Vượt khó trên đất cằn, những người phụ nữ “gieo vàng” từ cây ổi

Vượt khó trên đất cằn

Chị Nguyễn Thị Bích (sinh năm 1989)– người từng mắc ung thư cổ tử cung, đã "hồi sinh" cả sự sống và tinh thần nhờ mô hình trồng ổi ruby hữu cơ. Ảnh: Nguyễn Thảo

Tại xã Cư M’lan, huyện Ea Súp (Đắk Lắk), chị Nguyễn Thị Bích – người từng mắc ung thư cổ tử cung – đã hồi sinh cả sự sống và tinh thần nhờ mô hình trồng ổi ruby hữu cơ. Sau khi tốt nghiệp đại học và làm kế toán, năm 2019, khi đang đối diện với bệnh tật, chị quyết định rời phố thị, đến vùng đất biên giới xa xôi để bắt đầu lại từ đầu.

Chị cải tạo đất bằng phân hữu cơ, phơi đất 6 tháng rửa phèn, trồng xen 1.300 gốc ổi ruby và 300 gốc bưởi da xanh. Khí hậu khắc nghiệt khiến những mùa đầu chị mất trắng, ổi rụng đầy gốc vì mềm, nhạt. Nhưng chị không bỏ cuộc. Sau thời gian kiên trì chăm sóc, vườn ổi dần ổn định, đạt sản lượng khoảng 70 tấn/năm, thu nhập lên đến 500 triệu đồng/ha.

Không chỉ bán quả, chị Bích tận dụng búp ổi non chế biến trà thảo mộc, liên kết với hợp tác xã địa phương phát triển thương hiệu trà Briêt – một sản phẩm sạch từ vùng đất gió Lào. Chị cũng sản xuất nước cốt và rượu ổi từ trái chín mềm, tạo giá trị gia tăng và đa dạng hóa đầu ra cho sản phẩm.

Cũng trên vùng đất nhiều thử thách, ở xã Sơn Tiến (Hà Tĩnh), chị Bùi Thị Mai – người dân tộc Mường quê gốc Phú Thọ – cùng chồng là anh Nguyễn Duy Sinh đã khởi nghiệp từ giống ổi lê Đài Loan. Với hơn 1.500m² ruộng vườn ban đầu, anh chị đầu tư gần 100 triệu đồng để trồng ổi theo hướng hữu cơ, cải tạo đất bằng phân vi sinh và tạo tán thấp thuận tiện thu hoạch.

Ngay từ vụ đầu tiên, ổi hợp đất, hợp khí hậu, quả giòn, ngọt, được thị trường đón nhận tích cực. Nhờ nắm vững kỹ thuật như tạo tán, bấm ngọn, tỉa cành, cây ổi cho năng suất ổn định quanh năm. Cây 3–5 năm tuổi đạt 30–50kg/cây/năm, cây non 1–2 năm cũng cho 5–10kg/cây. Với khoảng cách trồng hợp lý (2,5–3m), vườn luôn thông thoáng, ít sâu bệnh, tiết kiệm công chăm sóc.

Sau thành công ban đầu, anh chị mở rộng diện tích lên 2ha với gần 700 gốc ổi, thu hoạch khoảng 15 tấn quả mỗi năm, lợi nhuận trên 200 triệu đồng. Năm 2023, anh chị thành lập Hợp tác xã Nông nghiệp tổng hợp Sơn Tiến, quy tụ 10 hộ dân với tổng diện tích 5ha trồng ổi tập trung. Không giữ kinh nghiệm riêng cho mình, anh chị chia sẻ kỹ thuật, cung cấp giống, hỗ trợ thiết kế vườn cho nhiều hộ nghèo trong vùng. Nhờ đó, nhiều gia đình đã mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, thoát nghèo bền vững.

Sản phẩm hữu cơ kết hợp du lịch trải nghiệm, hướng đi bền vững trong sinh kế địa phương

Không dừng lại ở nông sản tươi, chị Mai cùng chồng cũng phát triển trà ổi từ búp non, đang hoàn thiện bao bì, nhãn hiệu riêng, tiến tới xây dựng sản phẩm OCOP. Đồng thời, hợp tác xã đang xây dựng mô hình vườn mẫu kết hợp du lịch trải nghiệm, đón du khách đến tham quan, hái ổi tại vườn, thưởng thức trà sạch, tạo hướng đi mới gắn nông nghiệp với dịch vụ.

Từ hai người phụ nữ ở hai miền đất, có thể thấy điểm chung không chỉ là nghị lực mà còn là sự sáng tạo, dám thử sức với hướng đi mới. Trên vùng đất cằn khô tưởng chỉ hợp với cỏ dại và nắng gió, cây ổi đã bén rễ, ra hoa, kết trái. Những vườn ổi xanh ngát ấy giờ không chỉ là thành quả của lao động cần cù mà còn là biểu tượng cho một thế hệ nông dân mới – biết vươn lên, biết sẻ chia và biết làm giàu từ chính đôi tay của mình.