Hà Tĩnh: Công nhận mộ và khu lưu niệm Danh y Lê Hữu Trác là di tích quốc gia đặc biệt

VNHS - Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký quyết định cộng nhận đợt 16 cho 6 di tích trong toàn quốc. Trong đó có di tích lịch sử Mộ và Khu lưu niệm Lê Hữu Trác ở huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh, được xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt.

Theo ông Trần Xuân Lương, Phó giám đốc Sở VHTT&DL Hà Tĩnh cho biết, nhờ sự vào cuộc quyết liệt, xây dựng hồ sơ kịp thời, chiều 26/11/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã ký quyết định cộng nhận khu mộ và khu lưu niệm Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là di tích quốc gia đặc biệt.
Ông Lương cho biết thêm, việc được xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt đúng vào dịp kỷ niệm 300 năm Ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông (1724 - 2024), một trong những Đại danh y nổi tiếng nhất trong lịch sử y học Việt Nam, được biết đến không chỉ với vai trò là một thầy thuốc tài ba, mà còn là một nhà tư tưởng lớn và một danh nhân văn hóa thế giới sẽ làm tăng thêm ý nghĩa của di tích.
Từ đây, mở ra dấu mốc mới trong hành trình bảo tồn, phát huy các giá trị di sản của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác trên quê hương Hà Tĩnh và cả nước; góp phần làm cho Đại lễ kỷ niệm 300 năm Ngày sinh và vinh danh Đại danh y được tổ chức vào cuối tháng12-2024 thêm thành công.

Ban tổ chức cũng đang xây dựng kịch bản Chương trình Nghệ thuật đặc biệt kỉ niệm 300 năm Ngày sinh và vinh danh Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông.
Chuẩn bị cho lễ kỉ niệm được trang trọng, đầu tháng 11/2024, UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng giao huyện Hương Sơn làm chủ đầu tư thực hiện Dự án tu bổ, tôn tạo di tích Khu mộ và tượng đài Hải Thượng Lãn Ông nhằm đảm bảo cho việc phát huy giá trị khu di tích lâu dài, bền vững gắn với khai thác, phát triển du lịch và dịch vụ. Hiện nay dự án đang được đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu hoàn thành trước ngày 20-12-2024.
Ngoài ra, theo kế hoạch, tại Lễ kỉ niệm 300 năm Ngày sinh và vinh danh Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông được tổ chức tại thành phố Hà Tĩnh vào cuối tháng 12-2024 sẽ có màn bắn pháo hoa với 500 quả pháo hoa tầm cao và 90 giàn pháo hoa tầm thấp.
Danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác sinh 12-11-1724 tại làng Liêu Xá, huyện Đường Hào (nay là huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên). Là con út trong gia đình có 7 anh em. Biệt hiệu Hải Thượng do hai chữ đầu tiên tỉnh (Hải Dương) và tên phủ (Thượng Hồng), nhưng cũng có thể do chữ Bàu Thượng là quê mẹ và đây là nơi ông ở lâu nhất (từ năm 26 tuổi đến khi mất). "Lãn Ông" nghĩa là ông lười, ngụ ý lười với công danh phú quý nhưng rất chăm chỉ đối với sự nghiệp chữa bệnh cứu người.

Năm 26 tuổi, ông từ bỏ chốn quan trường về quê ngoại phụng dưỡng mẹ già ở làng Bàu Thượng, xã Tịnh Diệm, nay là xã Quang Diệm, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh.
Tại đây ông miệt mài tìm kiếm, khảo cứu, ươm trồng các loại cây thuốc bản địa, làm thơ, dạy học, viết sách, chữa bệnh cứu người. Ông mất năm 1791, để lại cho đời một tấm gương sáng về y đức, y lý, y thuật. Mộ ông được táng tại chân núi Minh Tự, bên sông Ngàn Phố.
Năm 2023, ghi nhận những công lao, đóng góp của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, UNESCO đã vinh danh ông là danh nhân văn hóa thế giới.
Như vậy, đến nay Hà Tĩnh có 3 di tích được công nhận di tích quốc gia đặc biệt gồm: Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du; Khu di tích Ngã ba Đồng Lộc trên hệ thống đường Hồ Chí Minh huyền thoại và Khu mộ, Khu lưu niệm Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác.

Xuân Bắc – Quốc Chung