Cách đánh giá một tác phẩm bonsai đẹp
Cách đánh giá một tác phẩm bonsai đẹp ngày nay càng phát triển mạnh mẽ và rộng rãi trong cả nước, ngày càng có thể thu hút và khẳng định tinh thần luôn tìm tới cái mới, cái đẹp của các nghệ nhân.
Để đánh giá một tác phẩm phải dựa vào 5 tiêu chí chấm thi bonsai đẹp sau. Theo chúng tôi một tác phẩm bonsai đẹp phải mang đủ các khía cạnh đẹp của nghệ thuật, kỹ thuật, loại tán lá, loại chậu, kích thước cây và tâm hồn của người tạo ra nó, điều này bộc lộ rất rõ qua dáng vẻ và cái hồn của cây khi ta thưởng ngoạn. Ở đây chúng tôi xin góp đôi điều về việc nhận định tiêu chuẩn một tác phẩm bonsai đẹp, để mong đánh giá đúng mức tài năng, công sức và tâm hồn của nghệ nhân.
Có 5 tiêu chuẩn đánh giá một tác phẩm bonsai đẹp
- Nghệ thuật: Góc to đều đặn, không bị lép hậu, bộ rễ diễn tả được sự bám đất vững chắc, không cơi rễ quá cao đến độ bất cân xứng. Phía chính diện không có rễ mọc đâm thẳng vào mắt người thưởng ngoạn. Gốc, thân, ngọn phải liền lạc, vết cắt lành da, có rêu, địa y tạo được nét cổ phong, không bệnh tật, cây cân xứng, không bị bứu mất cân xứng của thân cây. Tàn lá xanh tươi, chia tầng rõ rệt, tức đủ cành, đủ lá, không bị che bóng rập tàn lẫn nhau, không trái quy luật thiên nhiên tức là:
- Không được mượn nhiều nhánh để tạo thành một nhánh
- Nhánh không được mọc ngược vào thân.
- Kỹ thuật: Trồng cân đối về bố cục, đối xứng hoặc tạo lệch vẫn cân bằng, phi nhân xứng – Nhánh đầu tiên tính từ gốc phải to hơn so với những nhánh kế tiếp. Nhánh to khỏe được uốn tỉa thuần thục, không còn kẽm hay một ngoại vật giúp tác động tạo dáng, tạo hình. Chăm sóc, bảo quản tác phẩm biểu lộ được sức sống khỏe mạnh, không héo úa, suy tàn. Chứng minh đã được sống lâu năm trong chậu trồng, không được dùng kỹ sảo để che lấp cây mới thay chậu.
- Tàn lá: các loại lá càng nhỏ càng cao điểm. Nếu chủng loại cây lá lớn nhưng được ép nhỏ để tỷ lệ phù hợp với cây vẫn được tính điểm cao.
- Loại chậu: Tỷ lệ cân đối với cây trồng trong chậu.
- Kích thước cây: Lấy đường kính gốc cây là 1 thì chiều cao của cây tối đa cho phép là 7 – ví dụ: Đường kính là 0.1m thì chiều cao tối đa cho phép là 0.7m. Nếu cây vẫn là đường kính như trên, mà chiều cao của thân càng thấp xuống thì giá trị nghệ thuật càng cao.
Cách đánh giá trên đây là 5 tiêu chuẩn một tác phẩm bonsai đẹp đã được áp dụng qua nhiều hội thi bonsai tại Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh.
Một tác phẩm đẹp còn thể hiện rõ nét ở tính thời gian. Cây phải già nua cổ kính, không phải một gốc cây già tuổi lâu năm là một bonsai mà phải có thời gian cắt tỉa, tạo dáng, uốn sửa. Điều này bộc lộ qua rễ, cành, nhánh và các sẹo của nó cũng phải già theo nhịp phát triển của cây. Đâu cứ phải gốc già là đủ nếu nhìn vào ngọn cây, tán cây ta lại thấy như một cây bị cắt ngang thân, rồi mọc lên những cành non trẻ chưa hài hòa với gốc già. Giữa gốc cây và phần mới tạo thành chưa hòa hợp thành một chỉnh thể hoàn hảo, dễ đem lại cho người xem cảm giác chắp nối và không đồng bộ. Các sẹo cắt buộc phải già theo cây, các phần nối thân phải tương đối hòa hợp, tàn nhánh phân chia theo thứ tự và chi tiết khi nhìn vào mới mang lại đúng giá trị một tác phẩm bonsai đẹp nhỏ già nua như cây cổ thụ.
Với ý đồ về cách đánh giá một tác phẩm bonsai đẹp, các tuyệt tác từ trong thiên nhiên, nghệ nhân bonsai trồng và sửa cây, cố gắng liên tục, dẻo dai, làm sao bộc lộ được hết ý đồ của thiên nhiên và ý đồ của mình. Nói khác đi thu nhỏ một cây như thế nào để cho nó vẫn giữ dưới dạng bé nhỏ nhưng đặc tính tự nhiên và phù hợp với tự nhiên. Khi thưởng ngoạn nó không chỉ bằng mắt thường mà còn cả chiều sâu của con mắt tâm hồn – sau khi hoàn tất một tác phẩm bonsai đẹp.
Bonsai là một tác phẩm sống, nó có thể thay đổi theo các mùa trong năm; như vậy đây có thể biểu diễn cho người xem bất kỳ ở trạng thái nào. Kiểu dáng trơ trụi lá cũng đem tới người thưởng ngoạn một cảm giác sâu xa, thích thú, nhưng ở các cây trơ thân, trơ cành, chưa được chúng ta đánh giá đúng mức để cái đẹp của nó qua các lần trưng bày.
Trên đây là vài quan điểm về cách đánh giá một tác phẩm bonsai đẹp. Hy vọng bạn đọc trong cả nước tiếp tục đóng góp thêm nhiều ý kiến, nhiều cách làm hay và cho ra đời nhiều tác phẩm hoàn hảo, đúng tiêu chuẩn nhất để áp dụng qua các kỳ thi bonsai trong nước và trên thế giới.
Dư Hữu Đức
Hội SVC TP. Hồ Chí Minh.
Xem thêm nội dung về Sinh vật cảnh qua các kênh của Tạp chí Việt Nam Hương Sắc
Tiktok: https://tiktok.com/@tapchivietnamhuongsac |
Tin mới


Ngành phân bón Việt Nam năm 2025: Bước chuyển mạnh từ thị trường và chính sách thuế

Vườn thẳng đứng bioponic: Khi sắc xanh nảy mầm giữa lòng phố thị
Tin bài khác

Phúc Yên, Vĩnh Phúc: Cần chú trọng gìn giữ lá phổi xanh trong hoạt động chỉnh trang đô thị

Cần cơ chế đột phá để thúc đẩy ứng dụng công nghệ sinh học trong trồng trọt Hà Nội

Hội thảo của Liên hiệp Hội Việt Nam: Phát huy vai trò đội ngũ trí thức trong cải cách chính sách và phát triển quốc gia

Khơi sắc mai vàng Long An bằng công nghệ cao và kỹ thuật nhân giống mới

Bí kíp vườn nhà: 9 mẹo đơn giản giúp cây cảnh khỏe mạnh, lá xanh rực rỡ

Bã cà phê – “thuốc tiên” giá 0 đồng giúp cây phát triển vượt trội

HP Việt Nam với chiến dịch trồng cây xanh vì một tương lai bền vững

Chọn mua bonsai sim tím: 5 điều cần biết để không “tiền mất, cây hỏng”

Hoa nở, lá xanh không nhờ nước mà nhờ bạn hiểu điều cây cảnh muốn

Hội thảo “Cây cảnh - Thuốc nam chăm sóc sức khỏe cộng đồng” tại Hải Phòng

Nước vo gạo được thêm thứ này, cây kiểng nào cũng phát triển mạnh

Vườn thẳng đứng bioponic: Khi sắc xanh nảy mầm giữa lòng phố thị

Phúc Yên, Vĩnh Phúc: Cần chú trọng gìn giữ lá phổi xanh trong hoạt động chỉnh trang đô thị

Dự án Him Lam Central Park An Hồng: Tạo ra khu đô thị xanh, không gian sống xanh

Gem Park Hải Phòng: Điểm sáng không gian sống xanh đậm chất Hi LIFE

Trái nhàu: Loại quả “khó yêu” giúp nông dân đổi đời với thu nhập tiền tỷ

Dự án Đội Nhân Palace: Cuộc sống xanh giữa lòng Thủ đô Hà Nội

Flamingo Majestic Islands Resort: Biểu tượng không gian nghỉ dưỡng xanh tại hồ Núi Cốc

Vợ chồng trẻ đổi đời nhờ nuôi gà "nhân đạo", bán trứng cho resort 5 sao

Bỏ phố về quê trồng nhiều loại nấm quý, cô gái trẻ thu nhập hơn 40 triệu đồng/tháng

Hanoi Tropical Garden: Trải nghiệm cuộc sống xanh, nâng tầm chất lượng

Hồ Kẻ Gỗ ở Hà Tĩnh: Vẻ đẹp kỳ vĩ giữa đại ngàn Trường Sơn

5 loại cây cảnh hút tài lộc cho cầu thang, chuẩn phong thủy với người mệnh Thủy

Hoa sen - Hành trình từ quá khứ đến hiện tại

Góc nhỏ rực rỡ: Ban công tràn đầy sức sống với hoa dạ yến thảo

HTX hoa Sen Vân Đài: Theo dấu chân công chúa Diệu Dung, trải nghiệm ngắm sen nở khoe sắc

Sự thật và huyền thoại về loài cây “biết đi” trong rừng nhiệt đới

Từ củi đốt thành “vàng trắng”: Hoàng hoa lê và cuộc lột xác triệu đô

Góc vườn nhỏ của cô gái trẻ đẹp ngỡ "biển hoa" khiến ai cũng trầm trồ

Phát hiện lại loài cá đầu rắn Chel sau 85 năm: Một kỳ tích trong thế giới động vật

Biến hóa sân thượng 33m² thành khu vườn đẹp như tranh vẽ giữa lòng thành phố

Hồng cổ Sapa: Loài hoa hơn trăm năm gây thương nhớ nhờ vẻ đẹp cổ điển và mang ký ức thời gian

Thứ quả mọc dại ở miền núi, nay là vị thuốc bổ thận, giá gần 200.000 đồng/kg

Bí quyết trồng lan hồ điệp để hoa bung sắc cả bốn mùa

Cây hoa sen: Vai trò trong bảo tồn đa dạng sinh học

Sen trong bếp Việt: 5 món ăn thanh tao, bổ dưỡng, ai cũng nên thử một lần

Gia Bình rộn ràng ngày hội cây cảnh: Vợ chồng nghệ nhân Nguyễn Đình Tuấn mở triển lãm kết nối đam mê

Nghị quyết 68: Đòn bẩy cho doanh nghiệp triển khai dự án xanh và áp dụng tiêu chuẩn ESG

Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng: Hồi sinh 7 cá thể hổ Đông Dương quý hiếm

Sáp nhập Hưng Yên – Thái Bình: Tỉnh mới có chè sen long nhãn, bánh cáy “danh bất hư truyền”

Đặc sản mực nhảy Vũng Áng: Tinh hoa ẩm thực vùng biển Hà Tĩnh

Tín dụng xanh tại Agribank: Trao cơ hội cho cá nhân thực hiện hóa giấc mơ về dự án xanh

Doanh nghiệp Việt và hành trình thực thi ESG: Chìa khóa mở cánh cửa phát triển bền vững

Tín dụng xanh: Cơ hội vay vốn dễ dàng, lãi suất ưu đãi cho mô hình vườn sinh thái và sinh vật cảnh

Giải mã tín dụng xanh: Chìa khóa thúc đẩy phát triển bền vững trong xã hội hiện đại

Công ty Châu Giang tiên phong chuyển đổi số trong sản xuất lan hồ điệp

Nghệ nhân cụt tay "hô biến" gốc tre thành đồ nội thất giá chục triệu

Chàng trai Đà Nẵng "thổi hồn" củ quả thành những tác phẩm nghệ thuật sống động

HTX hoa Sen Vân Đài: Theo dấu chân công chúa Diệu Dung, trải nghiệm ngắm sen nở khoe sắc

Chiếc bánh “Giọt nước mắt của Mẹ”: Lời tri ân người Mẹ Việt Nam anh hùng trong ngày non sông sum họp

Nghệ nhân Nguyễn Đình Tâm và hành trình dựng vườn mai chiếu thủy ở Long Hồ

Đa dạng các loại cây hoa quả bonsai đẹp mắt trong mùa hè

Chiêm ngưỡng cây xoài cổ thụ ở Khánh Hòa, quả hồng đỏ óng ánh như trong phim cổ trang

Chiêm ngưỡng ngôi chùa được làm từ vỏ ốc và san hô độc nhất vô nhị ở Việt Nam

“Đại lão” bồ đề hơn 900 năm tuổi, xòe tay giữa làng cổ Dịch Diệp
