Lễ hội truyền thống đền Tiên La (Bắc Giang): Đón nhận “Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia”

(VNHS) - Ngày 28/2, UBND xã Đức Giang, thành phố Bắc Giang (Bắc Giang) tổ chức lễ hội truyền thống đền Tiên La và công bố Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa lễ hội đền Tiên La vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lễ hội đền Tiên La (còn gọi là lễ hội đền thờ Đức vua Trần Minh Tông) được tổ chức vào ngày mùng 1 tháng Hai (âm lịch) hằng năm, tưởng nhớ vị vua nhà Trần có lòng hiếu thảo, nhân hậu, biết trọng dụng người hiền tài. Truyền thuyết kể rằng, Thái thượng hoàng Trần Anh Tông nhường ngôi cho Thái tử Trần Minh Tông để tới chùa Vĩnh Nghiêm, thuộc xã Trí Yên (thành phố Bắc Giang) - chốn Tổ thiền phái Trúc Lâm học đạo. Mỗi khi đến thăm cha, vua Trần Minh Tông thường đi qua bến đò Lá (thuộc thôn Tiên La ngày nay).

Yêu mến vùng đất này, vua sai quân đắp đê chống lụt cho dân, cấp ruộng cho người lái đò để bà con không phải trả tiền đò mỗi khi qua sông. Sau khi vua mất, nhân dân lập đền thờ ngài bên bến đò xưa và tổ chức lễ hội để tri ân công đức. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lễ hội không được tổ chức nhưng việc hương khói thờ phụng vẫn được nhân dân địa phương thực hiện thường xuyên.

Đến những năm 90 của thế kỷ XX, lễ hội được cộng đồng khôi phục, duy trì tổ chức với các nghi lễ truyền thống đặc sắc như: Lễ rước nước, lễ tế, tục giã bánh giầy dâng vua và các trò chơi dân gian độc đáo. Cùng với giá trị tín ngưỡng, đền thờ Đức vua Trần Minh Tông được xây dựng từ thế kỷ XIV là công trình kiến trúc độc đáo, còn lưu giữ nhiều tài liệu, hiện vật có giá trị như: Tượng đức vua được tạo tác thời Lê, hệ thống bia đá, sắc phong cổ thời Nguyễn, bình hương đá…

Năm 2001, công trình được xếp hạng là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Lễ hội là dịp người dân địa phương bày tỏ lòng biết ơn đối với vua Trần Minh Tông, đồng thời phản ánh nét văn hóa tín ngưỡng của cư dân nông nghiệp, góp phần gắn kết cộng đồng làng xã. Bà con cùng chung niềm tin, cúng thần linh cầu mong sức khỏe, hạnh phúc và bình an. Với giá trị lịch sử, văn hóa quan trọng, ngày 9/8/2024, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quyết định công nhận lễ hội đền Tiên La là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Tại lễ hội năm nay, Ban tổ chức lễ hội và nhân dân thôn Tiên La đã thực hiện các nghi lễ truyền thống. Đông đảo người dân và khách thập phương tham gia lễ rước nước từ bến đò Tiên La về di tích đền thờ Đức vua Trần Minh Tông.

Nhân dịp này, đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao Bằng chứng nhận lễ hội đền Tiên La là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Sau đây là một số hình ảnh tại Lễ hội:

Hoàng Minh - Đức Thiện