Xây dựng ý thức đạo đức sinh thái, sinh vật cảnh
Môi trường sống ở nước ta hiện nay đang ở trong tình trạng phức tạp, bức xúc cả trên bình diện cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên nhiên lẫn ô nhiễm môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. Làm thế nào để con người có thể thực sự sống hài hoà với thiên nhiên, với phong cảnh và sinh vật cảnh tươi đẹp trong một xã hội vẫn tiếp tục phát triển bền vững là vấn đề đặt ra hết sức gay gắt.
Trong truyền thống văn hoá dân tộc Việt Nam đã hình thành một hệ giá trị nói chung, hệ giá trị văn hoá sinh thái, sinh vật cảnh mà cốt lõi của nó là những giá trị đạo đức sinh thái. Những giá trị đạo đức sinh thái đó đã quy định, chi phối cách ứng xử của con người đối với thiên nhiên trong xã hội truyền thống. Nếu như trước đây, con người yêu thiên nhiên, quý trọng thiên nhiên bởi vẻ đẹp và giá trị vốn có của nó, thì ngày nay, ngược lại, con người, với lợi ích ích kỷ trước mắt của mình, chỉ nhìn thấy các giá trị sử dụng và thực dụng của thiên nhiên. Tất cả các loại tài nguyên thiên nhiên như rừng, đất đai, nước, khoáng sản, sinh vật cảnh... đều đang bị con người khai thác đến cạn kiệt, sử dụng lãng phí đưa đến ô nhiễm nặng nề môi trường sống. Ở nước ta, hiện tượng đó diễn ra đặc biệt rõ khi chúng ta tiến hành sự nghiệp chấn hưng và phát triển đất nước.
Việc xây dựng ý thức, đạo đức sinh thái, nhất là sinh vật cảnh, đặt ra hết sức cấp thiết. Đạo đức sinh thái, sinh vật cảnh là sự phản ánh về phương diện đạo đức hiện thực mối quan hệ giữa con người và tự nhiên. Ý thức, quan niệm đạo đức sinh thái, sinh vật cảnh mới phải được xây dựng trên nền tảng triết lý hài hoà giữa con người và thiên nhiên và trên cơ sở lý tưởng đạo đức "Thiên - Nhân hoà đồng" hiện đại, đó chính là ý thức sinh thái mới, xuất hiện cùng với thời đại. Có thể hiểu ý thức sinh thái mới là sự nhận thức một cách tự giác của con người về tự nhiên, về vị trí, vai trò của con người trong mối quan hệ với tự nhiên và về trách nhiệm, nghĩa vụ của con người trong việc điều khiển một cách có ý thức mối quan hệ đó. Điều này chỉ có thể có được bằng con đường tuyên truyền giáo dục dưới tất cả mọi hình thức như: Giáo dục về môi trường, về sinh vật cảnh trong các trường học từ phổ thông cho đến đại học, giáo dục thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như sách, báo, truyền thanh, truyền hình, dần dần cung cấp cho con người những tri thức sinh thái, sinh vật cảnh cần thiết, trên cơ sở đó hình thành nên ý thức sinh thái mới. Quan hệ đạo đức sinh thái, sinh vật cảnh thể hiện trước tiên qua quan hệ lợi ích. Quan hệ lợi ích giữ vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hành vi của con người với xã hội, với thiên nhiên và với sinh vật cảnh.
So với các biện pháp kinh tế và luật pháp, sự điều chỉnh lợi ích bằng đạo đức đòi hỏi ở con người một trình độ nhận thức cao hơn - trình độ tự ý thức. Đối với đạo đức sinh thái, sinh vật cảnh sự tự ý thức này còn đòi hỏi ở mức độ cao hơn. Bởi vì, trong mối quan hệ giữa con người và tự nhiên không có sự phù hợp trực tiếp về lợi ích giữa chủ thể đạo đức (con người) với khách thể đạo đức (tự nhiên). Trong mối quan hệ với tự nhiên, đạo đức sinh thái đòi hỏi ở con người một sự tự giác rất cao. Sự tự giác này chỉ có thể có được khi con người thật sự hiểu biết về tự nhiên, về sinh vật cảnh, hiểu biết được vai trò và vị trí của mình trong quan hệ với nó và có một tình yêu thiên nhiên, yêu sinh vật cảnh say mê, lành mạnh, trong sáng. Hành vi đạo đức sinh thái là biểu hiện cao nhất của đạo đức sinh thái. Hành vi đạo đức được điều chỉnh bởi một hệ chuẩn các giá trị đạo đức sinh thái.
Việc sử dụng dư luận xã hội, phong tục, tập quán, truyền thống để điều chỉnh hành vi của con người trong điều kiện nước ta là vô cùng cần thiết. Bởi vì, luật pháp chưa thực sự đi vào đời sống xã hội, chưa thấm vào ý thức của con người. Đó là một khó khăn lớn mà con người không thể dễ dàng khắc phục được. Song, một tín hiệu đáng khích lệ đang dần dần được phổ biến là ở nhiều thôn, xã nước ta đã tiến hành xây dựng các bộ Hương ước mới, góp phần điều chỉnh hành vi, ý thức, đạo đức giữa con người với thiên nhiên, với sinh vật cảnh.
Th.s Chu Hương Trà
Xem thêm nội dung về Sinh vật cảnh qua các kênh của Tạp chí Việt Nam Hương Sắc
Tiktok: https://tiktok.com/@tapchivietnamhuongsac |
Tin mới


Chàng trai 9X biến trầm hương thành những bức chân dung thấm đẫm niềm tự hào dân tộc

Hoà Minzy kêu gọi cùng nhau gìn giữ sự kiện xanh để lưu giữ mọi khoảnh khắc đẹp
Tin bài khác

“Hành Trình Gốm Việt” – Dòng chảy nghìn năm của đất và lửa

CLB cây cảnh nghệ thuật 30/4 Hải Hậu: Tăng cường giao lưu, nâng tầm tác phẩm Sinh vật cảnh

Rực rỡ sắc xuân ba miền tại Triển lãm cây kiểng, phong lan và đá cảnh Festival Huế 2025
Đọc nhiều

Bí kíp vườn nhà: 9 mẹo đơn giản giúp cây cảnh khỏe mạnh, lá xanh rực rỡ

Bã cà phê – “thuốc tiên” giá 0 đồng giúp cây phát triển vượt trội

HP Việt Nam với chiến dịch trồng cây xanh vì một tương lai bền vững

Chọn mua bonsai sim tím: 5 điều cần biết để không “tiền mất, cây hỏng”

Hoa nở, lá xanh không nhờ nước mà nhờ bạn hiểu điều cây cảnh muốn

Hội thảo “Cây cảnh - Thuốc nam chăm sóc sức khỏe cộng đồng” tại Hải Phòng

Nước vo gạo được thêm thứ này, cây kiểng nào cũng phát triển mạnh

Vườn thẳng đứng bioponic: Khi sắc xanh nảy mầm giữa lòng phố thị

Phúc Yên, Vĩnh Phúc: Cần chú trọng gìn giữ lá phổi xanh trong hoạt động chỉnh trang đô thị

Biến cỏ dại và gỗ thải thành nhựa sinh học: Bước đột phá của Hàn Quốc trong cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa

Khu du lịch sinh thái Bản Ven – Viên ngọc xanh giữa núi rừng Yên Thế

Khu đô thị Phúc Ninh: Đô thị xanh tiêu biểu giữa trung tâm Bắc Ninh

Bỏ phố về quê nuôi ốc bươu đen, kỹ sư công nghệ bỏ túi nửa tỷ mỗi năm

Dự án Khu đô thị Việt Hưng: Tạo ra khu dân cư chất lượng cao, không gian xanh sạch đẹp

Huyền tích Am Tiên – Bản giao hòa không gian xanh và du lịch tâm linh tại Thanh Hóa

Cà phê Trường Chim - bản hòa ca giữa phố Thành Sen

Capital One - Nơi giao hòa giữa tiện ích hiện đại và không gian xanh

Lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật: Mối đe dọa đến sức khỏe và môi trường

Khu du lịch sinh thái Bản Ven – Viên ngọc xanh giữa núi rừng Yên Thế

Những vị trí phong thuỷ đặt cây lưỡi hổ, lưu ý tránh vị trí này

Chàng trai 9X biến trầm hương thành những bức chân dung thấm đẫm niềm tự hào dân tộc

Gợi ý cây cảnh đặt bậc cầu thang hợp phong thủy từng mệnh

Linh sam - Loài hoa tím "gây thương nhớ" nở rộ giữa khúc giao mùa

Góc vườn nhỏ của cô gái trẻ đẹp ngỡ "biển hoa" khiến ai cũng trầm trồ

Phát hiện lại loài cá đầu rắn Chel sau 85 năm: Một kỳ tích trong thế giới động vật

Biến hóa sân thượng 33m² thành khu vườn đẹp như tranh vẽ giữa lòng thành phố

Bí ẩn đàn dê sống sót hơn 250 năm không nước ngọt trên đảo hoang Brazil

Khám phá 4 loài chim cảnh khiến người Trung Hoa mê đắm qua bao thế kỷ

Bí quyết trồng cây bonsai hoa mười giờ: Hướng dẫn chi tiết để cây xanh tốt, ra hoa đẹp

Vân sam Fansipan – báu vật sinh học chỉ có tại Việt Nam

50 bình hoa rực sắc cờ Tổ quốc của nữ giáo viên Hà Nội: Hành trình tri ân và tự hào hướng về Đại lễ 30/4

"Hiện tượng mạng" vẹt xám KAKA: Chú vẹt biết nói, biết hát, gây bão TikTok vì quá thông minh

Thứ quả chín đỏ tươi, trông như chiếc đèn lồng, lấy hạt chữa được bệnh dạ dày, đại tràng

Tín dụng xanh: Cơ hội vay vốn dễ dàng, lãi suất ưu đãi cho mô hình vườn sinh thái và sinh vật cảnh

Giải mã tín dụng xanh: Chìa khóa thúc đẩy phát triển bền vững trong xã hội hiện đại

Công ty Châu Giang tiên phong chuyển đổi số trong sản xuất lan hồ điệp

Tái thiết không gian xanh cho Hà Nội: Những mảng màu cần được nối lại

Tín dụng xanh - Hướng đi tất yếu của ngành ngân hàng trong chiến lược tăng trưởng xanh bền vững

Khu vườn thanh long hình lá cờ Tổ quốc: Một cách giản dị và sâu sắc thể hiện tinh thần yêu nước

Từ hộp sữa bò cũ đến vườn cây bạc tỉ: Hành trình ươm mầm đam mê của nghệ nhân Đỗ Trực

Vườn rau xanh mướt trong biệt thự của NSND Trịnh Kim Chi

Mẹ đảm Hải Phòng cải tạo sân thượng thành khu vườn rực rỡ cờ hoa mừng đại lễ 30/4

Phạm Tùng Thiên – Người "thổi hồn" vào Mai chiếu thủy đất An Giang

Chiêm ngưỡng cây xoài cổ thụ ở Khánh Hòa, quả hồng đỏ óng ánh như trong phim cổ trang

Chiêm ngưỡng ngôi chùa được làm từ vỏ ốc và san hô độc nhất vô nhị ở Việt Nam

“Đại lão” bồ đề hơn 900 năm tuổi, xòe tay giữa làng cổ Dịch Diệp

Ngắm ngôi nhà cổ bằng gỗ mít triệu đô không bán của lão nông xứ Quảng
