòng, Dĩnh Trì - Bắc Giang, Đông Triều - Quảng Ninh... được người dân đánh giá rất cao về khả năng sinh trưởng tốt, hệ số nhân giống cao, chất lượng cành hoa vượt trội, không bị khô đầu lá, tiết kiệm được chi phí trồng, chăm sóc, giá thành củ giống và hoa thương phẩm cao cho nên hiệu quả kinh tế đem lại tăng 11- 17% so với giống cũ.
Năm 2023, Phòng kinh tế thị xã Đông Triều (nay là thành phố Đông Triều) phê duyệt cho Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hoa, Cây cảnh (Viện Nghiên cứu Rau quả) thực hiện nhiệm vụ: Ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng mô hình sản xuất và phát triển giống hoa lay ơn CF.21.09 tại Đông Triều – Quảng Ninh (2023 – 2025). Nhiệm vụ triển khai đã thu được nhiều kết quả có ý nghĩa cho sự phát triển hoa lay ơn tại địa phương.
1. Giảm phụ thuộc nhập khẩu giống, tăng tự chủ sản xuất giống tại địa phương: Hai mô hình nhân giống lay ơn CF.21.09 từ củ in vitro và từ củ nhỡ đã mở ra hướng sản xuất mới cho người dân trồng hoa lay ơn tại Đông Triều – Quảng Ninh. Mô hình nhân giống từ củ in vitro giống lay ơn CF.21.09 quy mô 500m2 cho kết quả củ giống tạo ra đồng đều, tỷ lệ củ giống thương phẩm đạt 81,8%; khả năng nhân giống cao với 47,3 củ bi/ cây. Hiệu quả đầu tư đạt 29,3%. Mô hình nhân giống từ củ nhỡ quy mô 4000m2 thu được củ giống thương phẩm có chất lượng cao hơn so với giống đối chứng: đường kính củ 3,6cm; năng suất củ thu được/360m2 đạt 339,6kg. Sản phẩm trung gian là củ bi/cây nhiều với 31,7 củ đem lại năng suất củ bi thu được cao 162,6kg/360m2. Hiệu quả đầu tư đạt 61,7%.
Các công nghệ mới được áp dụng trong nhân giống giúp người dân tự nhân giống giống mới ngay tại địa phương, điều này không chỉ góp phần phát triển bền vững ngành hoa lay ơn tại Đông Triều, mà còn mở ra triển vọng giúp Đông Triều trở thành vùng sản xuất củ giống lay ơn lớn trong tương lai.
2. Tạo ra sản phẩm hàng hóa là cành hoa lay ơn thương phẩm có chất lượng cao:
Thực tế sản xuất tại xã Bình Khê cho thấy, giống CF.21.09 giúp các nhà vườn đạt hiệu quả kinh tế cao ngay cả trong điều kiện thời tiết bất lợi, so với những giống cũ đang trồng tại địa phương đều bị bệnh khô đầu lá, gây thất thu nghiêm trọng từ 40 – 100%, thì giống CF.21.09 vẫn sinh trưởng tốt và không bị bệnh. Năm 2024, mô hình sản xuất hoa thương phẩm giống hoa lay ơn CF.21.09 được triển khai với quy mô 1 ha tại Đông Triều là một mô hình mẫu để quảng bá giới thiệu giống mới và tiến bộ kỹ thuật mới đến với những người trồng hoa lay ơn.
Mô hình cho thấy sự khác biệt vượt trội của giống mới này với các giống khác: cây sinh trưởng, phát triển rất tốt, phù hợp với điều kiện trồng tại Đông Triều; thân, lá đẹp, xanh đậm; không bị khô đầu lá; tỷ lệ thu hoạch có thể đạt tới 100%.
Nguyễn Thị Hồng Nhung - Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hoa, Cây cảnh
