Ngành phân bón Việt Nam năm 2025: Bước chuyển mạnh từ thị trường và chính sách thuế

Biến động toàn cầu và mức độ ảnh hưởng đến biên lợi nhuận doanh nghiệp nội địa

Biến động toàn cầu về giá cả và các yếu tố kinh tế vĩ mô đã tạo ra sức ép không nhỏ đối với ngành phân bón, kéo theo sự điều chỉnh và tái cấu trúc chiến lược của các doanh nghiệp nội địa.

Triển vọng ngành phân bón nhìn từ tác động giá khí trong đó nhấn mạnh rủi ro giá khí tăng bất ngờ có thể xảy ra khi mức thuế quan giữa Mỹ và các nước tiềm ẩn nhiều biến động chưa rõ ràng. Giá phân bón toàn cầu tiếp tục tăng đến hết quý 1/2025.(Ảnh Chứng khoán Rồng vàng)

Giá phân bón thế giới trong năm 2025 được dự báo giảm từ 3% đến 8% do nhu cầu tiêu thụ yếu và chi phí nguyên liệu giảm, tạo ra một môi trường thị trường toàn cầu không ổn định. Sự sụt giảm này có tác động khác nhau đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam, khi những doanh nghiệp có hệ thống phân phối rộng khắp, thương hiệu uy tín và nhu cầu tiêu thụ nội địa ổn định đã có thể duy trì biên lợi nhuận ở mức cao, thường dao động từ 30% đến 40%

Sự linh hoạt trong điều chỉnh chính sách giá bán kết hợp với việc tối ưu hóa chi phí sản xuất đã trở thành “lá chắn” quan trọng giúp các doanh nghiệp nội địa ứng phó hiệu quả với những biến động từ thị trường quốc tế. Các doanh nghiệp lớn như Đạm Cà Mau, Đạm Phú Mỹ hay Lâm Thao đã chứng tỏ năng lực kiểm soát giá thành thông qua việc chủ động tái cấu trúc nguồn cung nguyên liệu và ứng dụng công nghệ hiện đại, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững. Sự hỗ trợ từ các chính sách thương mại và định hướng ưu tiên nông nghiệp của Nhà nước càng làm tăng thêm niềm tin vào việc ổn định thị trường nội địa, giúp duy trì mức tiêu thụ ổn định ngay cả khi giá cả toàn cầu biến động mạnh. Tuy nhiên, không phải tất cả các doanh nghiệp đều có thể tận dụng được những yếu tố thuận lợi này; các doanh nghiệp quy mô nhỏ hoặc những doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào thị trường xuất khẩu vẫn gặp khó khăn, phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ biên lợi nhuận sụt giảm và buộc phải tái cơ cấu hoạt động kinh doanh.

Trong bối cảnh đó, việc đầu tư vào công nghệ sản xuất hiện đại, cải tiến quy trình quản lý và xây dựng hệ thống phân phối chuyên nghiệp trở thành yêu cầu cấp bách để giảm thiểu tác động tiêu cực từ những biến động toàn cầu. Sự chuyển đổi số và tối ưu hóa chi phí sản xuất không chỉ giúp các doanh nghiệp cải thiện hiệu quả hoạt động mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc duy trì và nâng cao biên lợi nhuận, từ đó góp phần vào sự tăng trưởng bền vững của ngành phân bón nội địa. Qua đó, mặc dù thị trường phân bón toàn cầu đang có xu hướng suy giảm, các doanh nghiệp trong nước vẫn có cơ hội tận dụng được những lợi thế về hệ thống nội bộ và chính sách hỗ trợ của Nhà nước để vượt qua áp lực của thị trường quốc tế, đồng thời tạo đà cho sự phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Cấu trúc tài chính vững, chi phí đầu vào hạ: Lợi thế cạnh tranh nổi bật

Kết quả kinh doanh năm 2024 là minh chứng rõ ràng cho thấy ngành phân bón Việt Nam đã bước vào giai đoạn "gặt quả ngọt" sau nhiều năm đầu tư bài bản. Các doanh nghiệp lớn hiện sở hữu cấu trúc tài chính lành mạnh, tỷ lệ vay nợ thấp, khả năng thanh khoản tốt và đặc biệt, chi phí khấu hao nhà máy đã giảm mạnh sau chu kỳ đầu tư trước đó.

Đáng chú ý, giá khí tự nhiên - yếu tố đầu vào quan trọng trong sản xuất ure và các loại phân đạm - đã hạ nhiệt trong năm qua, góp phần đáng kể vào việc giảm chi phí sản xuất. Trong khi đó, giá bán đầu ra có xu hướng điều chỉnh chậm hơn, giúp biên lợi nhuận gộp duy trì ở mức cao. Một số doanh nghiệp như Bình Điền, Cà Mau đã ghi nhận tỷ suất lợi nhuận ròng vượt 25%, mức cao nhất trong gần một thập kỷ qua.

Lợi nhuận sau thuế của một số doanh nghiệp(Ảnh nhipsongkinhdoanh)

Không chỉ dừng lại ở việc tối ưu chi phí, nhiều doanh nghiệp còn chủ động tích lũy dòng tiền, trích lập dự phòng tài chính và tái đầu tư vào công nghệ, mở rộng nhà máy. Đây là những yếu tố tạo nên lợi thế cạnh tranh vượt trội, giúp doanh nghiệp có sức đề kháng cao trước các cú sốc kinh tế và sẵn sàng bứt phá trong giai đoạn tới.

Cấu trúc tài chính vững mạnh cùng khả năng kiểm soát chi phí đầu vào hiệu quả đã trở thành lợi thế cạnh tranh nổi bật của các doanh nghiệp phân bón nội địa trong bối cảnh thị trường toàn cầu gặp nhiều biến động. Các doanh nghiệp này đã biết tận dụng thời điểm giá dầu, khí và nguyên liệu giảm mạnh để tối ưu hóa quy trình sản xuất, từ đó giảm chi phí và cải thiện biên lợi nhuận. Nhờ đó, nhiều doanh nghiệp đã ghi nhận mức biên lợi nhuận duy trì ở mức khá cao, cho thấy sức đề kháng vượt trội trước các cú sốc từ thị trường quốc tế.

Sự chủ động trong việc tái cơ cấu nợ, tích lũy dòng tiền và đầu tư vào công nghệ hiện đại đã tạo ra nền tảng tài chính vững chắc, giúp các doanh nghiệp kiểm soát rủi ro và nhanh chóng thích ứng với những biến động không lường trước được. Việc áp dụng công nghệ số và tự động hóa cũng góp phần quan trọng vào việc nâng cao năng suất lao động, giảm thiểu sai sót và tối ưu hóa quản lý chuỗi cung ứng, từ đó giữ cho chi phí sản xuất luôn ở mức thấp nhất có thể. Ngoài ra, các doanh nghiệp còn chú trọng vào việc cải tiến chất lượng sản phẩm và mở rộng hệ thống phân phối, qua đó tăng cường vị thế cạnh tranh trên thị trường nội địa. Việc kiểm soát chặt chẽ chi phí đầu vào không chỉ giúp giữ vững lợi nhuận mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các khoản đầu tư mới, giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô và nâng cao năng lực cạnh tranh lâu dài. Nhờ vào chiến lược tài chính hiệu quả cùng việc nắm bắt kịp thời xu hướng giảm giá nguyên liệu, ngành phân bón nội địa không những khẳng định được vị thế mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong tương lai, tạo ra những bước tiến vượt bậc trên con đường hội nhập và cạnh tranh quốc tế.

Định giá lại triển vọng 2025: Lạc quan từ yếu tố vĩ mô và chiến lược nội tại

Các báo cáo phân tích gần đây từ các công ty chứng khoán lớn như SSI, VNDIRECT, Mirae Asset đều chung nhận định tích cực về triển vọng ngành phân bón Việt Nam trong năm 2025. Những yếu tố hỗ trợ chính gồm: nhu cầu tiêu thụ nội địa duy trì ổn định, giá nông sản cao giúp người nông dân sẵn sàng đầu tư phân bón chất lượng, và đặc biệt là chính sách thuế VAT sửa đổi có thể được áp dụng từ giữa năm.

Cùng với triển vọng thị trường, ngành phân bón còn có động lực từ chính sách thuế VAT, việc chuyển từ không chịu thuế sang chịu thuế 5% sẽ làm tăng giá cuối cùng mà người tiêu dùng (nông dân) phải trả.(Ảnh Chứng khoán Rồng vàng)

Việc khấu trừ thuế đầu vào cho sản phẩm phân bón nếu được thông qua sẽ là cú hích lớn giúp doanh nghiệp giảm chi phí, tạo điều kiện tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Đây cũng là cơ hội vàng để các doanh nghiệp điều chỉnh cơ cấu giá bán, từ đó tăng khả năng tiếp cận thị trường nông thôn – vốn nhạy cảm với giá cả nhưng có sức tiêu thụ rất lớn.

Ở chiều chiến lược nội tại, doanh nghiệp đang thể hiện sự nhạy bén khi tái cấu trúc danh mục sản phẩm, ưu tiên phân khúc có giá trị gia tăng cao và đẩy mạnh đầu tư vào nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới. Đồng thời, hoạt động tiếp thị cũng được hiện đại hóa thông qua nền tảng số và mạng lưới đại lý được chuyên nghiệp hóa. Tất cả những yếu tố này tạo nên một bức tranh triển vọng sáng sủa cho ngành trong năm tới.

Năm 2025 được nhiều chuyên gia đánh giá sẽ là giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ của ngành phân bón, khi các yếu tố vĩ mô kết hợp với chiến lược nội tại của doanh nghiệp mang đến triển vọng tăng trưởng tích cực trong bối cảnh thị trường toàn cầu có nhiều biến động. Mặc dù thị trường phân bón thế giới dự báo gặp phải áp lực giá giảm từ mức 3% đến 8% do nhu cầu suy yếu và chi phí nguyên liệu giảm, song điều này lại không đồng nghĩa với sự suy tàn của các doanh nghiệp nội địa. Ngược lại, nhờ các chính sách hỗ trợ của Nhà nước cùng việc điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp, các doanh nghiệp nội địa đang tự tin định giá lại triển vọng năm 2025 với khả năng đạt được kết quả kinh doanh vượt trội và tạo ra nền tảng phát triển vững chắc cho ngành. Trong bối cảnh thời tiết thuận lợi và giá nông sản duy trì ở mức cao, nhu cầu sử dụng phân bón nội địa được cho là sẽ ổn định hoặc thậm chí tăng nhẹ, góp phần bảo vệ biên lợi nhuận dù thị trường quốc tế gặp nhiều biến động.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đã không ngừng cải tiến công nghệ sản xuất, tối ưu hóa quy trình quản lý và hoàn thiện hệ thống phân phối nhằm kiểm soát chặt chẽ chi phí đầu vào, từ đó duy trì được mức biên lợi nhuận cao. Việc áp dụng các chiến lược marketing linh hoạt kết hợp với các chương trình khuyến mãi sáng tạo và dịch vụ hậu mãi chuyên nghiệp đã tạo dựng được lòng tin vững chắc từ người tiêu dùng, đặc biệt là đối với các nông dân vốn có yêu cầu khắt khe về chất lượng sản phẩm.

Không chỉ dừng lại ở đó, các doanh nghiệp nội địa chủ động tái cấu trúc danh mục sản phẩm, chuyển dịch trọng tâm sang những sản phẩm có giá trị gia tăng cao như phân bón hữu cơ, phân bón vi sinh và NPK một hạt, đáp ứng hiệu quả nhu cầu đa dạng của thị trường trong nước. Các kết quả kinh doanh 2024 cho thấy những nỗ lực này đã giúp nhiều doanh nghiệp đạt được kết quả khả quan, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đạt được mục tiêu phát triển trong năm 2025.

Các phân tích từ các tổ chức chứng khoán hàng đầu cũng nhất trí rằng, với các yếu tố nội tại mạnh mẽ và sự hỗ trợ từ chính sách kinh tế vĩ mô, triển vọng tăng trưởng của ngành phân bón nội địa là rất khả quan. Qua đó, ngành phân bón không chỉ khẳng định vị thế trên thị trường nội địa mà còn góp phần ổn định chuỗi giá trị nông nghiệp, đảm bảo an ninh lương thực cho cả nước trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Đa dạng hoá sản phẩm, định hình phân khúc cao cấp: Cuộc chơi không dành cho kẻ bảo thủ

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt và thị trường xuất hiện nhiều biến động khó lường, tư duy đổi mới đã trở thành yêu cầu sống còn đối với các doanh nghiệp phân bón. Một trong những xu hướng rõ nét nhất là chiến lược đa dạng hóa sản phẩm và chuyển dịch sang phân khúc cao cấp.

Cơ cấu thị trường xuất khẩu phân bón Việt Nam năm 2024(Ảnh Kinh tế dự báo)

Các sản phẩm phân hữu cơ, phân vi sinh, phân NPK một hạt... đang dần thay thế vai trò của phân đơn truyền thống nhờ ưu điểm vượt trội về hiệu quả, độ an toàn và thân thiện môi trường. Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu đầu tư dây chuyền hiện đại, hợp tác nghiên cứu với các viện, trường để cho ra đời sản phẩm phù hợp với từng loại cây trồng, vùng đất và điều kiện canh tác cụ thể.

Bên cạnh đó, việc giới thiệu sản phẩm mới còn được gắn liền với dịch vụ kỹ thuật đồng hành, hướng dẫn sử dụng tận ruộng và chính sách chăm sóc khách hàng sau bán hàng. Đây là chìa khóa giúp doanh nghiệp xây dựng được mối quan hệ tin cậy với người nông dân – đối tượng khách hàng đặc thù và khó tính. Những cái tên như Lâm Thao, Văn Điển, Hồng Lam đang đi đầu trong chiến lược này và đã bắt đầu ghi nhận kết quả tích cực về tăng trưởng sản lượng, doanh thu và mức độ nhận diện thương hiệu.

Cuộc chơi trong phân khúc cao cấp không dành cho những doanh nghiệp bảo thủ, bởi đòi hỏi cao về công nghệ, vốn đầu tư và nhất là khả năng am hiểu sâu sắc thị trường nông nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, chính phân khúc này lại là nơi hội tụ giá trị gia tăng cao và khả năng tạo rào cản cạnh tranh vững chắc nhất.

Năm 2025 đang mở ra nhiều cơ hội và cũng không ít thách thức cho ngành phân bón Việt Nam. Bối cảnh kinh tế vĩ mô thuận lợi, nhu cầu ổn định và chính sách thuế mới là những yếu tố nền tảng. Tuy nhiên, chỉ những doanh nghiệp có chiến lược bài bản, tư duy đổi mới và năng lực tài chính vững vàng mới có thể tận dụng tốt cơ hội và bứt phá trong cuộc đua mới. Ngành phân bón không chỉ là lĩnh vực sản xuất mà đang dần trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị nông nghiệp hiện đại – nơi cần sự đầu tư nghiêm túc, đổi mới không ngừng và gắn bó mật thiết với người nông dân.