Nghệ nhân cụt tay "hô biến" gốc tre thành đồ nội thất giá chục triệu
Biến cố cuộc đời và cơ duyên với gốc tre
Hơn 40 năm trước, tai nạn tại xưởng ép mía khiến ông Chánh mất đi cánh tay phải. Biến cố xảy ra khi ông mới ngoài đôi mươi. “Lúc đó tôi tưởng không thể sống nổi, từng nghĩ đến chuyện tự tử. Nhưng rồi nhìn vợ con, tôi không đành lòng”, ông nhớ lại.
Từ một người lao động bình thường trở thành người khuyết tật, ông Chánh vẫn không chấp nhận buông xuôi. Ông học cách đan thúng, đan mủng bằng một tay để mưu sinh, sống nhẫn nại giữa sự mặc cảm, thương hại và những ánh nhìn nửa tò mò, nửa ái ngại từ xóm làng.
Chính công việc này đã gắn ông với tre - loài cây bình dị, bền bỉ, có mặt khắp vùng quê Quảng Nam. Tre không chỉ là cần câu cơm, mà sau này còn trở thành "người bạn đồng hành" giúp ông Chánh làm nên điều kỳ diệu.
![]() |
Ông Phan Văn Chánh làm bàn ghế bằng gốc tre chỉ với một cánh tay - (Ảnh: Mỹ An) |
Một ngày năm 2006, sau trận lũ lớn ở hạ lưu sông Thu Bồn, ông Chánh nhìn thấy hàng loạt bụi tre bị bão đánh bật gốc nằm trơ trọi ven sông. Trong lúc người làng gom lại để làm củi, ông lại bị thu hút bởi những hình thù kỳ lạ của các gốc tre phủ đầy rễ ngoằn ngoèo.
“Nhiều gốc nhìn như được chạm khắc tự nhiên. Tôi cứ ngồi nhìn mãi, như bị thôi miên”, ông kể. Thay vì đốt bỏ, ông xin người dân mang về chất đầy quanh nhà. “Nhiều người bảo tôi khùng”, ông cười hiền.
![]() |
Do chỉ còn một cánh tay nên ông Chánh dùng chân trợ giúp để làm việc - (Ảnh: Mỹ An) |
Ý tưởng chế tác bàn ghế từ gốc tre lóe lên trong đầu ông như một ánh sáng. Không có máy móc, chỉ với một tay trái và vài dụng cụ thô sơ, ông bắt đầu phác họa bản vẽ đầu tiên, rồi miệt mài ghép nối từng gốc, từng rễ.
Sau hơn hai tháng, bộ bàn ghế đầu tay hoàn thiện. Không tinh xảo như salon gỗ thị trường, nhưng lại độc đáo, mộc mạc, mang dáng dấp của tác phẩm nghệ thuật hơn là món đồ nội thất. Nó nhanh chóng thu hút sự chú ý của người dân quanh vùng, rồi lan ra xa hơn nữa.
Một tay gây dựng cơ nghiệp, nâng tầm giá trị gốc tre
Kể từ bộ bàn ghế đầu tiên, ông Chánh bước vào hành trình "hồi sinh" gốc tre - thứ từng chỉ dùng làm củi đốt, thành sản phẩm mỹ nghệ có giá từ vài chục đến hơn trăm triệu đồng. Trung bình mỗi năm ông làm ra 8 - 10 bộ salon, tùy độ khó mà giá dao động từ 40 đến 80 triệu đồng.
Có năm ông bán được hơn 10 bộ salon, thu về hơn 500 triệu đồng - con số không nhỏ với một người nông dân. “Nguyên liệu thì có sẵn ở quê, chi phí gần như bằng 0. Chủ yếu là công sức, là sự tỉ mẩn của mình bỏ ra”, ông nói.
![]() |
Theo ông Chánh, việc đóng bàn ghế từ gốc tre đòi hỏi sự kiên trì hơn so với bằng gỗ bình thường - (Ảnh: Mỹ An) |
Quy trình chế tác cũng rất công phu. Ông chỉ chọn tre củ - phần gốc chìm dưới đất, nhiều rễ chằng chịt – và chỉ đào vào cuối năm, khi tre không còn mọc măng, thân đạt độ cứng tốt nhất. Sau đó, gốc tre được ngâm dưới bùn non từ 2 đến 3 tháng để chống mối mọt, rồi phơi sấy, đục đẽo, ghép nối bằng chốt tre thay vì đinh vít để tránh rỉ sét, mối mọt xâm nhập.
"Khó nhất là tìm được 4 gốc tre có kích thước tương đồng để làm chân bàn, chân ghế. Có khi đào cả bụi tre cũng chỉ chọn được vài gốc. Một sản phẩm đẹp cần phải hài hòa và cân đối", ông chia sẻ.
Tính đến nay, ông Chánh đã chế tác hàng trăm bộ sản phẩm, không chỉ bàn ghế mà còn có tủ thờ, bàn trang điểm, giường, kệ tivi... Mỗi món đồ đều được đặt tên và mang cá tính riêng.
![]() |
Những gốc tre tưởng chừng bỏ đi đã được lão nông 1 tay "tái sinh" thành những bộ bàn ghế giá hàng chục triệu đồng - (Ảnh: Mỹ An) |
![]() |
Chiếc giường bằng gốc tre vừa được ược hoàn thiện và sơn phủ PU - (Ảnh: Mỹ An) |
![]() |
Chiếc nôi được làm bằng gốc tre - (Ảnh: Mỹ An) |
Tiếng lành đồn xa, nhiều đại gia, nhà hàng, resort ở Hội An, Đà Nẵng, Bình Định tìm đến tận xưởng của ông đặt hàng. Có lần, một hội đồng hương Đại Lộc tại TP HCM mua bộ bàn ghế của ông với giá hơn 30 triệu đồng, sau đó mang đi đấu giá làm từ thiện, đạt mức 120 triệu đồng. “Lúc đó vợ chồng tôi còn được mời bay vào kể chuyện sản phẩm. Nghĩ lại mà vẫn thấy vui”, ông kể.
Thương hiệu "Chánh cụt" từ đó được biết đến rộng rãi. Xưởng nhỏ của ông lúc nào cũng đầy gốc tre nhưng lại rất ít sản phẩm trưng bày vì khách thường đến lấy ngay khi hoàn thiện. “Tôi cũng muốn nhận thêm người học nghề nhưng chưa ai trụ lại lâu. Làm đồ gốc tre rất cực, đòi hỏi sự kiên trì và đam mê thật sự”, ông thở dài.
![]() |
Tháng 8/2024, ông Chánh được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân làng nghề Việt Nam. Hiện nay, ngoài các đơn hàng nội địa, nhiều du khách nước ngoài cũng tìm đến tận xưởng để xem ông Chánh làm và đặt hàng. Ông cho biết đang cố gắng giữ gìn sức khỏe để duy trì nghề và mong tìm được người kế nghiệp.
“Tre quê mình mọc đầy bờ sông, người ta chỉ dùng làm củi, làm đòn gánh. Tôi muốn thay đổi suy nghĩ đó – rằng thứ bị vứt bỏ vẫn có thể trở thành thứ đáng quý nếu mình biết trân trọng và nâng niu”, nghệ nhân Chánh nói.
Tin mới


Lan thủy tiên: Nét kiêu sa giữa vũ khúc đại ngàn

Chàng trai Nam Định mang ký ức làng quê Bắc Bộ đi muôn nơi qua mô hình nhà cổ
Tin bài khác

Loại ớt mang tên 1 loài chim thành đặc sản, giúp người Cơ Tu thoát nghèo

Chàng trai Đà Nẵng "thổi hồn" củ quả thành những tác phẩm nghệ thuật sống động

HTX hoa Sen Vân Đài: Theo dấu chân công chúa Diệu Dung, trải nghiệm ngắm sen nở khoe sắc

Cách làm bồn, chậu cảnh bằng xỉ lò, vôi và xi măng đơn giản tại nhà

Chọn phôi bonsai đúng cách: Bài học từ những nghệ nhân hàng đầu

Hoa mẫu đơn: Biểu tượng của quyền lực, sự sang trọng và trường thọ

Chất liệu cây cảnh: Yếu tố cơ bản người xưa rất coi trọng

Phòng bệnh cho hoa lan: Hướng dẫn đầy đủ từ giàn trồng đến xử lý bệnh

Những lưu ý khi trồng, chăm sóc hoa thược dược trong chậu

Kỹ thuật nhân giống lan kiếm bằng tách nhánh

Công nghệ thực tế ảo VR360 trên Tạp chí in - Ngắm bonsai theo cách hoàn toàn mới

Sáng tạo mô hình tiểu cảnh bằng công nghệ in 3D kết hợp đồ họa độc đáo

Xác định tuổi cây – Giải mã vòng đời của những chứng nhân thời gian

Xây dựng không gian xanh góp phần nâng cao sức khỏe, tinh thần cho bênh nhân và đội ngũ nhân viên y tế

Doanh nghiệp công nghệ chung tay phủ xanh rừng Tây Bắc

Vân Đài: Từ chân ruộng trũng đến cánh đồng sen công nghệ

Khu đô thị Legacy Hill - Không gian sống xanh giữa đại ngàn

The Centric – Tổ hợp xanh hiện đại giữa lòng TP Hải Phòng

Sông Hồng Diamond City: Kiến tạo cuộc sống hiện đại hòa quyện cùng thiên nhiên

Kỹ thuật trồng và chăm sóc mai chiếu thủy toàn diện

Bỏ việc ở Nhật, 9X về quê nuôi hươu sao thu hơn nửa tỷ mỗi năm

Không chỉ đẹp mà còn may mắn: Loài hoa “đại cát” khiến cả sân vườn bừng sáng

Cúc Phương mùa tháng 5: Rợp trời bướm trắng, lung linh đom đóm và hành trình trở về với thiên nhiên

Lan kiều vàng: Tuyệt phẩm của núi rừng, mềm mại như một câu thơ lặng lẽ

4 loại cây cảnh người xưa khuyên trồng: Không giàu sang cũng gặp điều lành

Mandala Sen và hành trình nở hoa từ những dấu chấm

Lạc bước giữa khu vườn tầng trệt xanh mát như công viên

Sự thật và huyền thoại về loài cây “biết đi” trong rừng nhiệt đới

Từ củi đốt thành “vàng trắng”: Hoàng hoa lê và cuộc lột xác triệu đô

Góc vườn nhỏ của cô gái trẻ đẹp ngỡ "biển hoa" khiến ai cũng trầm trồ

Phát hiện lại loài cá đầu rắn Chel sau 85 năm: Một kỳ tích trong thế giới động vật

“Hermès của giới cây cảnh”: Loài cây có lá xanh thẫm đan xen sắc hồng đỏ kiêu sa, chơi nửa năm không tàn

6 loại cây phong thủy vàng giúp gia chủ rước tài lộc, thịnh vượng vẹn toàn

Gỗ lũa ngàn năm - Hành trình tái sinh văn hoá qua bàn tay nghệ nhân Việt

Lan thủy tiên: Nét kiêu sa giữa vũ khúc đại ngàn

Sam hương bonsai: Kỳ mộc được giới chơi cây cảnh đẳng cấp săn lùng

Bộ Công Thương ra mắt Hệ thống Truy xuất nguồn gốc sản phẩm, ứng dụng công nghệ chuỗi khối

Hội thi gà tre cảnh Tân Châu 2025: Sân chơi mới cho người yêu gà cảnh ba miền

Thư mời tham gia CLB Truyền thông Việt Nam hương sắc

“Báo động đỏ” với sầu riêng Việt: Cảnh báo nguy cơ từ thị trường xuất khẩu

Cơn sốt dẻ đỏ Ngàn Nưa: Từ loài hoa bình dị của núi rừng trở thành "hiện tượng" trong giới chơi cây cảnh

Nghệ nhân Phạm Tùng Dinh: Đôi bàn tay vàng chuyên làm hang đá, vườn thiêng Fatima

Lan thủy tiên: Nét kiêu sa giữa vũ khúc đại ngàn

Chàng trai Nam Định mang ký ức làng quê Bắc Bộ đi muôn nơi qua mô hình nhà cổ

Loại ớt mang tên 1 loài chim thành đặc sản, giúp người Cơ Tu thoát nghèo

Nghệ nhân cụt tay "hô biến" gốc tre thành đồ nội thất giá chục triệu

4 tác phẩm sanh cổ ấn tượng của nghệ nhân Phạm Văn Huế ở Nam Định

Chiêm ngưỡng tác phẩm Long Phụng - 16 năm tạo tác cây sanh nghệ thuật

Bác sĩ Cao Tiến Hỷ: Nghệ nhân nuôi chim chào mào giữa lòng phố thị

Trailer giới thiệu đặc san số 19/5 của Tạp chí Việt Nam hương sắc
