Vì sao sở thích làm vườn giúp nhiều người sống khỏe đến 100 tuổi?

Sở thích làm vườn – Bí quyết đơn giản để nâng cao tâm trạng và kéo dài tuổi thọ

Nhà nghiên cứu Dan Buettner đã thực hiện nghiên cứu tại năm khu vực nổi tiếng với tỷ lệ người sống thọ cao: Okinawa (Nhật Bản), Nicoya (Costa Rica), Icaria (Hy Lạp), Loma Linda (Mỹ) và Sardinia (Ý).

Những nơi này được gọi là "vùng xanh", với người dân có nhiều điểm chung như mạng lưới quan hệ xã hội chặt chẽ, thói quen vận động hàng ngày và chế độ ăn chủ yếu từ thực vật. Một điều đặc biệt là ở tất cả các cộng đồng này, người dân vẫn tiếp tục làm vườn dù đã ở độ tuổi rất cao, từ 80 đến 90 tuổi.

Lối sống gần gũi với thiên nhiên, kết hợp vận động nhẹ nhàng ngoài trời, từ lâu đã được chứng minh là có liên hệ chặt chẽ với tuổi thọ cao hơn. Làm vườn chính là một trong những cách đơn giản và hiệu quả nhất để đạt được cả hai điều đó. “Khi làm vườn, bạn không chỉ vận động với cường độ nhẹ gần như mỗi ngày, mà còn xây dựng được một thói quen lành mạnh,” nhà nghiên cứu Dan Buettner chia sẻ.

Theo ông, có nhiều bằng chứng cho thấy những người làm vườn không chỉ sống lâu hơn mà còn ít căng thẳng hơn. Hàng loạt nghiên cứu cũng đã khẳng định lợi ích thiết thực của việc làm vườn – cả về thể chất lẫn tinh thần.

Trong một nghiên cứu gần đây tại Hà Lan, các nhà khoa học yêu cầu người tham gia thực hiện một nhiệm vụ gây căng thẳng, sau đó chia họ thành hai nhóm: một nhóm đọc sách trong nhà, nhóm còn lại ra ngoài trời làm vườn trong 30 phút.

Lối sống gần gũi với thiên nhiên, kết hợp vận động nhẹ nhàng ngoài trời, từ lâu đã được chứng minh là có liên hệ chặt chẽ với tuổi thọ cao hơn. (Ảnh minh họa)

Kết quả cho thấy nhóm đọc sách cảm thấy tâm trạng xấu đi rõ rệt, trong khi những người làm vườn không chỉ có nồng độ hormone căng thẳng cortisol thấp hơn, mà còn cảm thấy tinh thần được hồi phục hoàn toàn.

Một nghiên cứu khác tại Úc theo dõi những người từ 60 tuổi trở lên cho thấy, những ai thường xuyên làm vườn có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ thấp hơn tới 36% so với những người không làm vườn.

Thậm chí, đối với người cao tuổi đã gặp vấn đề về nhận thức – như chứng Alzheimer hay sa sút trí tuệ – việc tiếp xúc với thiên nhiên qua hoạt động làm vườn và liệu pháp làm vườn cũng mang lại lợi ích rõ rệt. Ánh sáng mặt trời và không khí trong lành giúp họ cảm thấy thư giãn hơn, trong khi màu sắc và kết cấu đa dạng của cây cối còn kích thích khả năng cảm nhận thị giác và xúc giác.

Không có “thuốc tiên” nào cho tuổi già, nhưng khoa học cho thấy làm vườn có thể là một trong những cách đơn giản và tự nhiên nhất để nâng cao chất lượng cuộc sống khi chúng ta bước vào giai đoạn xế chiều.

Không có “thuốc tiên” nào cho tuổi già, nhưng khoa học cho thấy làm vườn có thể là một trong những cách đơn giản và tự nhiên nhất để nâng cao chất lượng cuộc sống khi chúng ta bước vào giai đoạn xế chiều. (Ảnh minh họa)

Hãy để thiên nhiên "chữa lành" cho bạn

Làm vườn không chỉ mang lại lợi ích về thể chất, mà còn góp phần nuôi dưỡng tinh thần và kéo dài tuổi thọ nhờ vào giá trị xã hội và cảm xúc mà nó mang lại. Tiến sĩ Bradley Willcox từ Đại học Hawaii – người đã dành nhiều năm nghiên cứu cộng đồng sống thọ tại Okinawa (Nhật Bản), nơi có tỷ lệ người trăm tuổi cao nhất thế giới (khoảng 50 người/100.000 dân) – cho biết: nhiều cư dân nơi đây vẫn chăm sóc cho khu vườn nhỏ của mình cho đến tận cuối đời.

Theo ông, làm vườn không chỉ mang lại hoạt động thể chất nhẹ nhàng mà còn đáp ứng những nhu cầu sâu xa hơn. “Ở Okinawa, người ta tin rằng để già đi một cách khỏe mạnh, mỗi người cần có ikigai – một lý do để sống. Và khu vườn chính là điều khiến họ muốn thức dậy mỗi sáng.”

Bên cạnh đó, người Okinawa cũng trân trọng giá trị của yuimaru – sự kết nối xã hội mật thiết. Willcox cho biết: “Họ thường tụ họp ở chợ địa phương, mang theo nông sản và chia sẻ những gì mình trồng được trong vườn. Đó là hoạt động không chỉ giúp gắn kết cộng đồng mà còn nuôi dưỡng tinh thần.”

Làm vườn không chỉ mang lại lợi ích về thể chất, mà còn góp phần nuôi dưỡng tinh thần và kéo dài tuổi thọ nhờ vào giá trị xã hội và cảm xúc mà nó mang lại. (Ảnh Pixabay)

Không chỉ riêng Nhật Bản, ngày càng có nhiều quốc gia áp dụng việc kết nối với thiên nhiên như một liệu pháp chữa lành. Tại Scotland, các bác sĩ thậm chí có thể kê đơn... đi bộ giữa thiên nhiên như một phương pháp hỗ trợ điều trị các bệnh như huyết áp cao, lo âu và giảm chất lượng cuộc sống. Một nghiên cứu từ Đại học Harvard cũng chỉ ra rằng những người sống gần cây xanh có tuổi thọ cao hơn và ít mắc các bệnh như ung thư hay bệnh đường hô hấp.

Ngay cả khi sống ở đô thị, việc chăm chút một mảnh vườn nhỏ – dù chỉ là vài chậu cây trên ban công – cũng giúp bạn “đưa thiên nhiên vào trong tầm tay”. Ngoài lợi ích về tinh thần, làm vườn còn có thể cải thiện chất lượng chế độ ăn uống. Nhiều nghiên cứu khẳng định rằng chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải – giàu rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, đậu, hạt và dầu ô liu – không chỉ lành mạnh mà còn làm chậm quá trình lão hóa.