Hàng rào xưa ngăn cách các gia đình là những rặng cây; có nhà thì trồng tất cả bằng tre, nhưng đa phần thì cây gì cũng được, miễn là cây thành lùm, dày đặc, chạy viền quanh nhà. Nhà tôi phía đằng đông trồng tre, phía đằng Tây thì cây đủ loại, ngăn cách với nhà hàng xóm.
Từ ô cửa sổ nhỏ nhìn ra là một khoảng xanh với đủ loại, trong đó có một cây cổ thụ to, mà xung quanh cây này cũng nhiều lời đồn đoán gây sợ về những “người vô hình” ở trên đó. Bên cạnh là một cây Hoàng Lan xanh mướt, mảnh khảnh dịu dàng như một thiếu nữ.
Cuối mùa Xuân, cây Hoàng Lan bắt đầu từng chùm từng chùm, dăm ba hôm hoa đã chín vàng, hương theo gió bay ngan ngát. Lũ trẻ chúng tôi thường ra hái về để trên bàn học hoặc đầu giường ngủ. Nhiều lần mẹ nhắc, Hoàng Lan là mùi ma quỷ thích, tốt nhất đừng để ở giường, kẻo bóng đè…
********
Chị 18, xinh đẹp nhưng nhút nhát, ít nói và chăm chỉ. Nhiều anh ngấp nghé tán tỉnh mỗi tối nhưng hầu hết chị ở trong nhà, không tiếp xúc; các anh trai làng nghĩ thế là kiêu ngạo, khinh người nên tự ái, không đến nữa.
Mỗi mùa hoa Hoàng Lan chín, chị hay giấu một bông trong búi tóc. Chị thích mùi hương của hoa này. Người đi đâu mang hương hoa theo đó, ngọt ngào, quyến rũ. Hương chín mọng trong mái tóc thề, phảng phất mùi thiếu nữ như mùi nắng non tháng Tư.
 |
| Cuối mùa Xuân, cây Hoàng Lan bắt đầu từng chùm từng chùm, dăm ba hôm hoa đã chín vàng, hương theo gió bay ngan ngát. |
Có lần mẹ bảo: “Hoàng Lan có mùi hương ma say quỷ đắm, cho vào tóc tai, xui xẻo lắm. Nhất là con gái nữa, dễ gặp những kẻ thiếu đứng đắn, khổ cả đời con ạ.”
Rồi một ngày hè, ngôi làng nhỏ bên sông của chúng tôi có điện. Cột điện được trồng thẳng tắp trên những cánh đồng, kéo dây vào từng nhà. Có nhiều kỹ sư trai tráng về hỗ trợ xây và vận hành các trạm điện.
Khi chị đi qua, một anh dừng lại hỏi: Sao đâu đây có mùi Hoàng Lan nhỉ? Chị khẽ khàng hỏi: Anh cũng có ấn tượng gì đặc biệt với hoa này? Anh kể, hồi trước mẹ anh cũng hay cài hoa Hoàng Lan vào tóc. Và giờ bà không còn nữa, anh cảm thấy trống vắng mỗi mùa Hoàng Lan chín…
Người gặp người như hương thoáng qua, xây xong trạm điện thì anh cũng đi, chưa kịp hiểu gì nhau ngoài câu chuyện hoa Hoàng Lan thì đã kịp để lại nhớ thương cho một người. Nỗi nhớ nhiều, người trầm hơn, rồi héo hon như những cánh Hoàng Lan sau khi bung hết sắc hương…
Bông Hoàng Lan ấy yểu mệnh, cũng rụng theo gió vào một ngày đầu hè sau một trận cảm. Người chưa nợ đời nhiều nên cũng buông cuộc đời thật nhẹ, nhưng lại ứa nước mắt khi nghe đứa em nói “chị ơi, hôm nay hoa Hoàng Lan bắt đầu nở đấy”…
********
Làng tôi giờ thuộc về thành phố. Trước đó, phong trào bê tông hoá nông thôn đã thay hết tất cả các bờ rào cây xanh thành tường xây. Hoàng Lan đã trở thành quá khứ. Không ai nhắc về những cái cây quanh nhà họ, chỉ trừ những chuyện “liêu trai” từ các cây cổ thụ, không có gì khác.
Anh em chúng tôi trưởng thành, mỗi người một cuộc sống. Bố mẹ tôi cũng đều đã qua đời. Thi thoảng anh em gặp nhau trong dịp giỗ chạp, cũng chẳng ai nhắc về chị. Câu chuyện mùi Hoàng Lan chỉ mình tôi giữ, một góc trong sâu thẳm hồn mình…
Nhớ chị, tôi trồng lại một cây Hoàng Lan ở góc vườn. Hoàng Lan lớn nhanh, vài năm đã phả hương vào căn nhà xưa. Mùi hương của nắng non mùa hạ, của tháng Tư phả vào tóc thiếu nữ ngày nào, vọng về cả một trời thương nhớ…
Nhà báo Hoàng Nguyên Vũ
