Một sớm hè, làng quê bình dị bừng sáng, cùng tiếng chim lảnh lót chào bình minh của mùa hạ. Góc làng kia, cây phượng mảnh mai đang vươn mình gánh mặt trời đỏ rực. Những cành khẳng khiu đã bắt đầu lóe lên những đốm lửa, bầu trời xanh trong veo, tiếng sáo diều vi vu, nâng cánh cò bay, về phía dòng sông xanh biếc, yên ả, thanh bình. Chốc chốc từng ngọn gió rì rào trên những rặng cây và dường như tôi đã cảm nhận được những tia nắng nhỏ nhoi chào ngày mới...
“... Chỉ còn lại của mùa xuân quá vãng,
Một chút hương vương vấn bụi hồng tàn,
Gió thêm nồng, ngày dài thêm ánh sáng,
Ve thêm sầu – Em cũng kém dung nhan”.
Xuân Diệu
Khi tìm về mùa hạ, nhà thơ tìm về với cái nắng gắt gỏng, song cũng không kém phần mãnh liệt, đẹp đẽ và có chút gì buồn bã. Bởi vì, ve thì ngày đêm ngân nga bản nhạc, còn cái nữa kia… ngày nào thì giờ cũng kém dung nhan.
Tôi sinh ra và lớn lên nơi giải đất phèn mặn, bạc màu Miền Trung yêu dấu.
Nơi mà mùa hè được ví như chảo lửa, chính nhờ những cái nắng cháy da, cháy thịt ấy, để bà con nông dân nơi đây biết vận dụng vào trong sản xuất. Đã hơn 50 mùa trút lá, nhưng ký ức còn đọng lại mãi trong tôi. Hằng năm cứ vào độ cuối tháng 5, đầu tháng 6 khi những thửa ruộng được mẹ cày phơi nắng. Trưa hè, mẹ phân công đi cầm gồ đập đất, cho tơi ở cánh đồng Con Muối, để ngày sau mẹ đặt những đường bừa được mềm mại và nhẹ nhàng hơn.
Thương lắm, không chỉ bản thân tôi, mẹ tôi và đại đa số những người nông dân, ngày đêm vất vả bán mặt cho đất, bán lưng cho trời để làm ra hạt lúa, củ khoai thật là cơ cực. Mỗi một người con lớn lên, trong chiếc nôi yêu thương của quê hương Việt Nam, không hẳn không nghe những lời ca dao à ơ... của bà, của mẹ:
“Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”.
Nguyễn Doãn Lương
