VNHS – Việt Nam được đánh giá là quốc gia có sự đa dạng sinh học cao và giàu có về giá trị tài nguyên tự nhiên, trong đó thế mạnh là hệ sinh thái về cây xanh và cảnh quan môi trường. Trên cơ sở đó, nhiều địa phương đã hình thành, khai thác sản phẩm du lịch sinh thái  với những trải nghiệm độc đáo, gắn liền với bản sắc văn hóa vùng miền, tạo sức hút với đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Trong những năm gần đây, du lịch sinh thái thực sự phát triển và được xem như là một công cụ hữu hiệu để thoả mãn sự khát khao của con người về với thiên nhiên, cây cỏ, gắn kết bảo vệ môi trường với phát triển du lịch bền vững. Du lịch sinh thái có nguồn gốc từ du lịch thiên nhiên và du lịch ngoài trời. Loại hình du lịch này có triển vọng và đang phát triển với tốc độ khá nhanh, đặc biệt là trong các khu bảo tồn và vườn quốc gia.

Tại Việt Nam, du lịch sinh thái cộng đồng đã góp phần xóa đói, giảm nghèo và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn. Du lịch cộng đồng mang lại hiệu quả rõ rệt trong quá trình phát triển ở các vùng nông thôn nước ta, tạo nhiều cơ hội cho cộng đồng địa phương thu nhập trực tiếp từ hoạt động du lịch, chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương theo hướng dịch vụ và phát triển bền vững. Thông qua du lịch sinh thái cộng đồng, văn hóa các địa phương, vùng miền được bảo vệ, khai thác, phát huy giá trị và được giới thiệu, quảng bá rộng rãi. Du lịch cộng đồng mang lại hiệu quả rõ ràng trong quá trình hiện đại hóa nông thôn thông qua việc tạo thêm nhiều công ăn việc làm, giữ gìn và phát huy các làng nghề truyền thống.

Khi cộng đồng phát triển, các dịch vụ du lịch tại điểm đến được nâng lên, chất lượng phục vụ du khách từ đó cũng được nâng cao, đem lại nguồn thu dồi dào cho người dân và doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch. Mối quan hệ hữu cơ giữa phát triển du lịch với phát triển cộng đồng vì thế càng trở nên khăng khít, gắn bó hơn. 

Bên cạnh những ưu điểm của dịch vụ du lịch sinh thái thì vẫn còn đó nhiều vấn đề cần phải bàn đến như: Việc phát triển du lịch một cách ồ ạt, tự phát, thiếu quy hoạch cũng kéo theo nhiều hệ lụy. Việc xây dựng kết cấu hạ tầng và các công trình dịch vụ phụ trợ trái với quy định của pháp luật. xâm lấn những diện tích đất đai vốn trước đây dành cho trồng trọt và chăn nuôi, vừa làm giảm đi quỹ đất nông nghiệp vừa gây ô nhiễm môi trường sống, làm mất đi cảnh quan tự nhiên, thậm chí làm tổn hại nghiêm trọng đến đa dạng sinh học cũng như sức khỏe của con người. Cụ thể là việc sử dụng đất đai, xây dựng các cơ sở dịch vụ du lịch và các hoạt động liên quan đến việc vận hành và bảo dưỡng các công trình du lịch cần thiết để duy trì các hoạt động giải trí cho du khách có nhiều tác động tiêu cực trước mắt và lâu dài, như việc thải bừa bãi các vật liệu xây dựng, đất đá và các vật liệu nạo vét vào môi trường, việc giải phóng mặt bằng và san ủi đất để xây dựng các công trình, làm đường có thể gây ra xói mòn, sụt lở đất, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nước mặt. Việc đổ rác bừa bãi vừa ô nhiễm nước mặt vừa ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng nước ngầm do nước thải không được xử lý đúng quy trình. Việc tăng cường sử dụng giao thông cơ giới là nguyên nhân đáng kể gây nên bụi bặm và ô nhiễm không khí, lâu dần sẽ ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường sinh thái.

Xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp?

Khu du lịch sinh thái Trosie Garden Khe Sanh tại thị trấn Khe Sanh, (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị) ngang nhiên xây dựng nhiều hạng mục kiên cố có dấu hiệu trái phép trên đất nông nghiệp. Điều đáng nói, điểm du lịch tự phát này đã mở cửa đón khách, thu phí dịch vụ khi chưa được cấp có thẩm quyền chấp thuận.

Theo tìm hiểu của phóng viên, khu du lịch sinh thái Trosie Garden Khe Sanh đã được hình thành và xây dựng hơn 1 năm nay. Trước Tết nguyên đán Giáp Thìn, khu du lịch tự phát này đã mở cửa bán vé vào cổng cho khách tham quan với 2 mức giá là 40.000 đồng/người đối với khách tham quan và 60.000 đồng/người tham quan kèm thêm một loại đồ uống.

Có mặt tại đây, chúng tôi ghi nhận rất nhiều hạng mục đã và đang được thi công, xây dựng kiên cố. Bên cạnh những hạng mục xây dựng, chủ cơ sở bố trí trồng hoa, các loại cây cảnh, trang trí, bày biện trông rất bắt mắt nhằm thu hút khách đến du lịch, tham quan..

Điều khiến dư luận quan tâm là tại sao một khu du lịch sinh thái tự phát có quy mô lớn, xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp ngay tại địa bàn thị trấn, ngang nhiên đón khách, thu phí dịch vụ nhưng chính quyền địa phương lại không có biện pháp ngăn chặn kịp thời để tránh những hệ lụy đáng tiếc?

Để trả lời những băn khoăn này và để rộng đường dư luận, chúng tôi đã có buổi làm việc với ông Lê Khánh Vũ – Công chức địa chính thị trấn Khe Sanh. Theo ông Vũ, khu du lịch sinh thái Trosie Garden Khe Sanh tại thị trấn Khe Sanh do bà Trương Thị Thùy Trang (thường trú tại phường Đông Lương, thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị) làm chủ. Tất cả các hạng mục công trình đều xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp.

Cũng theo ông Vũ, ngày 10/4/2023, UBND thị trấn Khe Sanh đã có buổi làm việc với bà Trương Thị Thùy Trang tại thửa đất 27, tờ bản đồ số 95 (khu du lịch sinh thái Trosie Garden Khe Sanh). Tại buổi làm việc, Ông Nguyễn Thanh Châu – PCT UBND thị trấn -  đề nghị bà Trương Thị Thùy Trang chấm dứt ngay việc sử dụng máy móc để xây dựng kè chắn đất, kè bờ mương. Nếu tiếp tục thực hiện việc xây dựng sẽ tiến hành xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Qua nắm bắt tình hình, thời gian trong Tết Nguyên đán 2024 đến nay, điểm du lịch trên đã hoạt động và cho du khách vào tham quan, thu tiền 40.000 – 60.000 đồng/người, có phục vụ đồ uống nhưng không thông báo cho địa phương về quá trình đi vào hoạt động du lịch. UBND thị trấn cũng đã làm báo cáo gửi lên UBND huyện đề nghị huyện thành lập đoàn xuống xử lý theo quy định” – Ông Vũ cho hay.

Tạp chí Việt Nam Hương Sắc sẽ tiếp tục thông tin tới quý độc giả những diễm biến tiếp theo sau khi nhận được ý kiến phản hồi của các cơ quan chức năng.

Trung Kiên – Anh Tuấn