Nghệ nhân cụt tay "hô biến" gốc tre thành đồ nội thất giá chục triệu
Biến cố cuộc đời và cơ duyên với gốc tre
Hơn 40 năm trước, tai nạn tại xưởng ép mía khiến ông Chánh mất đi cánh tay phải. Biến cố xảy ra khi ông mới ngoài đôi mươi. “Lúc đó tôi tưởng không thể sống nổi, từng nghĩ đến chuyện tự tử. Nhưng rồi nhìn vợ con, tôi không đành lòng”, ông nhớ lại.
Từ một người lao động bình thường trở thành người khuyết tật, ông Chánh vẫn không chấp nhận buông xuôi. Ông học cách đan thúng, đan mủng bằng một tay để mưu sinh, sống nhẫn nại giữa sự mặc cảm, thương hại và những ánh nhìn nửa tò mò, nửa ái ngại từ xóm làng.
Chính công việc này đã gắn ông với tre - loài cây bình dị, bền bỉ, có mặt khắp vùng quê Quảng Nam. Tre không chỉ là cần câu cơm, mà sau này còn trở thành "người bạn đồng hành" giúp ông Chánh làm nên điều kỳ diệu.
![]() |
Ông Phan Văn Chánh làm bàn ghế bằng gốc tre chỉ với một cánh tay - (Ảnh: Mỹ An) |
Một ngày năm 2006, sau trận lũ lớn ở hạ lưu sông Thu Bồn, ông Chánh nhìn thấy hàng loạt bụi tre bị bão đánh bật gốc nằm trơ trọi ven sông. Trong lúc người làng gom lại để làm củi, ông lại bị thu hút bởi những hình thù kỳ lạ của các gốc tre phủ đầy rễ ngoằn ngoèo.
“Nhiều gốc nhìn như được chạm khắc tự nhiên. Tôi cứ ngồi nhìn mãi, như bị thôi miên”, ông kể. Thay vì đốt bỏ, ông xin người dân mang về chất đầy quanh nhà. “Nhiều người bảo tôi khùng”, ông cười hiền.
![]() |
Do chỉ còn một cánh tay nên ông Chánh dùng chân trợ giúp để làm việc - (Ảnh: Mỹ An) |
Ý tưởng chế tác bàn ghế từ gốc tre lóe lên trong đầu ông như một ánh sáng. Không có máy móc, chỉ với một tay trái và vài dụng cụ thô sơ, ông bắt đầu phác họa bản vẽ đầu tiên, rồi miệt mài ghép nối từng gốc, từng rễ.
Sau hơn hai tháng, bộ bàn ghế đầu tay hoàn thiện. Không tinh xảo như salon gỗ thị trường, nhưng lại độc đáo, mộc mạc, mang dáng dấp của tác phẩm nghệ thuật hơn là món đồ nội thất. Nó nhanh chóng thu hút sự chú ý của người dân quanh vùng, rồi lan ra xa hơn nữa.
Một tay gây dựng cơ nghiệp, nâng tầm giá trị gốc tre
Kể từ bộ bàn ghế đầu tiên, ông Chánh bước vào hành trình "hồi sinh" gốc tre - thứ từng chỉ dùng làm củi đốt, thành sản phẩm mỹ nghệ có giá từ vài chục đến hơn trăm triệu đồng. Trung bình mỗi năm ông làm ra 8 - 10 bộ salon, tùy độ khó mà giá dao động từ 40 đến 80 triệu đồng.
Có năm ông bán được hơn 10 bộ salon, thu về hơn 500 triệu đồng - con số không nhỏ với một người nông dân. “Nguyên liệu thì có sẵn ở quê, chi phí gần như bằng 0. Chủ yếu là công sức, là sự tỉ mẩn của mình bỏ ra”, ông nói.
![]() |
Theo ông Chánh, việc đóng bàn ghế từ gốc tre đòi hỏi sự kiên trì hơn so với bằng gỗ bình thường - (Ảnh: Mỹ An) |
Quy trình chế tác cũng rất công phu. Ông chỉ chọn tre củ - phần gốc chìm dưới đất, nhiều rễ chằng chịt – và chỉ đào vào cuối năm, khi tre không còn mọc măng, thân đạt độ cứng tốt nhất. Sau đó, gốc tre được ngâm dưới bùn non từ 2 đến 3 tháng để chống mối mọt, rồi phơi sấy, đục đẽo, ghép nối bằng chốt tre thay vì đinh vít để tránh rỉ sét, mối mọt xâm nhập.
"Khó nhất là tìm được 4 gốc tre có kích thước tương đồng để làm chân bàn, chân ghế. Có khi đào cả bụi tre cũng chỉ chọn được vài gốc. Một sản phẩm đẹp cần phải hài hòa và cân đối", ông chia sẻ.
Tính đến nay, ông Chánh đã chế tác hàng trăm bộ sản phẩm, không chỉ bàn ghế mà còn có tủ thờ, bàn trang điểm, giường, kệ tivi... Mỗi món đồ đều được đặt tên và mang cá tính riêng.
![]() |
Những gốc tre tưởng chừng bỏ đi đã được lão nông 1 tay "tái sinh" thành những bộ bàn ghế giá hàng chục triệu đồng - (Ảnh: Mỹ An) |
![]() |
Chiếc giường bằng gốc tre vừa được ược hoàn thiện và sơn phủ PU - (Ảnh: Mỹ An) |
![]() |
Chiếc nôi được làm bằng gốc tre - (Ảnh: Mỹ An) |
Tiếng lành đồn xa, nhiều đại gia, nhà hàng, resort ở Hội An, Đà Nẵng, Bình Định tìm đến tận xưởng của ông đặt hàng. Có lần, một hội đồng hương Đại Lộc tại TP HCM mua bộ bàn ghế của ông với giá hơn 30 triệu đồng, sau đó mang đi đấu giá làm từ thiện, đạt mức 120 triệu đồng. “Lúc đó vợ chồng tôi còn được mời bay vào kể chuyện sản phẩm. Nghĩ lại mà vẫn thấy vui”, ông kể.
Thương hiệu "Chánh cụt" từ đó được biết đến rộng rãi. Xưởng nhỏ của ông lúc nào cũng đầy gốc tre nhưng lại rất ít sản phẩm trưng bày vì khách thường đến lấy ngay khi hoàn thiện. “Tôi cũng muốn nhận thêm người học nghề nhưng chưa ai trụ lại lâu. Làm đồ gốc tre rất cực, đòi hỏi sự kiên trì và đam mê thật sự”, ông thở dài.
![]() |
Tháng 8/2024, ông Chánh được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân làng nghề Việt Nam. Hiện nay, ngoài các đơn hàng nội địa, nhiều du khách nước ngoài cũng tìm đến tận xưởng để xem ông Chánh làm và đặt hàng. Ông cho biết đang cố gắng giữ gìn sức khỏe để duy trì nghề và mong tìm được người kế nghiệp.
“Tre quê mình mọc đầy bờ sông, người ta chỉ dùng làm củi, làm đòn gánh. Tôi muốn thay đổi suy nghĩ đó – rằng thứ bị vứt bỏ vẫn có thể trở thành thứ đáng quý nếu mình biết trân trọng và nâng niu”, nghệ nhân Chánh nói.
Xem thêm nội dung về Sinh vật cảnh qua các kênh của Tạp chí Việt Nam Hương Sắc
Tiktok: https://tiktok.com/@tapchivietnamhuongsac |
Tin bài khác


HTX hoa Sen Vân Đài: Theo dấu chân công chúa Diệu Dung, trải nghiệm ngắm sen nở khoe sắc

Chiếc bánh “Giọt nước mắt của Mẹ”: Lời tri ân người Mẹ Việt Nam anh hùng trong ngày non sông sum họp

Khơi sắc mai vàng Long An bằng công nghệ cao và kỹ thuật nhân giống mới

Bí kíp vườn nhà: 9 mẹo đơn giản giúp cây cảnh khỏe mạnh, lá xanh rực rỡ

Bã cà phê – “thuốc tiên” giá 0 đồng giúp cây phát triển vượt trội

HP Việt Nam với chiến dịch trồng cây xanh vì một tương lai bền vững

Chọn mua bonsai sim tím: 5 điều cần biết để không “tiền mất, cây hỏng”

Hoa nở, lá xanh không nhờ nước mà nhờ bạn hiểu điều cây cảnh muốn

Hội thảo “Cây cảnh - Thuốc nam chăm sóc sức khỏe cộng đồng” tại Hải Phòng

Nước vo gạo được thêm thứ này, cây kiểng nào cũng phát triển mạnh

Vườn thẳng đứng bioponic: Khi sắc xanh nảy mầm giữa lòng phố thị

Phúc Yên, Vĩnh Phúc: Cần chú trọng gìn giữ lá phổi xanh trong hoạt động chỉnh trang đô thị

Dự án Him Lam Central Park An Hồng: Tạo ra khu đô thị xanh, không gian sống xanh

Gem Park Hải Phòng: Điểm sáng không gian sống xanh đậm chất Hi LIFE

Trái nhàu: Loại quả “khó yêu” giúp nông dân đổi đời với thu nhập tiền tỷ

Dự án Đội Nhân Palace: Cuộc sống xanh giữa lòng Thủ đô Hà Nội

Flamingo Majestic Islands Resort: Biểu tượng không gian nghỉ dưỡng xanh tại hồ Núi Cốc

Vợ chồng trẻ đổi đời nhờ nuôi gà "nhân đạo", bán trứng cho resort 5 sao

Bỏ phố về quê trồng nhiều loại nấm quý, cô gái trẻ thu nhập hơn 40 triệu đồng/tháng

Hanoi Tropical Garden: Trải nghiệm cuộc sống xanh, nâng tầm chất lượng

Hồ Kẻ Gỗ ở Hà Tĩnh: Vẻ đẹp kỳ vĩ giữa đại ngàn Trường Sơn

5 loại cây cảnh hút tài lộc cho cầu thang, chuẩn phong thủy với người mệnh Thủy

Hoa sen - Hành trình từ quá khứ đến hiện tại

Góc nhỏ rực rỡ: Ban công tràn đầy sức sống với hoa dạ yến thảo

HTX hoa Sen Vân Đài: Theo dấu chân công chúa Diệu Dung, trải nghiệm ngắm sen nở khoe sắc

Sự thật và huyền thoại về loài cây “biết đi” trong rừng nhiệt đới

Từ củi đốt thành “vàng trắng”: Hoàng hoa lê và cuộc lột xác triệu đô

Góc vườn nhỏ của cô gái trẻ đẹp ngỡ "biển hoa" khiến ai cũng trầm trồ

Phát hiện lại loài cá đầu rắn Chel sau 85 năm: Một kỳ tích trong thế giới động vật

Biến hóa sân thượng 33m² thành khu vườn đẹp như tranh vẽ giữa lòng thành phố

Hồng cổ Sapa: Loài hoa hơn trăm năm gây thương nhớ nhờ vẻ đẹp cổ điển và mang ký ức thời gian

Thứ quả mọc dại ở miền núi, nay là vị thuốc bổ thận, giá gần 200.000 đồng/kg

Bí quyết trồng lan hồ điệp để hoa bung sắc cả bốn mùa

Cây hoa sen: Vai trò trong bảo tồn đa dạng sinh học

Sen trong bếp Việt: 5 món ăn thanh tao, bổ dưỡng, ai cũng nên thử một lần

Gia Bình rộn ràng ngày hội cây cảnh: Vợ chồng nghệ nhân Nguyễn Đình Tuấn mở triển lãm kết nối đam mê

Nghị quyết 68: Đòn bẩy cho doanh nghiệp triển khai dự án xanh và áp dụng tiêu chuẩn ESG

Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng: Hồi sinh 7 cá thể hổ Đông Dương quý hiếm

Sáp nhập Hưng Yên – Thái Bình: Tỉnh mới có chè sen long nhãn, bánh cáy “danh bất hư truyền”

Đặc sản mực nhảy Vũng Áng: Tinh hoa ẩm thực vùng biển Hà Tĩnh

Nghệ nhân cụt tay "hô biến" gốc tre thành đồ nội thất giá chục triệu

Chàng trai Đà Nẵng "thổi hồn" củ quả thành những tác phẩm nghệ thuật sống động

HTX hoa Sen Vân Đài: Theo dấu chân công chúa Diệu Dung, trải nghiệm ngắm sen nở khoe sắc

Chiếc bánh “Giọt nước mắt của Mẹ”: Lời tri ân người Mẹ Việt Nam anh hùng trong ngày non sông sum họp

Nghệ nhân Nguyễn Đình Tâm và hành trình dựng vườn mai chiếu thủy ở Long Hồ

Đa dạng các loại cây hoa quả bonsai đẹp mắt trong mùa hè

Chiêm ngưỡng cây xoài cổ thụ ở Khánh Hòa, quả hồng đỏ óng ánh như trong phim cổ trang

Chiêm ngưỡng ngôi chùa được làm từ vỏ ốc và san hô độc nhất vô nhị ở Việt Nam

“Đại lão” bồ đề hơn 900 năm tuổi, xòe tay giữa làng cổ Dịch Diệp
