Đặc điểm và nguồn gốc
 |
| Hạt bạch đậu khấu là một trong ba loại cây gia vị có giá đắt nhất thế giới, loại hạt này đứng vị trí số 3 sau nghệ tây và vani. Ảnh: mamxanh |
Bạch đậu khấu, hay còn gọi là bạch khấu xác, xác khấu, tên khoa học Amomum repens Sonner, thuộc họ Gừng (Zingiberaceae). Cây cao từ 2 – 3m, sống lâu năm, thân rễ mọc bò, lá mọc thành hai dãy. Cụm hoa mọc thành bông, hoa màu trắng, quả hình cầu, vỏ nhăn, chứa từ 20 – 30 hạt thơm, vị cay nhẹ.
 |
| Cây bạch đậu khấu. |
Ở Việt Nam, bạch đậu khấu phân bố tự nhiên tại những vùng núi cao có khí hậu mát mẻ như Lào Cai, Sơn La, Tuyên Quang, Cao Bằng… Cây thường được thu hái khi 3 năm tuổi trở lên, thời điểm lý tưởng vào mùa thu. Sau khi hái, quả được phơi trong bóng râm và bảo quản nơi khô ráo để giữ hương vị tự nhiên.
Tiềm năng kinh tế và đầu ra ổn định
 |
| Hạt bạch đậu khấu còn có thể làm trà uống, tuy nhiên cần sự cho phép của bác sỹ với những người dị ứng với loại thảo mộc này. |
Hiện nay, bạch đậu khấu không chỉ phục vụ nhu cầu nội địa mà còn là mặt hàng xuất khẩu tiềm năng. Với giá bán cao, nhiều hộ dân miền núi đã chọn bạch đậu khấu làm cây chủ lực, tạo nguồn thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm.
 |
| Bột bạch đậu khấu. |
Ngoài ngành gia vị, bạch đậu khấu còn được sử dụng trong dược phẩm và chăm sóc sức khỏe nhờ thành phần kháng khuẩn, hỗ trợ tiêu hóa, giảm buồn nôn, trị đau họng và cải thiện hơi thở. Đây là lý do sản phẩm này được các thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ và Trung Đông ưa chuộng.
Các chuyên gia nhận định, với điều kiện tự nhiên thuận lợi, Việt Nam hoàn toàn có thể mở rộng vùng trồng bạch đậu khấu theo hướng hữu cơ, kết hợp chế biến sâu để nâng giá trị.
Công dụng đa dạng
 |
| Quả bạch đậu khấu. |
Hạt bạch đậu khấu là gia vị quen thuộc trong nhiều món ăn Á – Âu, đồng thời là nguyên liệu cho sản xuất bánh kẹo, kẹo cao su nhờ mùi thơm tự nhiên. Theo y học cổ truyền, bạch đậu khấu có vị cay, tính ấm, giúp kích thích tiêu hóa, trị ho, giảm nấc cụt, làm dịu buồn nôn.
Vùng trồng gợi ý cho nông dân
Lào Cai, Tuyên Quang: Khí hậu mát mẻ, đất tơi xốp, thích hợp phát triển quy mô lớn.
Cao Bằng, Sơn La: Đất rừng giàu dinh dưỡng, dễ trồng xen dưới tán cây gỗ lớn.
Đà Nẵng– Tây Nguyên: Có tiềm năng mở rộng với điều kiện thổ nhưỡng và độ cao phù hợp.
