Rừng thiên Yên Tử
Ai một lần đặt chân tới Yên Tử bạn sẽ cảm nhận được một điều rất riêng rất khó gọi thành tên không phải sự lộng lẫy, không phải sự choáng ngợp mà là một cảm giác nhẹ nhõm, sâu lắng như được trở về chính mình giữa núi rừng mây phủ và những dấu vết cổ xưa của lịch sử, của đạo phật, của con người Yên Tử là vùng đất thiêng nơi được coi là kinh đô Phật giáo của Việt Nam. Nơi đây đã từng ghi dấu bước chân của Phật hoàng Trần Nhân Tông - vị vua từ bỏ ngai vàng để lên núi tu hành và sáng lập thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, ngài đã biến nơi này thành trung tâm của tâm linh, nơi giao hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa hiện tại và quá khứ. Trên đỉnh Yên Tử, mây phủ quanh năm như một tấm khăn trắng tinh che trở cho những giá trị tinh thần vĩnh cửu.
 |
| Hoàng Diệp đèo gió Yên Tử (Hoàng Diệp nở năm 2024) |
Không chỉ linh thiêng về mặt văn hóa và tâm linh, Yên Tử còn là một kho báu của thiên nhiên, núi rừng. Ở đây hùng vĩ, nguyên sơ với hệ sinh thái phong phú. Những cánh rừng trúc, rừng mai, rừng lim cổ thụ trải dài. Là nơi sinh sống của hàng trăm loài động thực vật quý hiếm. Trong số ấy có một giống loài khiến không ít người say mê được gọi tên là: “Địa lan Yên Tử”. Địa lan Yên Tử là niềm tự hào của con người yêu địa lan khác với nhiều loại lan rừng ở các vùng khác, địa lan Yên Tử có những đặc điểm rất riêng, thân lá vững trãi, dáng cây thanh nhã, màu hoa không rực rỡ nhưng thanh khiết, mang vẻ đẹp nhẹ nhàng, tinh tế mà sâu lắng, người chơi lan thường nói: “Địa lan Yên Tử không chỉ để ngắm mà để cảm nhận vì mỗi bông hoa như thể thấm đẫm hồn thiêng sông núi và mang hơi thở của Phật Pháp linh thiêng nơi núi thiêng lan cũng mang linh khí của đất trời không dễ gì mà tìm được một khóm địa lan đẹp. Nhưng cũng chính vì thế mà hàng trình đi tầm lan ở Yên Tử là hành trình của những thử thách của đức tin và sự nhẫn nại có những khoảnh khắc rừng như muốn ban tặng một món quà cho người đủ duyên ,đủ lòng.
Lên rừng tầm Lan
Vào một ngày hè tháng 7/2023, lần đầu tiên Thanh Huy được cùng Dương Đào đến thăm rừng núi Yên Tử. Trong chuyến đi này tôi có thêm một người bạn đồng hành nữa đó là chú Tư - một anh thanh niên người dân tộc Dao Thanh Ý dưới chân núi Yên Tử.
Điểm đến của ba anh em tôi hôm ấy là khe Đầu Lâu thuộc đèo gió Yên Tử sau khi đi hơn chục km. Trước mắt tôi là ngọn núi cao, mây phủ trắng xóa, tôi hít một hơi thật sâu hương hoa rừng ngào ngạt trong tôi ngập tràn niềm hi vọng. Đi sâu thêm chừng 3km, đường rừng đất đỏ, chúng tôi đã đến được khe Đầu Lâu. Trước khi bắt đầu hành trình, Dương Đào sắp một mâm lễ nhỏ để cầu Sơn Thần cho tất cả chúng tôi được bình an và tìm được những mặt bông cỏ linh hương địa lan thật đẹp, sau khi tạ lễ chúng tôi chia làm hai ngả Dương Đào đi một hướng còn tôi với chú Tư đi một hướng, sau khoảng gần 2h đồng hồ Dương Đào gọi cho tôi báo tin vui rằng đã đến địa điểm nơi mà Dương Đào đã từng tìm được những mặt bông địa lan đa sắc rất đẹp, tôi vừa hào hứng, vừa hồi hộp. Tôi và chú Tư rảo bước thật nhanh theo hướng mà Dương Đào chỉ dẫn.
 |
| Tác giả Thanh Huy trên chuyến đi tầm lan Hoàng Diệp đèo gió Yên Tử |
Đến nơi, tôi, chú Tư, Dương Đào vừa gặp nhau thì bỗng dưng trời tối sầm, tiếng gió rít lên từng cơn, tiếng sấm vang rền, một cơn mưa giông kéo đến, chú Tư dẫn tôi và một hốc đá để chú mưa, với kinh nghiệm đi rừng lâu năm, Dương Đào nhắc tôi bỏ các đồ kim loại như thắt lưng, dây truyền và nhẫn vì những đồ đó là dẫn điện, tôi bỏ ba thứ đó vào một túi bóng và cho vào ba lô và để xa khu vực ba anh em đang trú mưa rồi Dương Đào lấy trong ba lô một mảnh áo mưa để che lên cho ba anh em khỏi ướt.
Ngồi trong hốc đá, sự vui mừng, hào hứng của tôi vừa nãy chợt biến mất thay vào đó là sự lo lắng và có phần thất vọng vì cuộc hành trình chỉ vừa mới bắt đầu mà chúng tôi đã gặp một cơn mưa lớn, bỗng tôi nhìn thấy từ trong hốc đá có ba con cua bò ra, tôi bắt một con và hỏi Dương Đào: “con này ở đây gọi tên là con gì?”. Dương Đào trả lời: “Tên nó là con rủ rê”. Tôi thầm nghĩ liệu có điều gì chẳng lành, lòng tôi nóng lên như lửa đốt, có thể Dương Đào cảm nhận được sự lo lắng của tôi nên động viên tôi và nói thêm rằng: “có thể do trời mưa nước dâng lên cao nên cua bò ra khỏi hang chứ không sao hết” nên tôi cũng cảm thấy có phần an tâm hơn. Khoảng 30 phút sau, mưa ngớt dần, cơn mưa như xóa tan oi bức ngày hè tháng 7… Bỗng chú Tư vỗ vai tôi và bảo “hình như ở kia có khóm địa lan”. Tôi nheo mắt nhìn theo tay chú Tư và quyết định đi xuống để kiểm tra khi đến gần thì đúng là một khóm địa lan, tôi gọi Dương Đào và chú Tư xuống, lúc đó tâm trạng tôi rất vui và phấn khởi, tôi lấy điện thoại ra và chụp vài kiểu, tôi bảo với Dương và chú Tư rằng: “anh chụp để lưu lại làm kỷ niệm”
Tôi nhìn măng khá giống với Xanh Vàng và hỏi Dương liệu có phải Xanh Vàng không? Dương nói ở đây em đã nhổ được rất nhiều mặt hoa nhưng chưa xổ được bông nào là Xanh Vàng, có thể đây là một cây đa sắc hoặc bông trơn nhưng cây này có cá biệt hơn các cây trước bởi chưa bao giờ em thấy một cây địa lan kiến lại đẻ hai măng tơ cùng một hướng, sau đó Dương Đào và chú Tư cũng nhổ được 4-5 khóm địa lan nhỏ còn tôi nhổ thêm được hai khóm nữa tổng cộng là hôm đó tôi nhổ được ba khóm sau khoảng bốn tiếng rưỡi chúng tôi xuống núi nhưng vì mưa lớn nước lũ chưa rút nên chúng tôi phải nán lại rừng, ba anh em có thêm chút thời gian chia sẻ với nhau những câu chuyện về địa lan. Trong đó đặc biệt là cách di chuyển trong rừng, làm sao để không ai biết được nơi mình đã lấy được những mặt hoa đẹp. Đây cũng là kinh nghiệm quý đối với tôi, đây là lần đầu tiên tôi được nhổ vài khóm địa lan tại rừng Yên Tử trên đường rời khỏi rừng, trong lòng tôi thầm cảm tạ trời đất, cảm tạ thiên nhiên núi rừng Yên Tử, cảm ơn những người bạn đồng hành đã cho tôi những trải nghiệm thực tế vô cùng đáng quý.
 |
| Hoàng Diệp đèo gió Yên Tử (Hoàng Diệp nở năm 2025) |
Đặt tên Hoàng Diệp
Về đến nhà tôi trồng ba khóm địa lan vào một chậu muống, giá thể trồng là bùn ao, khi trồng xong tôi lấy bút xóa ghi lên miệng chậu là ngày 8/7/2023 để nhớ ngày đó không sợ quên.
Sau thời gian chăm sóc, cây phát triển bình thường và đến cuối năm, cây đã cho nụ. Tôi nhìn lòng đầy háo hức, lúc đó tâm trạng rất vui gọi ngay cho Dương Đào và khoe màu của nụ khá xanh nhưng Dương bảo vẫn hơi ngà vàng nên không phải xanh vàng đâu, thời gian từ lúc nụ cho đến lúc hoa sắp nở, hầu như ngày nào tôi cũng phải ngó nghiêng, ngắm nghía vì tâm trạng lúc đó rất mong ngày hoa nở. Cuối cùng ngày đó cũng đến, đó là ngày 26/2/2024 dương lịch, bông hoa đầu tiên hé nở. Tôi rất vui mừng và cảm thấy mãn nguyện, thầm cảm ơn trời phật đã ban cho tôi một mặt hoa mà bấy lâu nay tôi thầm mong ước, nay đã thành sự thật.
Bông hoa nở gọn gàng, cân đối màu hoa hanh vàng, lạ lùng, không lẫn với bất kỳ màu hoa địa lan nào tôi từng biết. Bộ lưỡi sạch sẽ, họng hoa thoáng, cánh vươn nhẹ thanh thanh. Khá nhiều người đến xem, ai cũng tấm tắc, có người hỏi tôi tên hoa là gì? Lúc đó tôi cũng đã hỏi ý kiến nhiều người và có nhận được khá nhiều cái tên hay, nhưng cuối cùng tôi quyết định đặt tên là: “HOÀNG ĐIỆP” vì trong đầu tôi lúc đó nghĩ đến tên vợ như một cách ghi dấu kỷ niệm nhưng lạ thay hôm đó tôi đánh mãi chữ “Đ” mà bàn phím không hiện. Cuối cùng tôi để chữ “HOÀNG DIỆP”. Chữ “DIỆP” là lá, cũng là linh hồn của lan, còn chữ “HOÀNG” thể hiện màu vàng đặc trưng của màu cánh và lưỡi, đó là điểm rất khác biệt so với nhiều bông hoa khác. Tên “HOÀNG DIỆP” nghe rất nhẹ nhàng và tôi thấy đung đúng như thể cái tên ấy vốn dĩ đã có chỉ chờ tôi tìm ra.
Xuân Ất Tỵ 2025. Khóm lan lại ra hoa lần hai, năm sau nở bông đẹp hơn năm trước. Cánh dầy hơn, màu sắc ổn định hơn và năm đó bông hoa ấy cũng được góp mặt tại ngày hội địa lan lớn nhất. Đó là hội thi và trừng bầy địa lan Thăng Long.
Hầu hết tất cả những người yêu địa đã được tận mắt ngắm nhìn. Tâm trạng tôi lúc đó thật hạnh phúc và tự hào,niềm hạnh phúc lớn nhất đối với tôi là Hoàng Diệp đã được giải thưởng tất cả khán giả bình chọn. Đó là phần thưởng vô cùng quý giá đối với một người tầm lan.
Trả ơn rừng
Trong giới chơi địa lan, ai cũng hiểu rõ một điều. Để nuôi một bông hoa đậu quả là một quyết định vô cùng khó, cây lan sau khi ra hoa đã tiêu tốn nhiều sinh lực, nếu tiếp tục để nó nuôi quả sẽ rất suy, có khi phải mất vài năm mới hồi phục vì vậy người chơi lan thường chỉ ngắm hoa, đến bông thứ năm hoặc thứ sáu là cắt cần, vừa để dưỡng cây và giữ cho lan vẻ đẹp chọn vẹn mà không kiệt sức. Tôi cũng từng như thế nhưng với Hoàng Diệp, tôi biết mình không thể làm vậy. Khóm lan ấy không chỉ là một chậu cây, một bông hoa, nó là một mạch rừng, là một kỷ niệm rất đẹp của chuyến đi rừng tầm lan. Nó là món quà từ rừng,một món quà không lời, không điều kiện nhưng cũng đầy thử thách và ân tình.
Tôi đã nghĩ nhiều và cuối cùng tôi chọn cách khó để hoa đậu quả và coi đây là một nhiệm vụ, không phải để trưng bầy, để khoe mà để trả một món nợ ân tình, một sự trả ơn bằng chính sức sống do rừng ban tặng. Một ngày nào đó, khi quả chín tôi sẽ mang những hạt giống trở lại, nơi khóm lan được tìm thấy, tôi sẽ giải những hạt địa lan đó xuống lớp đất mùn ẩm, không mong tất cả sẽ nảy mầm, cũng không kỳ vọng sau này ai đó sẽ tìm thấy, chỉ mong một vài hạt sẽ bám rễ và mầm sẽ trồi lên giữa đất rừng. Rồi năm này qua năm khác, biết đâu có một người có duyên như tôi năm ấy, sẽ đi ngang qua giữa một cơn mưa rừng và nhìn thấy một khóm lan nhỏ đang nghiêng mình gọi gió.
Đó là cách tôi chọn để trả ơn rừng, không ồn ào, không ghi tên, không đánh dấu mà đó chính là việc âm thầm, gieo lại một phần sự sống như rừng đã từng lặng lẽ ban cho tôi một lần.
