Từ chuyện cô gái trẻ thả rùa vào Hồ Gươm: Tiềm ẩn hệ luỵ nghiêm trọng cho hệ sinh thái

Mới đây, mạng xã hội xôn xao trước video một cô gái phóng sinh rùa xuống Hồ Gươm. Trong video, cô gái phóng sinh hai cá thể rùa giống lạ được mua với giá gần 10 triệu đồng xuống Hồ Gươm. Người này còn nhấn mạnh, nhất định phải phóng sinh ở Hồ Gươm chứ không phải nơi khác để tránh bị “câu lại”.

Video được chia sẻ rộng rãi trên các diễn đàn mạng xã hội, thu hút hàng nghìn lượt xem, song cũng có không ít ý kiến trái chiều xung quanh sự việc này. Từ xưa đến nay, hành động phóng sinh đã trở thành một nét đẹp trong tín ngưỡng và văn hóa của người Việt Nam, thể hiện lòng từ bi, mong muốn cứu giúp sinh vật thoát khỏi cảnh giam cầm. Tuy nhiên, việc phóng sinh không đúng cách, đặc biệt là thả rùa không phù hợp vào Hồ Gươm, có thể gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với hệ sinh thái. Câu chuyện của cô gái trẻ thả hai con rùa xuống Hồ Gươm gần đây đã làm dấy lên những tranh cãi và lo ngại về việc phóng sinh thiếu hiểu biết, có thể vô tình gây hại hơn là làm điều tốt.

Cô gái trẻ thả 2 cá thể rùa xuống Hồ Gươm gây xôn xao mạng xã hội mới đây. (Ảnh cắt từ clip)

Một trong những tác động lớn nhất khi thả rùa không phù hợp vào Hồ Gươm là nguy cơ xâm hại sinh thái. Hồ Gươm không phải là môi trường thích hợp cho tất cả các loài rùa, đặc biệt là các loài rùa nước ngọt ngoại lai như rùa tai đỏ. Loài này từng bị phát hiện tại Hồ Gươm và được xác định là loài xâm lấn nguy hiểm. Chúng có khả năng sinh sản nhanh, thích nghi tốt và cạnh tranh nguồn thức ăn với các loài bản địa. Nếu không kiểm soát, rùa tai đỏ có thể làm thay đổi cấu trúc sinh thái của hồ theo hướng tiêu cực, đe dọa sự cân bằng vốn có của hệ sinh thái nơi đây.

Không chỉ rùa tai đỏ, nhiều người vì lòng tốt nhưng thiếu hiểu biết đã thả các loài rùa khác xuống Hồ Gươm mà không lường trước hậu quả. Rùa cạn hoặc rùa thuộc các hệ sinh thái khác khi bị thả xuống môi trường nước không phù hợp có thể bị sốc nhiệt, không tìm được thức ăn và sớm bị chết. Điều này không chỉ gây lãng phí công sức của người phóng sinh mà còn ảnh hưởng đến chất lượng nước trong hồ.

Hồ Gươm là một trong những hồ có tính biểu tượng của Hà Nội, với hệ sinh thái độc đáo cần được bảo tồn. Việc thả động vật không phù hợp có thể làm suy giảm chất lượng nước và ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật trong hồ. Các loài rùa ngoại lai khi được thả vào có thể mang theo ký sinh trùng, vi khuẩn hoặc bệnh tật từ môi trường trước đó, gây mất cân bằng sinh thái nghiêm trọng. Nếu rùa phát triển quá mức, thức ăn dư thừa và chất thải từ chúng có thể làm ô nhiễm nước, ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật và các loài thủy sinh bản địa khác.

Thực tế cho thấy, những năm gần đây, chất lượng nước Hồ Gươm đã có dấu hiệu suy giảm do nhiều yếu tố, bao gồm ô nhiễm môi trường, rác thải và sự thay đổi của hệ sinh thái. Việc thả rùa không phù hợp chỉ làm trầm trọng thêm vấn đề này, gây khó khăn trong công tác bảo tồn và duy trì sự trong lành của hồ.

Hồ Gươm từng là nơi sinh sống của cụ Rùa nổi tiếng, thuộc loài rùa Hoàn Kiếm (Rafetus swinhoei) – một trong những loài rùa quý hiếm nhất thế giới. Trước đây, loài rùa này đã từng bị đe dọa nghiêm trọng bởi tình trạng ô nhiễm nước và sự xâm lấn của các loài rùa ngoại lai. Nếu tình trạng thả rùa thiếu kiểm soát tiếp tục diễn ra, nguy cơ ảnh hưởng đến việc bảo tồn rùa Hoàn Kiếm trong tương lai là rất lớn.

Việc đưa thêm các loài rùa khác vào hồ có thể dẫn đến cạnh tranh nguồn thức ăn, không gian sống, thậm chí là lây nhiễm bệnh tật. Điều này đặc biệt nguy hiểm khi số lượng rùa Hoàn Kiếm trên thế giới hiện nay vô cùng ít ỏi, và các nhà bảo tồn đang nỗ lực để bảo vệ những cá thể cuối cùng. Do đó, bất kỳ sự thay đổi nào trong hệ sinh thái của Hồ Gươm cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình bảo tồn loài rùa quý hiếm này

Phóng sinh là một hành động xuất phát từ tâm thiện lành, nhưng nếu không có sự hiểu biết đúng đắn, việc này có thể gây ra hậu quả khôn lường. Nhiều người tin rằng việc phóng sinh là để "cứu mạng" các loài vật, giúp chúng có cơ hội sống tự do. Tuy nhiên, nếu động vật được thả vào môi trường không phù hợp, chúng có thể không sống sót hoặc gây mất cân bằng sinh thái, trái với ý nghĩa ban đầu của việc phóng sinh.

Thay vì thả động vật một cách tùy tiện, người dân cần tìm hiểu kỹ về môi trường sống tự nhiên của loài vật trước khi phóng sinh. Ví dụ, nếu muốn phóng sinh rùa, nên tìm đến các khu bảo tồn, hồ nước phù hợp hoặc nhờ sự tư vấn của các chuyên gia về động vật hoang dã. Ngoài ra, chính quyền và các tổ chức bảo tồn cũng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về tác động của việc phóng sinh thiếu kiểm soát.

Bất kỳ sự thay đổi nào cũng có thể ảnh hưởng đến hệ sinh thái ở Hồ Gươm. (Ảnh: Lê Việt Khánh)

Trước tình trạng thả rùa không kiểm soát, các cơ quan chức năng cần có biện pháp quản lý nghiêm ngặt để bảo vệ hệ sinh thái Hồ Gươm. Ông Phạm Tùng Lâm, Trưởng Ban Quản lý khu vực Hồ Gươm, chia sẻ rằng sau khi hồ được nạo vét, lớp bùn đất ô nhiễm mất đi sẽ tạo điều kiện tốt cho các loại thủy sinh và sinh vật trong hồ phát triển. Tuy nhiên, khi được hỏi về việc thả các sinh vật như rùa vào hồ, ông cho biết đơn vị không nhận được bất kỳ văn bản nào từ các cơ quan chức năng về vấn đề này, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý và kiểm soát chặt chẽ hoạt động thả sinh vật để bảo vệ hệ sinh thái của hồ.

Điều quan trọng trước tiên là nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của việc thả rùa không phù hợp. Các chiến dịch tuyên truyền cần được triển khai rộng rãi, không chỉ bằng các phương tiện truyền thông mà còn thông qua các hoạt động giáo dục cộng đồng, giúp người dân hiểu rõ rằng không phải loài vật nào cũng có thể sinh sống tại Hồ Gươm. Bên cạnh đó, cần có những quy định rõ ràng về việc phóng sinh, yêu cầu người dân phải tìm hiểu về loài vật trước khi thả chúng vào môi trường tự nhiên. Các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý các trường hợp thả động vật bừa bãi vào hồ để tránh những tác động tiêu cực. Sự phối hợp giữa chính quyền, các nhà khoa học và cộng đồng là chìa khóa để bảo vệ sự trong lành và cân bằng của hệ sinh thái Hồ Gươm.

Hồ Gươm không chỉ là một biểu tượng văn hóa – lịch sử quan trọng mà còn là một hệ sinh thái đặc biệt cần được bảo vệ. Việc thả rùa không phù hợp vào hồ có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, từ suy giảm chất lượng nước, ảnh hưởng đến loài rùa Hoàn Kiếm quý hiếm cho đến nguy cơ xâm hại sinh thái. Để bảo vệ Hồ Gươm, mỗi người dân cần nâng cao ý thức, hiểu đúng về việc phóng sinh và hành động có trách nhiệm hơn. Chỉ khi đó, vẻ đẹp tự nhiên và giá trị lịch sử của Hồ Gươm mới có thể được gìn giữ lâu dài cho thế hệ mai sau.