Ông Nguyễn Văn Dũng, ở thôn Yên Vân, xã Lực Hành, tỉnh Tuyên Quang, đã chuyển sang phương pháp bón phân hữu cơ từ trùn quế, không dùng phân hóa học nữa. Kết quả là vườn bưởi khỏe mạnh, trĩu quả, mỗi năm ông thu lãi khoảng 200 triệu đồng.
Theo lời ông Dũng, vườn bưởi Diễn và bưởi Đào Đường rộng hơn một ha, hiện có hơn 200 gốc, cho năng suất cao vượt mong đợi. Ông hào hứng nói về sự đổi thay của khu vườn khi chuyển sang dùng phân trùn quế.
“Trước đây, làm nông vất vả mà chẳng ăn thua… Tốn tiền phân hóa học, thuốc trừ sâu, chi phí cứ tăng mà cây yếu dần, đất bạc màu.”
Năm 2023, ông gặp anh Nguyễn Ngọc Thạch, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp sạch BIO IN LG7, người đã giới thiệu kỹ thuật và cung cấp phân trùn quế cùng dịch trùn quế hỗ trợ thử nghiệm. Dù còn băn khoăn, ông quyết định thử và kết quả đã chứng minh sự đúng đắn của quyết định đó.
Ông cho biết: “Cây bưởi khỏe mạnh hơn, lá xanh, dày dặn, sức đề kháng tăng. Các bệnh như nấm, loét, chảy gôm hầu như biến mất hoàn toàn.”
 |
| Ông Dũng thành công với mô hình trồng bưởi sử dụng phân trùn quế thay vì phân hóa học. Ảnh: Báo Dân Việt. |
Theo chia sẻ của ông Dũng, mỗi gốc bưởi được bón từ 5-10 kg phân trùn quế mỗi năm, kết hợp phun dịch trùn quế 4–5 lần mỗi vụ. Không cần áp dụng công nghệ cao hay quy trình phức tạp, nhưng năng suất tăng gấp hai đến gấp ba lần so với trước.
Quả bưởi có mẫu mã đẹp, vỏ mỏng, mọng nước, vị ngọt đậm đà, khác biệt rõ rệt so với những vườn vẫn dùng phân hóa học. Cây khỏe hơn, ít sâu bệnh, chi phí đầu tư giảm, mà sản phẩm lại an toàn hơn.Với diện tích hơn 200 gốc, năm vừa qua, vườn bưởi cho thu đến 250 triệu đồng. Trừ hết chi phí (trong đó có cả phân trùn quế, dịch phun và công chăm sóc), ông Dũng thu lãi ròng khoảng 200 triệu đồng. Không chỉ hiệu quả kinh tế cao, phương pháp này còn giảm sức lao động, tiết kiệm thời gian và giảm thiểu tác động đến sức khỏe, môi trường.
Câu chuyện của ông Dũng là một phần trong mô hình sản xuất bền vững do Hợp tác xã Nông nghiệp sạch BIO IN LG7 thực hiện. Được thành lập năm 2021, HTX ban đầu chỉ có 7 thành viên. Nhận thấy nguồn chất thải chăn nuôi (trâu, bò, lợn) vốn là vấn đề môi trường lớn, HTX đã khởi xướng mô hình khép kín:
Thu gom chất thải của các hộ chăn nuôi để nuôi trùn quế.
Xử lý, chế biến phân trùn quế dạng bột, viên nén và dịch trùn quế tại nhà máy ở Thái Nguyên.
Phân phối lại cho các hộ nông dân, điển hình như ông Dũng.
Bao tiêu đầu ra cả trùn thương phẩm và phân giun, tạo vòng liên kết kinh tế: chăn nuôi - phân hữu cơ - trồng trọt.
Anh Nguyễn Ngọc Thạch – Giám đốc HTX BIO IN LG7 – cho biết chính sách hỗ trợ ban đầu giúp nông dân dễ tiếp cận ngay cả khi chưa có vốn. HTX cho con giống trùn miễn phí, rồi trừ dần chi phí khi thu mua sản phẩm đầu ra. “Bà con không phải bỏ vốn ban đầu. Chi phí sẽ được HTX khấu trừ dần.”
Từ đó, HTX đã mở rộng liên kết với khoảng 20 hộ dân trên địa bàn, đảm bảo nguồn cung phân hữu cơ chất lượng cao, giá phải chăng, đồng thời xử lý chất thải địa phương hiệu quả và thân thiện với môi trường.
Thành công tại vườn bưởi của ông Dũng là minh chứng khả thi cho mô hình kinh tế tuần hoàn, không chỉ giúp tăng lợi nhuận mà còn bảo vệ chất lượng đất và sức khỏe người tiêu dùng. Mô hình này đã được áp dụng thử nghiệm thành công với các cây trồng khác như chè, lúa, ngô, cam… mang lại hiệu quả tích cực về năng suất và chất lượng.
Một số sản phẩm từ mô hình đã đạt chứng nhận OCOP và đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, thể hiện khả năng nâng tầm nông sản địa phương.
Anh Thạch chia sẻ: HTX đang nghiên cứu lắp đặt “thùng rác hữu cơ” có trùn quế tại các khu dân cư để xử lý rác ngay từ nguồn, hướng đến mô hình xanh toàn diện.
