(VNHS) - Với mỗi người Việt Nam, thú chơi cây cảnh ngày Tết đã trở thành một nét đẹp gắn với bản sắc văn hóa dân tộc. Trong không khí giao hòa, sắc xuân rực rỡ đó, ý nghĩa của những bông hoa, nhành cây đem đến cho con người sức sống rạo rực, sự thao thức, chờ đợi…Thú chơi hoa và cây cảnh ngày Tết không những thể hiện sự tinh tế của tâm hồn người Việt mà còn mang ý nghĩa sâu xa: Mùa xuân sẽ mang tài lộc đến cho con người.

Thú chơi hoa và cây cảnh ngày Tết không những thể hiện sự tinh tế của tâm hồn người Việt mà nó còn mang ý nghĩa sâu sa: “Mùa xuân sẽ mang tài lộc đến cho con người”. Bởi thế mà vào ngày Tết nhà nhà đều trang hoàng lộng lẫy bằng những chậu hoa cảnh tuyệt đẹp.

Ở miền Bắc, mỗi độ Tết đến xuân về gia đình nào cũng sắm cho mình một nhành đào dù lớn hay bé. Hoa đào không chỉ mang đến không khí ấm cúng cho mọi nhà, mà theo quan niệm phong thủy còn mang đến nhiều may mắn cho gia chủ trong dịp năm mới. Vì thế, dù Tết xưa hay Tết nay, người dân đều thích chơi đào và dù có chơi các loài hoa khác thì trong nhà vẫn phải có đào. Vì sao lại là đào mà không phải hoa khác? Về hình thức, cành đào hay cây đào thế là biểu trưng cho mùa xuân vì có lá, nụ, hoa và cả quả non. Trong tranh dân gian, bộ tranh tứ bình vẽ 4 loài hoa trong năm thì hoa đào đại diện cho mùa xuân. Đào là khí dương nên chơi đào bích, đào phai, đào thất thốn hay đào bạch thì đều rực khí dương trong nhà. Nếu Tết nào rét ngọt, sắc hồng của đào bích sẽ làm ấm thêm gian nhà và kéo các thành viên lại gần nhau.

Miền Bắc có hoa đào thì miền Nam có hoa mai. Màu vàng của hoa mai từ lâu được xem là màu tượng trưng cho sự giàu sang, phú quý. Người ta chưng hoa mai vào dịp Tết với mong muốn một năm mới phát tài, giàu sang. Theo quan niệm của nhiều người, nhà nào có hoa mai nở càng nhiều cánh thì nhà đó càng may mắn và sung túc trong năm mới. Ngoài hoa đào hay hoa mai thì những loài hoa chơi Tết được lựa chọn nhiều đó là hoa lan, hoa đồng tiền, hoa ly, hoa cúc, nụ tầm xuân, hoa trạng nguyên,… Mỗi loài hoa có một ý nghĩa khác nhau nhưng tựu trung lại chơi hoa ngày Tết đều mang đến cho gia đình may mắn, bình an, hạnh phúc trong năm mới.

Những năm gần đây, cuộc sống người dân ngày càng phát triển, nhu cầu văn hóa tinh thần vì thế cũng trở nên phong phú và đa dạng hơn. Bên cạnh các loài hoa đã trở nên phổ biến vào dịp Tết cổ truyền, giờ đây người dân có thêm nhiều sự lựa chọn cây cảnh, hoa cảnh mới khá đa dạng, đặc sắc. Ngoài đào, mai, quất… đã có thêm nhiều lựa chọn là các loại cây có dáng bonsai độc đáo…Ưu điểm của các cây hoa này là kiểu dáng nhỏ xinh phù hợp đặt trong nhà, hoặc có thể di chuyển chúng đến những vị trí mà gia chủ muốn trang trí.

Cây sung: Theo phong thủy, cây sung tượng trưng cho sự no ấm, đủ đầy, viên mãn. Hiện sung được nhiều người chơi cây ưa chuông bởi nó cho nhiều dáng thế bon sai đẹp mắt. Đồng thời loài cây này cũng mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp, nhất là về mặt phong thủy. Cây sung mang ý nghĩa tượng trưng cho sự sung túc, viên mãn, đủ đầy nên thường được các gia đình bài trí trong dịp Tết cổ truyền, quả sung thường được bày trên mâm ngũ quả. Đặc biệt, giới chơi cây xếp sung đứng đầu trong bộ tam đa, gồm: Phúc (sung), lộc (lộc vừng) và thọ (vạn tuế).

Hoa cúc: Trong dân gian, hoa cúc là loài hoa quý nằm trong tứ quý "tùng, cúc, trúc, mai", tượng trưng cho sự trường thọ, phúc lộc dồi dào. Theo phong thủy, hoa cúc mang lại may mắn, cuộc sống bình yên cho gia chủ. Bởi vậy, đây là một trong những loại hoa không thể thiếu trong mỗi gia đình người Việt mỗi dịp Tết đến xuân về, có thể là một chậu hoa cúc nhỏ đặt trước nhà hoặc những bông hoa cúc trên bàn thờ tổ tiên.

Cây quất: Là một loại cây được người dân lựa chọn để trang trí vào dịp Tết, cũng bởi theo âm Hán Việt thì âm của từ “quất” gần giống âm của từ “cát” trong cát tường, ý nghĩa gặp nhiều may mắn và phước lành. Quất có lá xanh tốt, sai quả, quả vàng đều thể hiện sự trù phú, hứa hẹn một năm mới được mùa, ăn nên làm ra, dồi dào sức sống. Chính vì vậy, mỗi khi Tết đến xuân về, ngoài việc xem ngày tốt xấu để dọn dẹp nhà cửa đón Tết, nhà nhà đều bài trí cây quất với hy vọng mang lại niềm vui và may mắn trong cả năm cho gia đình.

Người Việt Nam luôn hướng về ngày Tết với ý nghĩa thiêng liêng, trang trọng. Bên cạnh việc ăn Tết, chúc Tết thì việc thưởng thức vẻ đẹp của hoa, cây cảnh ngày Tết được xem là điều thi vị, trang nhã và thanh tao trong dịp Tết. Thú chơi hoa kiểng ngày Tết đã trở thành một nghệ thuật, một nét đẹp gắn với bản sắc văn hóa  của dân tộc. Trong tâm thức của người Việt, nếu ngày Tết thiếu sắc hoa, thì chưa đúng nghĩa là một ngày Tết.

Trung Kiên