Ở Việt Nam, quả sấu là thứ quả dân dã gắn liền với ký ức mùa hè của người miền Bắc. Giá sấu tươi trong nước thường dao động từ 40.000 đến 70.000 đồng/kg – khá bình dân. Tuy nhiên, ít ai ngờ rằng loại quả chua này lại đang "gây sốt" tại thị trường Trung Quốc với mức giá cao gấp 5 – 8 lần.
Tại các tỉnh như Quảng Đông, Quảng Tây và Vân Nam, quả sấu được săn lùng như một món ăn vặt lạ miệng và độc đáo. Ở đây, sấu được gọi với cái tên ấn tượng là “quả mặt người”, có lẽ vì lớp vỏ xù xì của nó. Loại quả này thường được chế biến thành món sấu ngâm nước tương – một món ăn đặc trưng có vị chua ngọt hài hòa, vỏ giòn, thịt mềm. Không chỉ ngon miệng, sấu còn được coi là dược liệu tự nhiên có lợi cho hệ tiêu hóa, hỗ trợ chữa loét miệng và đau họng, giúp kích thích vị giác và giải độc cơ thể.
 |
| Sấu xanh tươi rói với màu sắc đặc trưng, được bày bán phổ biến vào mùa hè tại miền Bắc Việt Nam. |
Giá bán sấu tại Trung Quốc hiện khoảng 100 nhân dân tệ mỗi kg – tương đương hơn 344.000 đồng. Điều này khiến nhiều người không khỏi ngạc nhiên khi biết rằng loại quả từng bị xem là “chỉ để nấu canh” ở Việt Nam lại có giá trị cao như vậy khi ra nước ngoài.
Quay lại với đời sống trong nước, quả sấu là hình ảnh quen thuộc trên những con phố rợp bóng cây xanh ở Hà Nội hay các tỉnh miền Bắc như Bắc Ninh, Thái Bình, Lạng Sơn. Sấu thường được thu hoạch vào mùa hè, khi còn xanh và chua, hoặc để chín vàng rồi dầm ăn như một món ăn vặt.
 |
| Quả sấu Việt Nam được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng, có giá bán lên tới hơn 340.000 đồng/kg. |
Trong văn hóa ẩm thực Việt, quả sấu không chỉ gắn với nước sấu – thức uống đặc trưng mỗi khi hè đến – mà còn là nguyên liệu quan trọng trong nhiều món ăn như vịt om sấu, canh chua nấu rau muống hoặc cá diếc. Vị chua dịu của sấu giúp làm dậy hương vị món ăn, tạo cảm giác thanh mát, dễ chịu.
Không chỉ ngon, quả sấu còn có giá trị về mặt dinh dưỡng. Trong 100g sấu chín có tới 86% là nước, còn lại là các chất dinh dưỡng như protein, axit hữu cơ, glucid, chất xơ, canxi, phospho, sắt và vitamin C. Theo y học cổ truyền, sấu có tính mát, vị chua, giúp giải khát, trị ho, tiêu đờm và hỗ trợ hệ tiêu hóa. Đặc biệt, phụ nữ mang thai thường dùng sấu để giảm cảm giác buồn nôn trong những tháng đầu thai kỳ.
 |
| Hàng cây sấu xanh rợp bóng trên một con phố Hà Nội – hình ảnh quen thuộc gắn liền với mùa hè miền Bắc. |
Hiện nay, một số doanh nghiệp đã bắt đầu nhìn thấy tiềm năng xuất khẩu của quả sấu – giống như hành trình thành công của sầu riêng hay chanh leo Việt Nam. Việc đa dạng hóa cách chế biến, đóng gói sản phẩm từ sấu như mứt, siro, nước giải khát hay thậm chí dạng viên chức năng đang mở ra cơ hội nâng cao giá trị cho loại trái cây từng bị xem là tầm thường.
Từ một thứ quả dân dã gắn với hè phố Hà Nội, sấu đang dần khẳng định mình như một sản phẩm nông sản tiềm năng, có thể góp mặt trên bản đồ đặc sản xuất khẩu của Việt Nam. Khi thế giới ngày càng ưa chuộng những sản phẩm tự nhiên, ít chế biến và mang bản sắc riêng, quả sấu – với vị chua độc đáo và câu chuyện văn hóa đậm chất Bắc Bộ – hoàn toàn có thể trở thành “món ngon Việt” được săn đón toàn cầu.
