Xuất phát từ một thú chơi tao nhã dành cho những người có điều kiện kinh tế khá giả, nuôi trồng sinh vật cảnh (SVC) nói chung và cây cảnh nghệ thuật nói riêng đã trở thành phong trào phát triển rộng khắp trong cuộc sống hôm nay. Ðặc biệt, những năm qua, phong trào SVC trên địa bàn tỉnh Tiền Giang ngày càng phát triển.

SVC hiện nay không chỉ là thú chơi tao nhã, thỏa mãn nhu cầu hưởng thụ giá trị văn hóa của người dân, mà còn mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

*Thú vui tao nhã

SVC được hiểu theo nghĩa chung nhất là động vật, thực vật được nuôi trồng làm cảnh. Ông Phạm Văn Chính, Chủ tịch Hội SVC tỉnh cho biết: "Hội SVC tỉnh Tiền Giang hiện có 5.841 hội viên với 01 chi hội kiểng cổ, 02 tổ hợp tác kiểng, 01 hợp tác xã SVC và 47 câu lạc bộ (CLB) chuyên ngành SVC; trong đó có 03 CLB mới thành lập trong năm 2020 là CLB Bonsai Thanh Khoa, CLB Cá cảnh Tiền Giang và Chi hội SVC huyện Châu Thành. Những tác phẩm SVC đẹp, độc đáo chính là sự kết hợp giữa thiên nhiên cùng bàn tay con người để tạo ra những tác phẩm nghệ thuật sống động, góp phần làm đẹp cho đời".

Tham quan vườn cây cảnh nghệ thuật của ông Nguyễn Văn Diệp, Phường 10, TP. Mỹ Tho, một người đam mê và tâm huyết với cây kiểng, chúng tôi được biết, để có một cây cảnh có giá trị kinh tế và tính thẩm mỹ cao thì người làm cây cảnh phải có niềm say mê và sự khéo léo... Cẩn thận tỉa từng chiếc lá, uốn từng dáng thế rồi nâng niu những nhánh rễ non vừa mới buông khỏi thân cây để tạo ẩm, ông Diệp chia sẻ: "Khu vườn này có vài chục loại cây khác nhau. Để cho ra tác phẩm kiểng đẹp, ngoài niềm đam mê, người chơi kiểng cần phải đặt cái tâm của mình vào trong cây kiểng, tinh túy hơn là người chơi phải hiểu và nắm rõ thuộc tính của các loại cây để từ đó chăm sóc cũng như uốn nắn cây kiểng hợp theo các dáng kiểng mình yêu thích. Bên cạnh sự phá cách thế chơi kiểng hiện nay, tôi vẫn còn giữ những dáng cây cảnh bonsai cơ bản như: Dáng trực, dáng xiên, nghiêng dáng tà là, dáng hoàng, dáng huyền".

Được biết, vốn dĩ theo nghề y, song niềm yêu hoa, yêu kiểng mãnh liệt quá lớn đối với ông Diệp nên bên cạnh sản xuất, bào chế thuốc Đông y, thời gian còn lại ông Diệp dành hết cho hoa, kiểng. Ông Diệp cho hay: "Lúc đầu tôi chỉ chơi vài ba cây cho thư giãn và có dịp kết giao với bạn bè. Thế nhưng, cây kiểng lại có một sức hút kỳ lạ, càng chơi càng say mê, càng khám phá ra nhiều điều kỳ diệu".

Nhiều người yêu cây kiểng đã dành hàng chục năm hoặc suốt cuộc đời để hoàn chỉnh một thế cây với những nguyên tắc tạo hình tỉ mỉ, nghiêm ngặt. Người chơi cây kiểng không chỉ đầu tư tiền, mà còn cả sự đam mê, sáng tạo và tình yêu thiên nhiên say đắm.

*Mang lại giá trị kinh tế cao

Nhiều nghệ nhân chia sẻ: SVC không chỉ là thú vui tao nhã mà còn là một nghề mang lại hiệu quả kinh tế cao. Từ một phôi gốc hoặc những cây sưu tầm được từ người dân, nghệ nhân "mát tay" sẽ uốn nắn, cắt tỉa, tạo dáng để nâng tầm giá trị cây lên gấp nhiều lần. Do đó, với nhiều cây độc, lạ thì giá trị từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng, thậm chí có cây lên đến tiền tỷ. Những người yêu cây cảnh, ngoài đam mê thì cũng cần "sống" được với nghề, cũng có người xem đây là công việc chính. Bên cạnh, phong trào nuôi cá kiểng cũng cho thu nhập rất cao.

Những ai đam mê SCV của tỉnh Tiền Giang, đặc biệt là yêu thích cây mai vàng thì không ai là không biết ông Lê Hoàng Nam (tên thường gọi là Ba Nam), ngụ tại Phường 10, TP. Mỹ Tho, là nghệ nhân chuyên chăm sóc và kinh doanh mai vàng. Khoảng 30 năm trước, từ một thợ sửa xe trong vùng nội ô TP. Mỹ Tho có thu nhập thấp, kinh tế còn nhiều khó khăn, cuộc sống gia đình không mấy ổn định. Trong một dịp tình cờ ông bán cây mai của gia đình và nhận thấy đây là một nghề có thể phát triển kinh tế, ổn định thu nhập gia đình. Thế là, ông Ba Nam bắt đầu bén duyên với cây mai vàng, chuyên thu mua, chăm sóc, tạo dáng và bán mai vàng. Giờ đây cuộc sống gia đình ông Ba Nam có thu nhập khá, con cái  đều học hành đến nơi đến chốn.

Ông Ba Nam bộc bạch: "SVC đã đem lại cho tôi nhiều lợi ích, vừa thỏa mãn niềm đam mê, vừa là cái nghề giúp gia đình tôi thoát khỏi khó khăn, có điều kiện nuôi 02 con tốt nghiệp đại học. Ngoài chuyên mua bán, kinh doanh mai vàng, để thỏa niềm đam mê, tôi còn sưu tầm, nghiên cứu chơi bonsai từ cây mai vàng và các loại cây khác".

Còn đối với anh Phạm Lưu Giang (ấp Tân Thuận, xã Tân Hội Đông, huyện Châu Thành) thì phát triển kinh tế từ SVC bằng cách tự gieo hạt mai vàng, chăm sóc, tạo dáng rồi bán. Anh Giang cho biết: "Bản thân vốn dĩ xuất thân từ nghề nông, canh tác cây ăn trái kết hợp với làm hồ. Gần 15 năm trước, thấy đất trồng cây ăn trái còn trống, tôi liền thử trồng cây mai vàng. Không ngờ cây mai vàng thích nghi tốt, phát triển nhanh. Chỉ vài năm từ khi gieo hạt tôi có thể bán cây mai vàng từ vài trăm ngàn đến vài triệu đồng. Từ đó, tôi quyết định mua hạt mai vàng ở Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh) về gieo và trồng xen trong vườn cây ăn trái. Sau vài năm cây lớn, tôi cho vào chậu tạo dáng, thế là thành cây mai có giá trị".

Theo ông Phạm Văn Chính, Chủ tịch Hội SVC tỉnh, hiện nay, nhiều nhà vườn, nghệ nhân, nông dân đang chuyển đổi cơ cấu cây trồng hoặc trồng xen các loại cây SCV để tạo thêm thu nhập. Theo Nghị định số 52/2018/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển ngành nghề nông thôn thì có nghề sản xuất - kinh doanh SVC. Lần đầu tiên Đảng, Nhà nước công nhận sản xuất - kinh doanh SCV là ngành nghề nông thôn. Vì vậy, Hội SVC tỉnh có định hướng phát triển lâu dài. Trong đó, tập trung phát triển, hướng dẫn, tập huấn cho những người yêu thích SVC có thể biết về kỹ thuật, tạo dáng, để tạo ra những tác phẩm đẹp, góp phần nâng cao đời sống tinh thần và vật chất cho người dân".

Minh Phương. https://tiengiang.gov.vn/