Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Hội Sinh vật cảnh Việt Nam khóa VII: Hội tụ truyền thống, đổi mới và phát triển bền vững

Động lực mới trong kỷ nguyên mới

Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Hội Sinh vật cảnh Việt Nam khóa VII (nhiệm kỳ 2022–2026), tổ chức từ ngày 18/5 đến ngày 19/5/2025 tại TP. Thái Bình là sự kiện có ý nghĩa chiến lược quan trọng, là dịp nhìn lại thành tựu, thẳng thắn nhận diện khó khăn và thống nhất phương hướng hành động cho thời gian tới.

Tại Hội nghị, các đại biểu dự kiến thảo luận và thông qua nhiều nội dung quan trọng như: đổi mới phương thức hoạt động, nâng cao hiệu quả tổ chức Hội các cấp; phát triển chuỗi giá trị ngành sinh vật cảnh gắn với du lịch, dịch vụ và chuyển đổi số; mở rộng hợp tác quốc tế, xúc tiến xuất khẩu hoa, cây cảnh, cá cảnh; nâng cao vai trò của Hội trong xây dựng chính sách phát triển nông thôn, nông nghiệp bền vững.

Hội nghị lần này là dịp để tiếp thêm niềm tin và quyết tâm cho một chặng đường mới. Với tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, đổi mới và hội nhập, Hội Sinh vật cảnh Việt Nam tiếp tục là tổ chức xã hội – nghề nghiệp uy tín, đóng góp tích cực vào sự nghiệp phát triển nông nghiệp xanh, đô thị sinh thái và văn hóa truyền thống của đất nước.

Tự hào quá khứ, vững bước tương lai

Trong khi những người yêu sinh vật cảnh cả nước cùng đang hướng về Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Hội Sinh vật cảnh Việt Nam khóa VII (nhiệm kỳ 2022–2026) được tổ chức từ ngày 18/5 đến ngày 19/5/2025 tại thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình, chúng ta hãy cùng điểm lại chặng đường hình thành và phát triển của Hội Sinh vật cảnh Việt Nam.

Tại Hội nghị Ban Thường vụ, Ban Chấp hành lần thứ 4, Hội Sinh vật cảnh Việt Nam thảo luận và thông qua nhiều nội dung quan trọng nhằm phát triển bền vững ngành sinh vật cảnh.

Mùa xuân năm 1989, tại trụ sở Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (số 46 phố Tràng Thi, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), đã diễn ra cuộc họp mặt đầu tiên của Ban Vận động thành lập Hội Sinh vật cảnh Việt Nam. Tham dự có hơn 20 vị lão thành cách mạng cùng một số nhân sĩ trí thức yêu văn hóa sinh vật cảnh. Tại cuộc gặp mặt, Ban Vận động đã nhất trí đề xuất với Ban Bí thư Trung ương Đảng và Hội đồng Bộ trưởng cho phép thành lập Hội Sinh vật cảnh Việt Nam.

Quyết định thành lập Hội Sinh vật cảnh Việt Nam do Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Nguyễn Khánh ký - (Ảnh: hoisvcvn.org.vn).

Theo đó, Hội Sinh vật cảnh Việt Nam (gọi tắt là Hội) là tổ chức xã hội – nghề nghiệp của những người hoạt động trong lĩnh vực bảo tồn, tôn tạo và phát triển văn hóa nghệ thuật, khoa học kỹ thuật, sản xuất kinh doanh và dịch vụ liên quan đến sinh vật cảnh. Hội góp phần xây dựng văn hóa, cảnh quan, sinh thái và môi trường. Tôn chỉ, mục đích của Hội là tập hợp rộng rãi công dân và tổ chức Việt Nam tham gia các hoạt động nhằm giữ gìn, phát triển, nâng cao truyền thống văn hóa tốt đẹp trong lĩnh vực sinh vật cảnh; kết hợp với việc tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nước ngoài, góp phần tích cực vào việc: bảo vệ và phát triển nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc; bảo vệ và cải thiện môi trường sinh thái; phát triển kinh tế - xã hội; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc nhằm xây dựng Tổ quốc Việt Nam giàu mạnh, văn minh. Hội lấy hoạt động trọng tâm là phát triển văn hóa, môi trường, kinh tế và xã hội thông qua các hoạt động vì sinh vật cảnh.

Ngày 13/5/1989, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) đã ban hành Quyết định số 134/CT về việc cho phép thành lập Hội Sinh vật cảnh Việt Nam. Sau đó, Ban Bí thư đã phân công: đồng chí Nguyễn Thọ Chân – nguyên Ủy viên Trung ương Đảng làm Chủ tịch lâm thời của Hội; đồng chí Phạm Văn Kiết – Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Thư ký Mặt trận Tổ quốc Việt Nam làm Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội Sinh vật cảnh Việt Nam; đồng chí Ngô Luân làm Tổng Thư ký của Hội. Đồng thời, Mặt trận được xác định là nơi làm việc của Hội; Văn phòng Mặt trận là đơn vị trực tiếp hỗ trợ các hoạt động của Hội. Đây được xác định là Đại hội lần thứ nhất của Hội Sinh vật cảnh Việt Nam.

Tại thời điểm đó, Hội Sinh vật cảnh Việt Nam là một trong những tổ chức xã hội – nghề nghiệp đầu tiên được thành lập sau Đại hội VI của Đảng, mang ý nghĩa sâu sắc, là nơi tập hợp rộng rãi quần chúng nhân dân, các chức sắc tôn giáo, nhân sĩ, thủ lĩnh các dân tộc thiểu số… Do đó, tổ chức Hội đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện hoạt động từ Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Đỗ Mười, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Võ Văn Kiệt.

Trải qua 36 năm xây dựng và phát triển, Hội đã góp phần tích cực vào công cuộc xây dựng đất nước ngày càng tươi đẹp về cảnh quan, bảo vệ môi trường, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh. Đến hết năm 2023, ở Trung ương, Hội có bộ phận Thường trực tinh gọn cùng 15 đơn vị trực thuộc, 3 hội đồng tư vấn và 8 ban chuyên môn. Ở địa phương, có 57/63 tổ chức Hội cấp tỉnh, thành phố là hội thành viên của Hội Sinh vật cảnh Việt Nam. Tại cấp huyện, thị xã, có hàng ngàn tổ chức hội và câu lạc bộ. Mạng lưới tổ chức Hội đã hình thành đến cấp xã, thôn, bản. Số hội viên thường xuyên tham gia sinh hoạt của Hội hiện khoảng 500.000 người thuộc đủ mọi lứa tuổi, thành phần xã hội, nghề nghiệp và địa bàn cư trú khắp cả nước. Những năm gần đây, phong trào kinh tế sinh vật cảnh thu hút ngày càng nhiều hội viên trẻ tuổi, các nhà khoa học, trí thức tham gia.

Hội nhập, đổi mới, đoàn kết và phát triển

Phong trào sinh vật cảnh gắn liền với các hoạt động triển lãm, trưng bày, hội thi sinh vật cảnh với nhiều cấp độ, quy mô, trong đó có nhiều sự kiện tầm quốc gia và quốc tế. Những sự kiện này thường gắn với các ngày lễ, tết, sự kiện chính trị, xã hội của đất nước hoặc các hoạt động của địa phương.

Trong gần 10 năm trở lại đây, Hội Sinh vật cảnh Việt Nam đã chủ trì, phối hợp tổ chức nhiều cuộc triển lãm, hội thi sinh vật cảnh cấp khu vực, quốc gia và quốc tế, như: Trưng bày, triển lãm tại Làng Văn hóa các dân tộc Việt Nam năm 2018; Triển lãm chào mừng Đại lễ Phật đản – VESAK Liên Hợp Quốc năm 2019 tại chùa Tam Chúc (Hà Nam); Triển lãm, hội thi Bonsai – Suiseki Châu Á – Thái Bình Dương lần thứ 15 tại TP. Hồ Chí Minh; Triển lãm, hội thi sinh vật cảnh khu vực miền Trung – Tây Nguyên năm 2023 tại TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định… Những sự kiện này đã nâng tầm vị thế của Hội, khẳng định tiềm năng phát triển và giá trị đặc sắc của sinh vật cảnh Việt Nam.

Hội thi Bonsai – Suiseki Châu Á – Thái Bình Dương lần thứ 15 tại TP. Hồ Chí Minh.

Hội cũng đặc biệt quan tâm đến giao lưu, hợp tác quốc tế, tích cực tham gia các hoạt động của Hiệp hội Bonsai Châu Á – Thái Bình Dương, các tổ chức quốc tế trong khu vực châu Á, Đông Nam Á; giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm với các hiệp hội Bonsai Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Hội đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác với Quỹ Môi trường Hàn Quốc, mở ra hướng phát triển mới về sinh vật cảnh và kiến trúc cảnh quan.

Công tác tổ chức, nhân sự của Hội cũng được đổi mới mạnh mẽ. Ban Thường vụ Hội gồm 25 thành viên gồm 1 Chủ tịch, các Phó Chủ tịch; Ban Chấp hành gồm hơn 100 thành viên, tập hợp các nhà khoa học, nghệ nhân, doanh nhân, trí thức và chủ nhà vườn tâm huyết. Cơ cấu tổ chức được trẻ hóa, chuyên sâu, năng động, sáng tạo – là lực lượng nòng cốt đưa Hội bước vào giai đoạn phát triển mới, thích ứng với yêu cầu của nền kinh tế thị trường, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và các chính sách lớn của Đảng và Nhà nước.

Vượt qua mọi khó khăn, tập thể Ban Chấp hành và lãnh đạo Hội qua các thời kỳ đã chú trọng chỉ đạo, động viên phát triển sinh vật cảnh một cách toàn diện, bền vững, dựa trên việc khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương. Hội đã đa dạng hóa ngành nghề, tạo ra các sản phẩm sinh vật cảnh có giá trị văn hóa và kinh tế ngày càng cao, hướng tới xây dựng thương hiệu sinh vật cảnh, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, bảo vệ môi trường sinh thái, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.

Hội đã và đang quan tâm đào tạo, nhân rộng đội ngũ nghệ nhân, doanh nhân, lực lượng lao động có tay nghề cao, trình độ chuyên môn và năng lực ứng dụng khoa học công nghệ. Các hoạt động đào tạo, tập huấn, giao lưu nhằm nâng cao tay nghề, sáng tạo sản phẩm độc đáo, có giá trị nghệ thuật và kinh tế cao được triển khai thường xuyên. Đến nay, Hội có hàng trăm nghệ nhân sinh vật cảnh cấp Trung ương, hàng ngàn nghệ nhân cấp tỉnh, thành phố; nhiều mô hình nhà vườn, khu sinh thái, cảnh quan sinh vật cảnh tiêu biểu; hàng trăm làng nghề sinh vật cảnh, hàng chục nghìn hecta chuyên canh hoa, cây cảnh; nhiều hợp tác xã, câu lạc bộ, nhóm hội sinh vật cảnh hoạt động tại các địa phương trên cả nước.

Không chỉ xây dựng phong trào, những năm gần đây Hội còn chủ động tham gia tư vấn, phản biện, giám định xã hội; góp ý xây dựng cơ chế, chính sách phát triển nông nghiệp, sinh vật cảnh. Hội đã ký kết chương trình phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (2019–2025); tham gia soạn thảo, góp ý sửa đổi các chính sách như Nghị định 45/NĐ-CP về tổ chức, hoạt động và quản lý hội; đề án phát triển ngành hoa, cây cảnh đến năm 2030 theo Quyết định 4081 của Bộ trưởng Bộ NN&PTNT…

Lễ ký kết Chương trình phối hợp công tác giữa Bộ NN&PTNT và Hội Sinh vật cảnh Việt Nam năm 2019.

Hội cũng tích cực phối hợp với Liên hiệp Hội Việt Nam và các bộ, ngành tổ chức nhiều hội thảo, tập huấn tại các địa phương, giúp hội viên tiếp cận chính sách mới, chia sẻ giải pháp phát triển ngành nghề nông nghiệp và kinh tế sinh vật cảnh. Các mô hình “Làng sinh vật cảnh”, “Nhà vườn kiểu mẫu”, “Du lịch vườn cảnh”… đang phát huy hiệu quả tại nhiều địa phương. Hội đóng vai trò cầu nối thúc đẩy liên kết vùng, hỗ trợ nông dân chuyển đổi cây trồng, tăng giá trị vườn, bảo tồn giống bản địa và xúc tiến thương mại, xuất khẩu nông sản đặc trưng. Từ Bắc Ninh, Hưng Yên, Hà Nam đến Bến Tre, Tiền Giang, Đồng Tháp… nơi nào có tổ chức Hội vững mạnh, nơi đó sinh vật cảnh đang trở thành ngành kinh tế sinh thái hiệu quả.