Cheo cheo Nam Dương (Tragulus javanicus) là loài động vật móng guốc nhỏ nhất thế giới, đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng do nhiều yếu tố tác động. Mới đây, một cá thể cheo cheo Nam Dương bạch tạng hiếm gặp được ghi nhận tại Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh) nhờ hệ thống bẫy ảnh. Phát hiện này không chỉ mang ý nghĩa khoa học quan trọng mà còn đặt ra nhiều vấn đề về công tác bảo tồn loài.
Cheo cheo Nam Dương chủ yếu sinh sống trong các khu rừng nhiệt đới rậm rạp, nơi có thảm thực vật dày đặc giúp chúng dễ dàng ẩn náu. Tuy nhiên, tình trạng phá rừng, mở rộng diện tích canh tác và đô thị hóa ngày càng thu hẹp môi trường sống của loài này. Khi không còn nơi trú ẩn an toàn, cheo cheo buộc phải di chuyển đến các khu vực ít phù hợp hơn, làm tăng nguy cơ suy giảm quần thể.
 |
| Cá thể cheo cheo Nam Dương bạch tạng hiếm gặp được ghi nhận tại Vườn Quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh). (Ảnh: VQGVQ) |
Cheo cheo Nam Dương là một trong những loài động vật thường bị săn bắt để làm thực phẩm hoặc phục vụ mục đích buôn bán động vật hoang dã. Do kích thước nhỏ và tập tính sống ẩn dật, chúng thường bị săn bằng bẫy, lưới hoặc chó săn. Tình trạng này khiến quần thể cheo cheo suy giảm đáng kể, đặc biệt tại những khu vực có áp lực săn bắt cao.
Biến đổi khí hậu làm thay đổi điều kiện sống trong các khu rừng nhiệt đới, ảnh hưởng đến nguồn thức ăn và nơi trú ẩn của cheo cheo. Đồng thời, sự gia tăng của các loài săn mồi tự nhiên cũng tạo ra áp lực sinh tồn lớn đối với loài này. Khi điều kiện môi trường thay đổi nhanh chóng, cheo cheo gặp khó khăn trong việc thích nghi, khiến chúng càng dễ bị tổn thương hơn.
Cheo cheo Nam Dương đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái rừng nhiệt đới. Chúng giúp kiểm soát sự phát triển của thực vật thông qua việc ăn lá, quả và hạt, đồng thời là nguồn thức ăn của nhiều loài săn mồi khác. Việc bảo tồn cheo cheo không chỉ giúp duy trì đa dạng sinh học mà còn góp phần ổn định hệ sinh thái tự nhiên.
Để ngăn chặn nguy cơ tuyệt chủng của cheo cheo Nam Dương, các nhà khoa học và tổ chức bảo tồn đang triển khai nhiều giải pháp thiết thực. Trước tiên, việc bảo vệ và phục hồi rừng nhiệt đới đóng vai trò then chốt. Các khu bảo tồn cần được mở rộng và thực hiện các biện pháp kiểm soát chặt chẽ để giảm thiểu tác động của con người đến môi trường sống của loài này.
 |
| Cheo cheo Nam Dương đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. (Ảnh: Ydvn) |
Bên cạnh đó, quản lý chặt chẽ hoạt động săn bắt là điều cấp thiết. Chính quyền địa phương và các tổ chức bảo vệ động vật cần tăng cường giám sát, xử phạt nghiêm minh các hành vi săn bắt trái phép. Đồng thời, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ cheo cheo cũng cần được đẩy mạnh.
Ngoài ra, nghiên cứu và nhân giống trong điều kiện nuôi nhốt có thể là giải pháp hỗ trợ cho bảo tồn ngoài tự nhiên. Các chương trình nhân giống sẽ giúp duy trì và tăng số lượng cá thể, đồng thời cung cấp thêm dữ liệu khoa học để hiểu rõ hơn về tập tính và sinh học của loài. Những cá thể được nhân giống thành công có thể được tái thả về môi trường hoang dã, góp phần khôi phục quần thể cheo cheo trong tự nhiên.
Sự suy giảm của cheo cheo Nam Dương là hồi chuông cảnh báo về tình trạng mất đa dạng sinh học toàn cầu. Nếu không có biện pháp bảo tồn kịp thời, loài động vật nhỏ bé này có thể biến mất khỏi tự nhiên trong tương lai gần. Việc phát hiện cá thể bạch tạng tại Vườn Quốc gia Vũ Quang là một dấu hiệu cho thấy cheo cheo vẫn còn tồn tại, nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với trách nhiệm bảo vệ chúng đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
