Việt Nam có hơn 5.000 loài thực vật có công dụng chữa bệnh
Ngày 10/5, Bộ Y tế phối hợp với tỉnh Quảng Nam tổ chức triển khai Quyết định 463/QĐ-TTg ngày 28/2/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển và hình thành trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực”, tại Khu nghỉ dưỡng Hoiana Resort & Golf, huyện Duy Xuyên.
Tham dự hội nghị có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; Đại diện lãnh đạo tỉnh Quảng Nam cùng đại diện các ngành, địa phương, doanh nghiệp và tổ chức liên quan.
Mục tiêu của đề án là phát triển đồng bộ vùng nguyên liệu dược liệu, hệ thống chế biến, sản xuất, kinh doanh, nghiên cứu khoa học để từng bước đưa Quảng Nam trở thành trung tâm ngành công nghiệp dược liệu của cả nước.
Chính phủ kỳ vọng phát huy tiềm năng của sản phẩm quốc gia sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu có thế mạnh tại địa phương, góp phần đưa ngành công nghiệp dược liệu Việt Nam trở thành ngành sản xuất hàng hóa có giá trị kinh tế cao.
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia có nhiều tiềm năng để phát triển ngành công nghiệp dược liệu. Tuy nhiên, nhiều năm qua, ngành này chưa khai thác hết lợi thế sẵn có, chủ yếu vẫn dừng ở khai thác thô, giá trị gia tăng thấp, chưa tạo được sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
"Việc phát triển trung tâm công nghiệp dược theo hướng hiện đại, chế biến sâu và xây dựng thương hiệu là hướng đi cấp thiết, đặc biệt tại khu vực miền Trung – Tây Nguyên, nơi có điều kiện thổ nhưỡng phù hợp và diện tích dược liệu lớn", ông Tuyên nhấn mạnh.
 |
| Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long trao đổi cùng lãnh đạo tỉnh Quảng Nam, doanh nghiệp tham gia hội nghị - (Ảnh: Mỹ An) |
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Thành Long nhấn mạnh, dược liệu là nguồn tài nguyên thiên nhiên quý, đóng vai trò ngày càng quan trọng trong chăm sóc và bảo vệ sức khỏe con người.
Việt Nam hiện là một trong 15 quốc gia được ghi tên trên bản đồ dược liệu thế giới, với hơn 5.000 loài thực vật có công dụng chữa bệnh, trải dài khắp các vùng sinh thái. Đảng, Nhà nước xác định đây là lĩnh vực có tiềm năng lớn, không chỉ phục vụ y tế mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho kinh tế nông nghiệp.
Thời gian qua, nhiều chủ trương, chính sách liên quan đến phát triển dược liệu đã được ban hành. Việc Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển và hình thành trung tâm công nghiệp dược liệu tại tỉnh Quảng Nam với sâm Ngọc Linh là cây chủ lực” là một bước khởi đầu, chưa phải đích đến cuối cùng.
“Còn nhiều việc phải làm trong thời gian tới và chúng ta phải tổ chức thực hiện tốt,” Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo Phó Thủ tướng, hội nghị là bước khởi đầu nhưng cũng là bước tiến quan trọng trong hiện thực hóa mục tiêu phát triển công nghiệp dược liệu Việt Nam nói chung, Quảng Nam và khu vực nói riêng.
Quảng Nam là địa phương có thế mạnh riêng trong lĩnh vực dược liệu, với đa dạng các loài thực vật. Tỉnh được mệnh danh là “Thủ phủ sâm Ngọc Linh”, với hơn 15.000ha đất đã được quy hoạch phát triển vùng trồng.
Đề án chứa đựng nhiều kỳ vọng, với các mục tiêu cụ thể nhằm phát triển ngành dược liệu, đóng góp cho sự phát triển của tỉnh Quảng Nam nói riêng và cả nước nói chung.
 |
| Phó Thủ tướng Lê Thành Long phát biểu tại hội nghị - (Ảnh: Mỹ An) |
Phó Thủ tướng lưu ý, việc triển khai hiệu quả đề án cần bắt đầu từ chính Quảng Nam và các địa phương có lợi thế trồng, chế biến, thương mại hóa sâm Ngọc Linh. Các tỉnh cần chủ động rà soát, đề xuất cơ chế đặc thù khi ngành dược liệu ngày càng phát triển.
Phó Thủ tướng cũng đề nghị Quảng Nam phối hợp với các địa phương liên quan xây dựng và tổ chức thực hiện các giải pháp phát triển chuỗi sản xuất, chế biến, kinh doanh dược liệu.
Đồng thời, cần đa dạng hóa hình thức hợp tác, nguồn lực tài chính và nhân lực; ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo vào sản xuất dược liệu; quan tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp trong toàn bộ chuỗi giá trị.
Quảng Nam có nhiều lợi thế để thành trung tâm công nghiệp dược liệu
Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam Lương Nguyễn Minh Triết cho biết, địa phương có nhiều tiềm năng phát triển cây dược liệu với hơn 461.000 ha rừng tự nhiên. Theo kết quả điều tra của Viện Dược liệu năm 2002, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 832 loài, 593 chi, 190 họ thực vật làm thuốc, trong đó có 36 loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Gần đây, tỉnh còn phát hiện thêm 4 loài cây thuốc chưa có tên trong Danh mục cây thuốc Việt Nam.
Để xây dựng trung tâm công nghiệp dược liệu, tỉnh Quảng Nam đang tập trung rà soát, đề xuất Chính phủ và các bộ, ngành liên quan tháo gỡ các nút thắt về cơ chế, chính sách.
“Tỉnh nghiên cứu, đề xuất các cơ chế phù hợp, đặc thù, vượt trội nhằm thu hút hiệu quả các hoạt động đầu tư phát triển dược liệu và công nghiệp dược liệu trong khu vực trung tâm,” ông Triết nhấn mạnh.
 |
| Phó Thủ tướng Lê Thành Long chứng kiến ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác và thoả thuận nghiên cứu khảo sát đầu tư giữa lãnh đạo tỉnh với các cơ quan, đơn vị, nhà đầu tư đang nghiên cứu đầu tư tại Quảng Nam - (Ảnh: Mỹ An) |
Sâm Ngọc Linh là loài dược liệu đặc hữu, mọc tự nhiên trên đỉnh núi Ngọc Linh thuộc địa bàn hai tỉnh Kon Tum và Quảng Nam, phát triển ở độ cao trên 1.500m dưới tán rừng rậm. Hiện Kon Tum có gần 3.000ha sâm Ngọc Linh và quy hoạch phát triển khoảng 31.700ha; trong khi đó, Quảng Nam đã trồng hơn 1.500ha và có quy hoạch phát triển 10.000ha.
Tuy nhiên, cả hai địa phương vẫn còn thiếu quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu bài bản, nguồn giống đảm bảo chất lượng còn hạn chế, cơ sở sơ chế - chế biến sâu chưa được đầu tư đồng bộ. Công tác xúc tiến thương mại, quảng bá và xây dựng thương hiệu sâm Ngọc Linh cũng còn nhiều hạn chế.
 |
| Sâm Ngọc Linh là loại dược liệu quý hiếm, đặc hữu của vùng núi ở Quảng Nam - (Ảnh: Mỹ An) |
Theo Đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, giai đoạn 2025 - 2035 sẽ duy trì, phát triển diện tích vùng nguyên liệu phù hợp, ưu tiên sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu có lợi thế, giá trị kinh tế, có thị trường tiêu thụ. Đồng thời, hình thành chuỗi liên kết sản xuất giống, nuôi trồng, chế biến, tiêu thụ sản phẩm tuân thủ tiêu chuẩn thực hành tốt GACP-WHO của Tổ chức Y tế thế giới.
Trước năm 2030, tỉnh sẽ hoàn thành các quy hoạch sử dụng đất, xác định mặt bằng, đầu tư xây dựng hạ tầng tại các khu công nghiệp làm nền tảng cho trung tâm công nghiệp dược liệu.
Giai đoạn 2036-2045 sẽ tập trung hoàn chỉnh hạ tầng đồng bộ, hiện đại, đa dạng hóa sản phẩm dược liệu với sâm Ngọc Linh là chủ lực, đáp ứng tiêu dùng trong nước và tham gia chuỗi giá trị công nghiệp dược liệu toàn cầu.
