Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 - 27/2/2025): Tri ân những người thắp sáng hy vọng

VNHS - Trên chặng đường 70 năm đồng hành cùng sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân, đội ngũ y, bác sĩ, dược sĩ, cán bộ và nhân viên ngành Y tế Việt Nam đã có những đóng góp to lớn, thể hiện tinh thần "Lương y như từ mẫu" mà Bác Hồ kỳ dặn. Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, chúng ta cùng nhìn lại những thành tựu, những hy sinh thầm lặng và gửi lời tri ân sâu sắc đến những người đang ngày đêm cống hiến cho sức khỏe cộng đồng.

Đại danh y Lê Hữu Trác - Người thầy thuốc tài hoa của dân tộc

Trong lịch sử y học Việt Nam, Đại danh y Lê Hữu Trác, hay còn được biết đến với tên hiệu Hải Thượng Lãn Ông, là một biểu tượng lớn của y đức và y thuật. Không chỉ là một thầy thuốc tài ba, ông còn là nhà tư tưởng sâu sắc, người đặt nền móng cho nền y học cổ truyền Việt Nam. Cuộc đời, sự nghiệp và những di sản của Lê Hữu Trác để lại vẫn còn nguyên giá trị, trở thành nguồn cảm hứng lớn cho các thế hệ thầy thuốc sau này.

Lê Hữu Trác sinh năm 1724 tại làng Liêu Xá, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng (nay thuộc huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên). Ông xuất thân trong một gia đình khoa bảng, có truyền thống học vấn uyên thâm. Ban đầu, ông theo đuổi con đường binh nghiệp, song sau khi chứng kiến cảnh đau thương do bệnh tật gây ra và nỗi mất mát của gia đình, ông quyết định từ bỏ võ nghiệp, chuyên tâm vào việc học và hành nghề y.

Để theo đuổi con đường y học, Lê Hữu Trác rời quê đến Hương Sơn (nay thuộc Hà Tĩnh), nơi ông miệt mài nghiên cứu các bài thuốc dân gian, học tập y lý từ nhiều tài liệu y học cổ của Trung Quốc và Việt Nam. Tại đây, ông không chỉ chữa bệnh cứu người mà còn truyền dạy kiến thức y học cho nhiều thế hệ học trò.

Một trong những di sản quan trọng nhất mà Lê Hữu Trác để lại là bộ sách đồ sộ "Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh" gồm 66 quyển, tổng hợp toàn bộ kiến thức y học cổ truyền từ lý luận, chẩn đoán, điều trị đến dưỡng sinh và phòng bệnh. Đây không chỉ là một công trình y học mà còn chứa đựng triết lý nhân sinh sâu sắc, nhấn mạnh vào y đức, trách nhiệm của người thầy thuốc đối với bệnh nhân.

Trong các tư tưởng y học của mình, Lê Hữu Trác luôn đề cao nguyên tắc "coi bệnh nhân như người thân", lấy "đạo đức làm gốc, y thuật làm nền". Ông không chỉ chú trọng điều trị bệnh bằng thuốc mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của lối sống lành mạnh, ăn uống điều độ, dưỡng sinh theo tự nhiên.

Ngoài việc chữa bệnh cho người dân, ông còn từng được triệu vào kinh đô để chữa bệnh cho thế tử Trịnh Cán – con của Chúa Trịnh Sâm. Ông đã để lại cuốn "Thượng kinh ký sự" ghi chép lại những trải nghiệm của mình tại kinh thành, không chỉ phản ánh tình hình y học mà còn lột tả chân thực đời sống cung đình lúc bấy giờ.

Tư tưởng y học của Hải Thượng Lãn Ông không chỉ có giá trị trong thời đại của ông mà còn có ảnh hưởng sâu rộng đến nền y học Việt Nam ngày nay. Những nguyên tắc về chẩn đoán, điều trị, dưỡng sinh của ông vẫn được áp dụng trong nhiều bài thuốc Đông y hiện đại.

Lê Hữu Trác không chỉ để lại kiến thức y học mà còn truyền cảm hứng về y đức cho các thế hệ thầy thuốc. Tinh thần tận tụy, coi trọng đạo đức nghề nghiệp của ông vẫn là kim chỉ nam cho ngành y tế Việt Nam. Ngày nay, nhiều bệnh viện, trường học y khoa, con đường và công trình y học mang tên ông như một sự tri ân đối với vị danh y lỗi lạc này.

Đại danh y Lê Hữu Trác không chỉ là một người thầy thuốc vĩ đại mà còn là một nhà nhân văn lớn, để lại những di sản quý báu cho y học nước nhà. Cuộc đời và sự nghiệp của ông là biểu tượng của lòng nhân ái, trí tuệ và y đức, mãi mãi soi sáng con đường của những người làm nghề y sau này. Ông xứng đáng là tấm gương tiêu biểu của ngành y học cổ truyền Việt Nam, một người thầy thuốc tài hoa của dân tộc.

Chặng đường 70 năm: Từ gian khó đến những thành tựu vượt bậc

Bảy mươi năm là một chặng đường đầy thăng trầm và nỗ lực không ngừng của ngành Y tế Việt Nam. Kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 51 ngày 27/2/1955, lấy ngày này làm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, đội ngũ y, bác sĩ đã vượt qua muôn vàn khó khăn, từng bước xây dựng một hệ thống y tế vững mạnh, góp phần quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Những năm đầu sau Cách mạng Tháng Tám, hệ thống y tế Việt Nam còn nhiều thiếu thốn, cơ sở vật chất lạc hậu, đội ngũ nhân lực y tế còn ít và chủ yếu được đào tạo theo phương thức truyền thống. Trong bối cảnh đất nước bước vào hai cuộc kháng chiến trường kỳ, ngành y tế đã đảm nhận một nhiệm vụ vô cùng quan trọng: chăm sóc sức khỏe cho bộ đội và nhân dân giữa muôn vàn khó khăn, thiếu thốn. Nhiều bệnh viện dã chiến được dựng lên trong rừng, nhiều bác sĩ, y tá đã xông pha nơi chiến trận để kịp thời cấp cứu thương binh. Những năm tháng ấy đã hun đúc nên tinh thần "Lương y như từ mẫu" mà Bác Hồ đã căn dặn.

Sau ngày đất nước thống nhất năm 1975, ngành Y tế Việt Nam bước vào giai đoạn khôi phục và phát triển. Hệ thống bệnh viện từ Trung ương đến địa phương dần được mở rộng, các trường đại học y dược được thành lập nhằm đào tạo đội ngũ cán bộ y tế có trình độ chuyên môn cao. Y tế dự phòng, tiêm chủng mở rộng được triển khai rộng rãi, góp phần đẩy lùi nhiều dịch bệnh nguy hiểm như bại liệt, sốt rét, lao phổi. Cũng trong thời kỳ này, Việt Nam bắt đầu tiếp nhận các tiến bộ y học trên thế giới, ứng dụng vào điều trị và chăm sóc bệnh nhân.

Bước sang thời kỳ đổi mới, nền y tế nước ta đã có những bước tiến mạnh mẽ. Công nghệ y học hiện đại được áp dụng rộng rãi, nhiều bệnh viện đã thực hiện thành công những kỹ thuật y khoa tiên tiến như ghép tạng, phẫu thuật nội soi, điều trị ung thư bằng phương pháp tiên tiến. Các chương trình y tế công cộng như phòng chống HIV/AIDS, bảo hiểm y tế toàn dân, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Bên cạnh đó, hệ thống y tế tư nhân cũng phát triển mạnh mẽ, tạo ra nhiều lựa chọn khám chữa bệnh cho người dân.

Đặc biệt, trong những năm gần đây, ngành y tế Việt Nam đã thể hiện bản lĩnh kiên cường trong cuộc chiến chống lại đại dịch COVID-19. Đội ngũ y bác sĩ đã không quản ngại khó khăn, ngày đêm túc trực nơi tuyến đầu, cống hiến hết mình để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Sự hy sinh và nỗ lực ấy đã góp phần giúp Việt Nam kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao.

Nhìn lại chặng đường 70 năm đã qua, chúng ta có thể tự hào về những thành tựu vượt bậc mà ngành Y tế Việt Nam đã đạt được. Từ một nền y tế non trẻ, thiếu thốn, nay Việt Nam đã có một hệ thống y tế hiện đại, sẵn sàng đáp ứng các thách thức của thời đại. Để tiếp tục phát triển, ngành y tế cần không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào y học. Những thành quả ấy không chỉ là niềm tự hào mà còn là động lực để các thế hệ y bác sĩ tiếp tục cống hiến, xứng đáng với sứ mệnh cao cả mà xã hội giao phó.

Những con người giữ lửa y đức và gửi những lời tri ân đến những chiến sĩ áo trắng

Trong suốt bảy thập kỷ qua, biết bao thế hệ thầy thuốc đã cống hiến thầm lặng, hy sinh cá nhân vì lợi ích chung. Từ những bác sĩ điều trị tuyến đầu, đến những y sĩ miền núi, hải đảo, những chiến sĩ áo trắng trong đại dịch COVID-19... Họ đã trở thành những người giữ lửa cho tinh thần y đức, lan tỏa lòng nhân ái và trách nhiệm với người bệnh.

Những tấm gương hy sinh của các y bác sĩ trong dịch bệnh, thiên tai đã trở thành biểu tượng cao đẹp của lòng nhân ái. Nhớ lại những năm tháng chống dịch COVID-19, hình ảnh các bác sĩ khoác lên mình bộ đồ bảo hộ suốt nhiều tháng trời, xa gia đình, làm việc không ngừng nghỉ để giành lại sự sống cho bệnh nhân, đã khiến cả nước xúc động và biết ơn sâu sắc. Không ít thầy thuốc đã ngã xuống vì đại dịch, nhưng tinh thần của họ vẫn mãi mãi là nguồn động viên cho thế hệ mai sau.

Không chỉ trong thời chiến hay đại dịch, mà ngay trong đời sống hàng ngày, những câu chuyện về các bác sĩ cứu người không quản ngại ngày đêm vẫn luôn làm ấm lòng bao người. Những bác sĩ trẻ tình nguyện đến công tác tại vùng sâu, vùng xa, mang ánh sáng y học đến với đồng bào dân tộc thiểu số; những bác sĩ mổ cấp cứu cho bệnh nhân trong hoàn cảnh vô cùng thiếu thốn, những câu chuyện đầy xúc động về việc hiến tạng, trao sự sống cho người khác… tất cả đều là minh chứng cho lòng yêu nghề và y đức cao cả.

Để tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang của ngành, mỗi cán bộ y tế cần không ngừng nâng cao chuyên môn, tu dưỡng y đức, luôn đặt lợi ích của người bệnh lên trên hết. Đồng thời, cần có những chính sách đãi ngộ hợp lý để động viên tinh thần đội ngũ y bác sĩ, giúp họ vững tâm với nghề và tiếp tục cống hiến.

Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, xin gửi đến toàn thể các y, bác sĩ, dược sĩ, cán bộ và nhân viên ngành Y tế lời tri ân sâu sắc nhất. Xin cảm ơn các thầy thuốc vì những hy sinh thầm lặng, những đêm trắng canh chừng bệnh nhân, những giây phút căng thẳng khi giành giật sự sống cho người bệnh.

Chúc các thầy thuốc luôn dồi dào sức khỏe, vững tâm với nghề, tiếp tục phát huy y đức và trí tuệ để ngày càng đóng góp nhiều hơn cho nền y học nước nhà. Cảm ơn những “chiến sĩ áo trắng” đã luôn đồng hành cùng người dân, góp phần xây dựng một nền y tế Việt Nam ngày càng hiện đại, nhân văn và tiến bộ.

Phạm Hùng