Tổng Bí thư Tô Lâm vừa ký quyết định ban hành Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Nghị quyết chỉ rõ, rào cản lớn nhất đối với khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, là việc tiếp cận vốn.
Phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa xây dựng được niềm tin với ngân hàng để tiếp cận tín dụng, trong khi năng lực quản trị, công nghệ và đổi mới sáng tạo còn hạn chế. Bên cạnh đó, vẫn tồn tại hiện tượng đầu tư ngắn hạn, chụp giật và vi phạm pháp luật.
Khuyến khích giảm lãi suất cho doanh nghiệp thực hiện dự án xanh và áp dụng ESG
Nghị quyết 68 đề ra các giải pháp quan trọng nhằm thúc đẩy và đa dạng hóa nguồn vốn cho kinh tế tư nhân, trong đó chú trọng đến việc rà soát và hoàn thiện cơ chế, chính sách tín dụng.
Cụ thể, Nghị quyết yêu cầu ưu tiên một phần nguồn tín dụng thương mại dành cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, để họ có thể vay vốn đầu tư vào máy móc, thiết bị, công nghệ mới, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, cũng như tín dụng xuất khẩu và tín dụng theo chuỗi cung ứng.
 |
| Nghị quyết 68 đặt vấn đề có cơ chế hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp tư nhân vay để triển khai các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn ESG. (Ảnh minh họa) |
Nghị quyết cũng khuyến khích các tổ chức tài chính, tín dụng cho vay dựa trên phương thức sản xuất kinh doanh, phương án mở rộng thị trường, và dữ liệu dòng tiền, chuỗi giá trị. Đồng thời, các tài sản bảo đảm có thể bao gồm động sản, tài sản vô hình, tài sản hình thành trong tương lai, và cả hình thức cho vay tín chấp.
Đặc biệt, Nghị quyết nhấn mạnh việc phát triển tín dụng xanh, với cơ chế hỗ trợ lãi suất từ Nhà nước và khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho doanh nghiệp tư nhân vay vốn thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG).
Đẩy mạnh tín dụng xanh và đa dạng hóa nguồn vốn cho kinh tế tư nhân
Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị không chỉ nhấn mạnh việc thúc đẩy nguồn vốn cho các doanh nghiệp tư nhân mà còn đặc biệt chú trọng đến việc cung cấp các giải pháp tài chính phù hợp để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, cũng như các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.
Các doanh nghiệp này sẽ được ưu tiên tiếp cận các nguồn vốn tín dụng thương mại để đầu tư vào các thiết bị, máy móc hiện đại, công nghệ mới, cũng như các dự án chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Việc cho vay sẽ được thẩm định dựa trên dữ liệu dòng tiền, chuỗi giá trị, và các tài sản bảo đảm bao gồm cả tài sản vô hình và tài sản hình thành trong tương lai. Bên cạnh đó, các tổ chức tài chính cũng được khuyến khích áp dụng hình thức cho vay tín chấp, giúp đơn giản hóa quy trình vay vốn cho các doanh nghiệp.
Phát triển tín dụng xanh, hỗ trợ dự án bền vững
Một trong những mục tiêu quan trọng của Nghị quyết 68 là đẩy mạnh phát triển tín dụng xanh, đặc biệt hỗ trợ các dự án bền vững. Nhà nước sẽ triển khai cơ chế hỗ trợ lãi suất và khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho các doanh nghiệp vay vốn để triển khai các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng các tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị).
Đây là một động thái quan trọng nhằm thúc đẩy doanh nghiệp phát triển bền vững, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đóng góp vào mục tiêu bảo vệ môi trường toàn cầu.
 |
| Một trong những mục tiêu quan trọng của Nghị quyết 68 là đẩy mạnh phát triển tín dụng xanh, đặc biệt hỗ trợ các dự án bền vững. (Ảnh minh họa) |
Hoàn thiện cơ chế bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
Nghị quyết 68 cũng đề xuất các giải pháp giúp bảo vệ các doanh nghiệp nhỏ và vừa khỏi những rủi ro trong hoạt động vay vốn. Cơ chế bảo lãnh tín dụng sẽ được hoàn thiện và mở rộng, với sự tham gia của các tổ chức tài chính lớn nhằm bảo lãnh các khoản vay cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, giúp họ dễ dàng tiếp cận nguồn vốn.
Các mô hình bảo lãnh linh hoạt như bảo lãnh chéo và đồng bảo lãnh cũng sẽ được nghiên cứu để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn. Đồng thời, các quỹ bảo lãnh tín dụng sẽ được mở rộng ở cả trung ương và địa phương, giúp tăng cường hỗ trợ cho doanh nghiệp trong việc vượt qua khó khăn tài chính.
Hỗ trợ và phát triển Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
Để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển, Nghị quyết 68 đã đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế hoạt động của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Quỹ này sẽ được mở rộng đối tượng tiếp cận, đơn giản hóa thủ tục vay vốn và nâng cao tính minh bạch trong quy trình thẩm định và giải ngân.
Các nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân trong nước và quốc tế sẽ được huy động để cung cấp tài trợ cho các dự án khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh. Các mô hình đồng tài trợ giữa các quỹ trung ương, địa phương và tư nhân cũng sẽ được khuyến khích, giúp chia sẻ rủi ro và tăng mức ưu đãi cho các khoản vay của doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Những cơ chế hỗ trợ tài chính này sẽ đóng góp quan trọng vào việc tạo ra một môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang hướng đến mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.
Thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo
Nghị quyết 68 không chỉ tập trung vào phát triển kinh tế tư nhân mà còn khẳng định vai trò quan trọng của khoa học công nghệ và chuyển đổi số như những chiến lược trọng yếu giúp khu vực tư nhân nâng cao năng suất, giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh và mở rộng cơ hội tiếp cận vốn.
Cụ thể, Nghị quyết 68 đề ra việc xây dựng khung pháp lý thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) đối với các công nghệ mới, sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh sáng tạo. Đồng thời, nó khuyến khích môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp tư nhân tham gia nghiên cứu và ứng dụng các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, thương mại điện tử, công nghệ tài chính và y tế thông minh.
Ngoài ra, doanh nghiệp sẽ được phép tính 200% chi phí thực tế của hoạt động nghiên cứu và phát triển vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế. Các chính sách ưu đãi về chi phí đầu tư, máy móc, công nghệ mới, chuyển đổi số và các mô hình kinh doanh bền vững sẽ được hỗ trợ thông qua cơ chế khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp hoặc tài trợ qua các quỹ.
 |
| Cụ thể, Nghị quyết 68 đề ra việc xây dựng khung pháp lý thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) đối với các công nghệ mới, sản phẩm, dịch vụ và mô hình kinh doanh sáng tạo. (Ảnh minh họa) |
Doanh nghiệp cũng có thể trích tối đa 20% thu nhập tính thuế để lập quỹ phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nghiên cứu phát triển, với cơ chế sử dụng quỹ này cho các hoạt động tự triển khai hoặc thuê ngoài nghiên cứu theo cơ chế khoán sản phẩm.
Ngoài ra, các doanh nghiệp, tổ chức tư nhân còn được quyền sử dụng các phòng thí nghiệm, trung tâm thử nghiệm, đo lường và thiết bị nghiên cứu chung của Nhà nước với mức phí hợp lý để phục vụ công tác phát triển sản phẩm.
Chính sách miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ được áp dụng cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, công ty quản lý quỹ đầu tư mạo hiểm và các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, kể từ thời điểm phát sinh thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp.
Bên cạnh đó, thu nhập từ chuyển nhượng vốn góp, quyền góp vốn vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cũng sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp. Các chuyên gia, nhà khoa học làm việc tại các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trung tâm nghiên cứu phát triển và các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cũng được miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân.
Nhà nước sẽ ưu tiên nguồn lực để phát triển các trung tâm đổi mới sáng tạo, phục vụ cho các hoạt động nghiên cứu, thử nghiệm và chuyển giao công nghệ, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.
Trong bối cảnh Việt Nam hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045, khu vực kinh tế tư nhân được kỳ vọng là trụ cột chính của tăng trưởng. Việc giải quyết các rào cản về vốn chính là bước đầu tiên và mang ý nghĩa quyết định trong việc thúc đẩy sự phát triển của khu vực này.
Khải Minh
